درگذشت استیون هاوکینگ، دانشمندی که به "انسان" اعتقاد داشت

استیون هاوکینگ، فیزیکدان و نظریه‌پرداز مطرح بریتانیایی در سن ۷۶ سالگی در خانه‌اش در کمبریج درگذشت. در بیانیه‌ای که فرزندان هاوکینگ روز چهارشنبه (۱۴ مارس) منتشر کرده‌اند، آمده است: «با اندوه فراوان به اطلاع می‌رسانیم که پدر عزیزمان امروز درگذشت.»

هاوکینگ نه تنها یکی از مشهورترین و مهم‌ترین دانشمندان این عصر بود که مثالی بود برای قدرت روح انسان که می‌تواند مرزها و محدودیت‌های جسم خاکی و رنج و درد را درنوردد. او که متولد سال ۱۹۴۲ بود، از ۲۱ سالگی مبتلا به بیماری عصبی حرکتی اسکلروز جانبی آمیوتروفیک شد. هاوکینگ در اثر این بیماری توان تحرک را از دست داد و از سال ۱۹۸۵ دیگر قادر به سخن گفتن نبود. با از دست دادن قدرت حرکت انگشت‌هایی که حرف‌هایش را تایپ می‌کردند، تنها راه مکالمه او با جهان در پایان حرکت چشم‌هایش بود با کمک حسگرهای اشعه مادون قرمز که این حرکات را ثبت می‌کردند.

هستی "خودبه‌خودی" و بی‌نیازی از خدا

مدیر تحقیقات مرکز کیهان‌شناسی نظری دانشگاه کمبریج را نظریه‌ی سیاه‌چاله‌ها و کتاب‌های علمی و پرفروش‌اش به اوج شهرت عمومی رساندند؛ کتاب‌هایی مانند "تاریخچه‌ی مختصر زمان" که در سال ۱۹۸۸ منتشر شد.

او در این کتاب به "بازخوانی ذهن خدا" اشاره می‌کند و می‌نویسد:«اگر بتوانیم فرضیه‌های لازم برای توضیح هر پدیده و ماده‌ی موجود در هستی را کشف کنیم، این کشف یک پیروزی نهایی برای خرد انسانی است. به این معنی که ما می‌توانیم فکر خدا را بخوانیم.»

در کتاب "طرح بزرگ" او که در سال ۲۰۱۰ منتشر شد، هاوکینگ فرضیه‌ی "پیدایش خودبه‌خودی هستی از هیچ" را مطرح کرد. او می‌نویسد: «چون قانونی مانند نیروی جاذبه وجود دارد، عالم هستی می‌تواند خود را از هیچ بیافریند.» هاوکینگ ادامه می‌دهد: «هست شدن خودبه‌خودی و ناگهانی خود دلیلی است برای موجودیت عالم هستی و "هستی" به جای "نیستی".» او با استناد به قوانین دانش و امکان پیدایش خودبه‌خودی کیهان، نتیجه می‌گیرد که در این صورت نیازی به توسل به یک آفریننده برای توضیح چگونگی پیدایش عالم نیست.

کتاب "طرح بزرگ" او که با همکاری ملودینوف نگاشته شد، اندکی پس از انتشار در صدر فهرست پرفروش‌ترین کتاب‌های غیرداستانی نیویورک‌تایمز نشست.

هاوکینگ و زندگی پس از مرگ

اعتقادش به زندگی پس از مرگ را هاوکینگ در سال ۲۰۱۱ این گونه تشریح کرد: «افسانه‌ای (قصه‌ای) برای آنهایی که از تاریکی می‌ترسند.» هاوکینگ معتقد بود که مغز انسان مانند کامپیوتری است که از کار می‌افتد اگر اجزای سازنده‌ی آن خراب شوند و دیگر کار نکنند.

هاوکینگ در مصاحبه‌ای با یک روزنامه، زندگی پس از مرگ را این چنین توصیف کرد: «آسمانی برای کامپیوترهای از رده خارج و خراب وجود ندارد.»

زندگی استون هاوکینگ به اندازه‌ای منحصر به فرد بود که در سال ۲۰۱۴ بر روی پرده سینما رفت؛ "نظریه‌ی همه چیز" (The Theory of Everything). بازی نقش هاوکینگ در این فیلم برای ادی ردماین نامزدی اسکار برای بهترین بازیگر نقش اول مرد را به ارمغان آورد. در این فیلم دانشمندی به تصویر کشیده شد که در پس بیماری فلج‌کننده‌ی عصبی، انسانی به غایت هوشیار و شوخ بود.

"تا زمانی که زندگی هست، امید هست"

هاوکینگ، اعجوبه‌ی فیزیک و کیهان‌شناسی یکبار در مصاحبه‌ای در سال ۲۰۱۵ گفته بود: «گاهی خیلی احساس تنهایی می‌کنم، چون مردم می‌ترسند با من حرف بزنند یا نمی‌توانند صبر کنند تا پاسخشان را بنویسم.» با اینکه او در این مصاحبه گفته بود که آدم خجالتی‌ای است و گاهی هم خسته، اما تا آخرین لحظه‌ی زندگی از مبارزه دست نکشید: «اگر پیش از مرگم به آنچه که در مورد کیهان می‌دانم، اضافه نکرده باشم، همان بهتر که وقتی مردم، منفور باشم.»

هاوکینگ دانشمندی منحصر به فرد، انسانی به گفته خود گاه تنها و خسته و خداناباور، "امیدوار" بود، آنچنان که در فیلم "نظریه‌ی همه چیز" از زبان بازیگر نقش او می‌‌شنویم: «زندگی هر قدر هم بد به نظر برسد، همیشه کاری هست که بشود انجام داد و در آن موفق بود. تا زمانی که زندگی هست، امید هم هست.»