دزدان دریایی - "کله‌گنده" ها در لندن
۱۳۸۷ آبان ۳۰, پنجشنبه
سرقت کشتی در شاخ آفریقا مدتی است که به یکی از سوژه‌های داغ خبری تبدیل شده است. در روزهای اخیر گزارش‌هایی در مورد سرقت یک کشتی ایرانی، دزدیدن نفت‌کش عربستان سعودی یا درگیری پلیس دریایی هند با دزدان دریایی منتشر شده است. دزدان دریایی در مقابل آزادی کشتی‌های ربوده شده، میلیون‌ها دلار پول درخواست می‌کنند. این در حالی است که نیروهای نظامی بین‌المللی تحت فرماندهی ایالات متحده، در منطقه حضور دارند تا امنیت کشتی‌های عبوری را تأمین کنند.
بر اساس گزارش‌ها دزدان دریایی در منطقه موسوم به شاخ آفریقا (سواحل سومالی) از تجهیزاتی هم‌چون تلفن ماهواره‌ای و سلاح‌های پیشرفته و توپ‌های سنگین استفاده می‌کنند. آنان قطعا نمی‌توانند با استفاده از چند سلاح کمری یا مسلسل‌های سبک، نفت‌کش "Sirius Star"عربستان سعودی را بدزدند و برای آزادی آن ۲۵ میلیون دلار طلب کنند. پرسش اما این‌جاست که ربایندگان این تجهیزات پیشرفته را از کجا تأمین می‌کنند؟ آیا افراد دیگری در پشت پرده برنامه‌ریزی و پشتیبانی مالی سرقت‌ها را بر عهده دارند؟
شاه‌کلیدها خارج از سومالی هستند
اندرو موانگورا (Andrew Mwangura) از اعضای "طرح یاری به ملوانان" در موزامبا، بزرگ‌ترین شهر بندری کنیا، سال‌هاست که فعالیت‌های دزدان دریایی با توپ‌ها و آتش‌بارهای سنگین‌شان را زیر نظر دارد. به اعتقاد او در روستاهای کوچک در سومالی تنها "خرده‌پا" ها زندگی می‌کنند و دزدان دریایی واقعی جای دیگری در خارج از سومالی مانند لندن، دبی، کنیا یا کانادا ساکن هستند. آنان کسانی هستند که دزدی‌ها را برنامه‌ریزی و پشتیبانی مالی می‌کنند. موانگورا می‌گوید: «مردان جوان در سومالی نه تنها تلفن ماهواره‌ای و قایق‌های تندرو، بلکه یک کلاشینکف هم نمی‌توانند بخرند» .
در سودآوری فعالیت دزدان دریایی شکی نیست. آنان در روزهای پایانی هفته گذشته یک کشتی ژاپنی را پس از دریافت ۵/ ۲ میلیون دلار آزاد کردند. در این شرایط مطالبه ۲۵ میلیون دلار برای نفت‌کش غول‌پیکر "Sirius Star" عربستان سعودی، چندان شگفت‌انگیز نیست. دلیل بالا بودن رقم‌ها را باید در تعداد افرادی جست که در دزدی شریک هستند؛ از جمله کسانی که در خارج از سومالی حضور دارند.
سفره‌ای که هر کس از آن لقمه‌ای می‌گیرد
موانگورا می‌گوید، بخشی از پولی که برای آزادی گروگان‌ها پرداخت می‌شود، نصیب جناح‌هایی می‌شود که ۱۸ سال است جنگ‌های خونین داخلی را در سومالی به راه انداخته‌اند: آتش‌بیاران معرکه جنگ‌های داخلی، همان‌قدر از مواهب دزدان دریایی بهره می‌برند که اسلام‌گرایان افراطی یا دولت سومالی. او برخی از مسئولان دولتی منطقه "پونتلاند" در شمال سومالی را می‌شناسد که از دزدی‌های دریایی سهم می‌برند. وی هم‌چنین دولت انتقالی سومالی در موگادیشو و افراد خارجی را هم در این معاملات سهیم می‌داند: «دست‌کم یک مقام عالی‌رتبه دولتی در یکی از وزارتخانه‌های تانزانیا وجود دارد که اطلاعات کشتی‌هایی را که در دارالسلام (بزرگ‌ترین شهر تانزانیا و مرکز حکومت این کشور) پهلو می‌گیرند، به دزدان دریایی می‌دهد.»
پول آزادی گروگان‌ها، پای عده‌ای دیگر را هم به میان کشیده که وابستگی سیاسی‌شان هنوز مشخص نیست. نکته مسلم اما این است که این گروه با پول و سلاح‌های مدرن‌شان در شاخ آفریقا از نفوذ بسیاری برخوردارند، نفوذی که با هر سرقتی افزایش می‌یابد.
۵۰ میلیون دلار درآمد در یک سال
موانگورا معتقد است که با قدرت نظامی نمی‌توان بر دزدان دریایی غلبه کرد. به اعتقاد وی سرقت کشتی‌ها در سواحل سومالی تنها بخشی از جرایم سازمان‌دهی شده‌ای است که در این کشور رخ می‌دهد: «مادامی که در سومالی صید غیرمجاز یا دادوستد مواد مخدر رواج دارد، دزدان دریایی هم وجود خواهند داشت. تمام این جرایم با سرقت کشتی‌ها در ارتباط هستند».
بر اساس برآوردها، دزدان دریایی در سال گذشته بالغ بر ۵۰ میلیون دلار درآمد داشته‌اند، درآمدی که همواره روند صعودی داشته است. در حال حاضر دست‌کم ۱۷ کشتی و بیش از ۳۵۰ خدمه در اسارت دزدان دریایی هستند.