دستگیری معترضان در آستانه روز قدس

در حالی که در هفته گذشته تعدادی از فعالان سیاسی زندانی از جمله محمدرضا جلایی‌پور و جواد امام پس از ماهها دستگیری آزاد شدند، حداقل سه نفر جای خالی این افراد را در زندان اوین پر کردند.

ساعت ۲:۴۵ دقيقه نیمه شب چهارشنبه ۲۵ شهریور، ماموران امنیتی با حکم دادستان تهران، مهدی ميردامادی را در منزل شخصی اش بازداشت کردند. به گفته خانواده ميردامادی ماموران دادستانی، منزل آقای ميردامادی را مورد تفتيش قرار داده و سپس مهدی ميردامادی را با خود برده‌اند.

هم‌زمان با این دستگیری، حسین نورانی‌نژاد رئیس کمیته اطلاع‌رسانی جبهه مشارکت نیز در منزل یکی از دوستانش بازداشت شد. هنوز معلوم نیست که این دو نفر به کجا منتقل شده‌اند.

روز سه‌شنبه ۲۴ شهریور نیز فیاض زاهد عضو شورای سردبیری روزنامه اعتماد ملی هنگام خروج از دادسرای تهران در خیابان بهشت دستگیر شد. وی برای رسيدگی به اتهاماتش به همراه نعمت احمدی، وکيل خود در دادسرا حاضر شده بود. بازپرس پرونده، پس از حضور آقای زاهد در در دادسرای کارکنان دولت، از وی خواست پس از تعطيلات عيد فطر برای رسيدگی به پرونده‌اش مراجعه کند اما او پس از خروج از دادسرا بازداشت شد.

این دستگیری‌ها در هفته‌ای صورت گرفت که طی آن محمدرضا جلایی‌پور عضو ستاد ۸۸ موسوی و نیز جواد امام رئیس ستاد میر حسین موسوی در تهران پس از ماهها بازداشت با سپردن وثیقه‌های سنگین از زندان آزاد شدند.

احمد شیرزاد عضو جبهه مشارکت، این آزادی‌ها و دستگیری‌های پیاپی را نشانه‌ای از بی‌گناهی دستگیرشدگان می‌داند: «آنهایی را که دستگیر کرده‌اند، واقعاً دستگیری‌شان هیچ پایه‌ای نداشته و ادامه‌ی بازداشت آنها هم هیچ فایده‌ای نداشته است. بهرحال بعد از مدتی که از بازداشت این افراد می‌گذرد، می‌بینند که هیچ مورد خاصی ندارد که بخواهند روی آن دست بگذارند و ناچار می‌شوند آزادشان کنند. الان آن طور که ما شنیده‌ایم برخی زندانیان هفته‌هاست که هیچ بازجویی نداشتند، تحقیقی از آنها صورت نگرفته است. واقعاً باید پرسید آن قاضی یا بازپرس محترمی که تمدید قرار بازداشت صادر می‌کند، اصلاً چه ادله‌ی قانونی و حقوقی برای خودش دارد. همین طور فی‌سبیل‌الله برای این که دلشان خنک بشود، این افراد را در زندان نگه داشته‌اند. بعضی‌وقتها هم این قدر فشارهای اجتماعی و اعتراضات زیاد می‌شود که می‌بینند نگه داشتن آنها برایشان سودی ندارد و بعضی از آنها را آزاد می‌کنند».

در مورد علت دستگیری‌های جدید، شیرزاد معتقد است تصور جناح اقتدارگرا این است که اعتراضات را احزاب سازماندهی می‌کنند و به همین دلیل فشار را با دستگیری‌های مکرر بر احزاب افزایش می‌دهد. در حالی که به نظر وی الان دیگر مردم از احزاب سیاسی فراتر رفته‌اند و حجم اعتراضات آنقدر بالاست که احزاب در آن گم هستند.

