دلالان، همه کارۀ فوتبال ایران؟ ‌• گفت وگو با حسن روشن

دویچه وله: آقای روشن مسئله‌ی حکمفرمایی دلالان متفاوت در فوتبال ایران و فسادی که در فوتبال ایران در چندین سال اخیر شعله‌ور شده است، می‌شود گفت جزو بزرگترین دردهای فعلی ورزش ایران به شمار می‌رود. آیا به نظر شما واقعا دلالها همه‌کاره‌ی فوتبال ایران شده‌اند؟

حسن روشن: باید بگویم که بهرحال همه جای دنیا دلال هست و این کارها را دنبال می‌کند. ولی در ایران چون فرهنگ‌اش هنوز جا نیفتاده است، این وضع را بوجود آورد که متأسفانه سال ۸۸ به نهایت‌اش رسید که حالا چند نفری هستند، ازجمله آقای آشتیانی و کسان دیگر، که قرار شده این مسایل را در باشگاه‌شان حل بکنند و یک مقدار جلوی این مسایل را بگیرند. ولی به این راحتی هم نیست که ما داریم می‌گوییم. ولی برای هر کاری به نظر من شروعش بد نیست. امیدوارم که بتوانند موفق بشوند که دست حداقل دلالهایی که آگاه به این مسایل نیستند و فوتبال ما را به این قهقهرا کشاند‌ه‌اند کوتاه بکنند.

دویچه وله: برای پاکسازی این مسایل در پشت واژه‌ی دلالی، آقای روشن، آدم در فوتبال ایران اصلا چه چیزی را می‌تواند تصور بکند؟ دلال کی هست و کار دلالی را چه طورمی شود توصیف کرد؟

روشن: ببینید متأسفانه نیمی از این دلالها به عنوان خبرنگار و روزنامه‌نگار نفوذهایی در جراید و جاهای دیگر دارند و به از این طریق از مربی‌ها به زور طلب کارهایی را دارند. این دلالها بازیکنی را که به یک مربی معرفی می‌کنند و مربی را هم در قرارداد بازیکن سهیم می‌کنند.

متأسفانه به نظر من نیمی از این تقصیرات به گردن بعضی از مربیان ما هم هست که به این مسایل تن می‌دهند. ولی بهرحال شروع شده است و باید جلوی این مسایل گرفته شود. ولی به این راحتی نیست و زمان می‌خواهد که ما منتظریم لیگ ۸۸ شروع بشود که ببینیم چقدر اینها باز دوروبر فوتبال هستند تا بتوانیم نتیجه بگیریم.

دویچه وله: آیا می‌شود گفت که در حال حاضر چندین شبکه‌ی متفاوت دلالی در ایران رو به رشد هستند و آنها نیز با یکدیگر به رقابت سختی پرداخته‌اند؟

روشن: من فکر می‌کنم از چندین بالاتر باشد و بیشتر باشد. یعنی در تمام مراحلی که باید قراردادی یا انتقالی برای بازیکن انجام می‌شد، آنها قراردارند. سرپرست‌ها، مربی‌ها، لیدرها و حتا خود بازیکن‌ها نیز در کار دلالی دست دارند. یعنی به طور جمع همه‌شان دست به دست می دهند تا کار انجام ‌شود. برای پاکسازی این مسایل الان قدمی برداشته شده است، فعلا از طریق خود دلالها شروع کرده اند و متأسفانه بعضی از مربیان هم پای‌شان وسط هست که قرار است بعداً محاکمه بشوند یا برنامه‌ریزیی برایشان بشود.

چون در بین سرپرست ها و مدیرعامل ها، آدمهای خوب کم‌اند، آدمهای خوب هم مجبورند یا کنار بکشند یا مثل آنها بشوند. بهرحال من امیدوارم سال ۸۸ سال پاکسازی فوتبال در ایران باشد.

دویچه وله: مجید جلالی، سرمربی فصل پیشین تیم فوتبال فولاد خوزستان و مدرس فیفا در گفت‌وگویی که چندی پیش با بخش فارسی دویچه‌وله داشت، اظهار کرد که اگر مسئولین تیم‌ها و مسئولین ورزش ایران بگذارند یک مربی آرام کار بکند و ثباتی بوجود بیاید، آنگاه منافع مسئولان در خطر خواهد بود. این استدلال آقای جلالی را شما چطور ارزیابی می‌کنید؟

روشن: راستش از نظر این که مسئولین این کارها را می‌کنند، شاید برای تیم ملی این کار انجام بشود، ولی در مورد باشگاههای ما که اساس فوتبال ایران هستند و تیم ملی هم بر آن اساس همین باشگاهها تشکیل می‌شود، ممکن است این طور باشد. فکر نمی‌کنم مسئولین باشگاهها این طور باشند. ابته آقای جلالی در لیگ برتر بودند و بیشتر از من تجربه‌ی این مسئله را دارد. من خوشبختانه یا متأسفانه اصلا قدم جلو نمی‌گذارم که به این مسایل برخورد بکنم. ولی آقای جلالی بهرحال در کار بودند و الان هم یک کانون مربیان درست کرده‌اند که بعضی از مربیانی که می‌خواهند شاغل باشند و کار درستی انجام بدهند، عضو این کانون شده‌اند و جالب‌تر از همه این است که فدراسیون فوتبال این کانون را قبول ندارد. اینها دارند سعی می‌کنند که یک بخش خصوصی از مربی‌ها درست بکنند.
شاید بتوانند کنترل بکنند که مربیانی که در مسایل ۸۷ دست داشتند، به این کانون نیایند، و سالم و پاک اقدام بکنند و نهایتاً فدراسیون فوتبال ائتلافی تشکیل دهند.