بازداشت فرزندان فعالان برای فشار بیشتر بر آنان

هفته گذشته خبری منتشر شد مبنی بر بازداشت غیرقانونی عاطفه امام فرزند جواد امام که آن زمان هنوز در زندان بود. در تیرماه نیز فرزند سعید حجاریان برای مدت کوتاهی بازداشت و سپس آزاد شد. بدین ترتیب فرزند محسن میردامادی، سومین نفر از خانواده‌های زندانیان است که بازداشت می‌شود.

شیرزاد معتقد است این کار به منظور اعمال فشار بیشتر برزندانیان صورت می‌گیرد: «متأسفانه یک روند غلطی که این آقایان در پیش گرفته‌اند، این است که از طریق فشار بر خانواده‌ها و بچه‌های زندانیان بخواهند آنها را تحت تأثیر قرار بدهند بلکه آن زندانی به خواسته‌‌های آنها تن بدهد.. شاید هیچ زمانی نبوده که فشار بر خانواده‌ی زندانی مثل این دوره باشد. این غیراخلاقی‌ترین و غیرانسانی‌ترین شکل ممکن برخورد است و نمی‌دانم واقعاً چه دلیلی برای این کار وجود دارد».

ارتباط دستگیری‌های اخیر با روز قدس

اما دستگیری‌های نیمه‌شب چهارشنبه از منظر دیگری نیز اهمیت دارد و آن نزدیکی زمانی این دستگیری‌ها به روز قدس است. برخی از تحلیلگران معتقدند ایجاد جو رعب و وحشت برای جلوگیری از شرکت مردم معترض در راهپیمایی روز قدس یکی از مهمترین دلایل این دستگیری‌هاست.

احمد شیرزاد اما می‌گوید آنگونه که از شواهد و قرائن برمی‌آید، عزم مردم معترض برای شرکت در راهپیمایی روز قدس جزم است: «این طوری که الان فضای جامعه در ایران را می‌بینیم و برخوردی که با افراد داریم، اس ام اس‌های زیادی که دارد در داخل کشور مبادله می‌شود، همه حاکی از این است که مردم در راهپیمایی فردا حضور گسترده‌ای خواهند داشت. و این هم همان طور که گفتم از یک سازماندهی منسجم و متمرکزی هم برخاسته نیست، بلکه به طور خیلی گسترده و توده‌ای مردم دارند خودشان را برای راهپیمایی فردا آماده می‌کنند. این طور که شواهد نشان می‌دهد، یک اراده خیلی جدی برای این وجود دارد که مردم شرکت بکنند، صرفنظر از این که امام جمعه چه کسی است یا سخنران قبل از خطبه کی هست. مسئله‌ی روز قدس و اعتراض به ظلم و ستم و تبعیض مسئله‌ای عمومی است که حق همه است و می‌توانند از آن استفاده بکنند».

ولی آیا در صورت استفاده از این ’’حق‘‘ این امکان وجود دارد که جناح مقابل کمی عقب‌نشینی کند یا اینکه ممکن است در برخورد با معترضان، محکم‌تر از قبل شود. شیرزاد در این مورد چنین می‌گوید: «راستش آن جناح اصولاً در ناصیه‌ و پیشانی‌اش پیدا نیست که بخواهد کوتاه بیاید یا بخواهد درس بگیرد. ولی شرکت گسترده مردم در راهپیمایی روز قدس قطعاً در توازن قوا بسیار مؤثر است و امیدوار هستیم که باعث بشود یک مقداری فشارها کم بشود. اما این که تأثیرش را در فضای سیاسی هم ببینیم، گاهی وقت‌ها ممکن است تأثیر مثبت داشته باشد و اندکی فشارها کم بشود، گاهی وقت‌ها هم لجاجت‌ها تشدید می‌شود. امیدواریم دومی نباشد».

نویسنده: میترا شجاعی

تحریریه: بابک بهمنش