دویچه وله: لطفا یکمقدار شفاف‌تر در رابطه با موضوع سال ۸۷ که الان به آن اشاره کردید توضیح بدهید.

روشن: به نظر من در طول تاریخ فوتبال در این پنجاه سال گذشته که من یادم هست، سال اخیر کثیف‌ترین سالی بوده که ما داشتیم. از نظر اخلاقی، از نظر فوتبالی، از نظر شکست‌های پی‌درپی. این است که امیدوارم این سال باعث بشود که ما قدمهای مثبت‌تری را برداریم و دیگر آن مسئله تکرار نشود.

دویچه وله: آقای روشن چرا در حال حاضر در فوتبال ایران این همه پول ریخته شده است؟ حقوقی که بسیاری از بازیکنان لیگ برتر ایران دریافت می‌کنند، قابل مقایسه با درآمدها‌ی بازیکنان برجسته بوندس لیگای دو و حتا بوندس لیگای یک آلمان است و یا لیگ های حداقل متوسط اروپای غربی. در حالی که تا ده‌ـ پانزده سال پیش گفته می شد که اگر در فوتبال ایران سرمایه‌گذاری بشود، فوتبال ایران رشد خواهد کرد! حالا این همه پول ریخته شده است. این پولها اصلا از کجا می‌آیند؟

روشن: بله، البته ما کشور پولداری هستیم. این را که نمی‌شود انکارش کرد. ولی چون تعداد کسانی که می‌خواهند از این پول بهره‌ای ببرند زیاد است، به مراتب مبلغ هم زیاد می‌شود. اگر تعدادشان کمتر بود، شاید مبلغ هم کمتر می‌شد که بتوانند تقسیم کنند. چون تعداد زیاد است، مبلغ هم باید زیادتر باشد که بتوانند به طور مساوی یا آن بخش‌های درصدی که برای خودشان درنظر می‌گیرند اجراء بکنند. شما شاید باور نکنید، ولی چون همه ایرانی هستیم چیزی را به شما می گویم. دوستی به من مراجعه کرده بود و پرسید که یک بازیکن چند درصد از حقوقش را باید به مربی‌اش بدهد؟ من گفتم، چون من نمی‌دانم و با این مسایل ارتباط ندارم باید بپرسم. ولی شما بفرمایید چه جوری، با مثلا برادرخانمش قرارداد بسته بودند، با ایشان چه جوری قرارداد بسته‌اند؟ گفت، ایشان قرارداد ۲۰ میلیون تومانی امضاء کرده، در سطح جوانان بود البته، ولی فقط ۶۰۰ هزارتومان به او دادند. یعنی اصلا درصدی این وسط نبوده. به خاطر این آنهایی که دستشان باز است و می‌توانند کارهایی بکنند، به این صورت قراردادهایی می‌بندند و بخصوص پول بیت‌المال را در بعضی از باشگاهها هدر می‌دهند. متأسفانه این باعث همین شکست‌ها و این مشکلاتی است که فوتبال ایران دارد.

دویچه وله: در آستانه‌ی آغاز فصل جدید لیگ برتر فوتبال ایران هستیم. با توجه به این همه ناکامی که فوتبال ایران در سطح تیم ملی و تیم‌های باشگاهی در عرصه‌ی بین‌المللی داشت، پیش‌بینی شخصی شما در مورد فصل آینده چه هست؟ آیا ملت ایران که عاشق فوتبال است، با فوتبال قهر خواهد کرد؟ استادیوم ها خالی خواهند ماند؟ یا این که با توجه به تحولات اجتماعی فعلی احتمال دارد چیزهای دیگری رخ بدهد؟ پیش‌بینی شخصی شما در این زمینه چه هست؟

روشن: خیلی کار لیگ ۸۸ سخت خواهد بود. برای این که تیم‌های دیگری مثل استیل آذین بالا آمد‌ه‌اند و خریدهای آنچنانی کرده‌اند که به نظر من درست هم نیست این کار را بکنند. قبلا تیم‌های مثل کشاورز و سایپا این کارها را کرده بودند که قهرمان هم شدند. ولی بعداً بهم خورد، چون اساس و پایه نداشت. تماشاچی بهرحال الان قهر است. ازجمله خود من هم قهر هستم و نمی‌روم طرف فوتبال.

ولی این را زود قضاوت نکنیم. باید ببینیم، چند هفته‌ای بگذرد، اگر اعمال و رفتار بازیکنان و مربیان و حتا برنامه‌های لیگ خوب باشد، مردم خوب ما آشتی می‌کنند. ما درهمه‌ی شکست‌ها خیلی صبور بودیم و به همدیگر کمک کردیم. متأسفانه اولین بازی در تهران بین استقلال و سپاهان بدون تماشاچی برگزار می شود.

مصاحبه‌گر: فرید اشرفیان
تحریریه: مصطفی ملکان