خطیب‌زاده: کانادا صلاحیت رسیدگی به پرونده پرواز ۷۵۲ را ندارد
۱۴۰۰ اردیبهشت ۳۱, جمعه
قاضی دادگاه عالی انتاریو، سرنگونی پرواز PS752 را "عمدی و تروریستی" دانسته است. این حکم در پی شکایت چهار تن از بستگان قربانیان صادره شده که فرمانده کل قوا و فرماندهان ارتش و سپاه را مسئول فاجعه می‌داند.
سخنگوی وزارت خارجه ایران در واکنش به این رای گفت: ««دادگاه کانادا اساسا صلاحیت ندارد به سانحه هواپیمای اوکراینی یا قصور احتمالی در واقعه‌ای که خارج از سرزمین و حوزه کشوری کانادا رخ داده، رسیدگی کند.»
سعید خطیب‌زاده، دولت کانادا را به "ژست‌های سیاسی" متهم کرد و گفت: «هرچند با درنظر گرفتن منظومه رفتاری کانادا عدم رعایت مبانی اولیه حقوقی قابل پیش‌بینی بود اما این اقدامات سیاست‌زده و ایذایی پیامدی جز بر هم زدن نظم حقوقی حاکم بر حقوق بین‌المللی هوانوردی و تضعیف حقوق بین‌الملل و متضرر شدن همه کشورها از جمله کانادا به دنبال نخواهد داشت.»
سخنگوی وزارت خارجه ایران رفتار کانادا را "تاسف‌بار" و دنباله‌روی از رویه‌های آمریکا برای دستیابی به "ذهنیت جانبدارانه و از پیش تعیین‌کننده" دانسته و گفته است: «رفتار قاضی کانادایی در تبعیت از دستورات و کلیشه‌های سیاسی، برای کشوری با ادعای حاکمیت قانون، شرم‌آور تلقی می‌گردد.»
خطیب‌زاده ادعا کرده که حکم دادگاه انتاریو موضوع فضای مجازی است، اما رویترز، شبکه خبری "سی‌بی‌اس" و شمار دیگری از رسانه‌های معتبر در این باره گزارش داده‌اند.
یک هفته قبل از رای دادگاه انتاریو، وزیر خارجه کانادا در پارلمان این کشور با تاکید بر ادامه پیگیری‌های مربوط به سرنگونی هواپیمای اوکراینی، گفته بود: «رفتار دولت ایران در ۱۵ ماه گذشته خلاف وجدان بوده است.» مارک گارنو یادآور شد که کانادا از فشار بر ایران تا وادار کردن این کشور به پاسخگویی دست نخواهد کشید.
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران گفته است: «ژست‌های سیاسی دولت کانادا جز تجارت با غم و اندوه خانواده‌های داغدار و بازماندگان این سانحه و بازی با احساسات آنها برای اهداف کوته‌بینانه سیاسی، تفسیر دیگری ندارد.»
پرواز تهران کی‌یف، بامداد ۱۸ دی ماه ۹۸ دقایقی پس از اوج‌گیری با دو موشک پدافند سپاه پاسداران سرنگون شد. کلیه مسافران و خدمه هوایپما جان باختند. ۵۷ کانادایی در میان مسافران بودند.
امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده هوافضای سپاه پس از سه روز انکار و لاپوشانی واقعیت، زیر فشارهای داخلی و خارجی، اذعان کرد که هواپیما با موشک‌های سپاه سرنگون شد اما موضوع را به خطای اپراتور نسبت داد. این ادعا همواره از سوی مقامات جمهوری اسلامی تکرار شده است.
خانواده‌های قربانیان این فاجعه، خواهان محاکمه علنی آمران شلیک موشک به هواپیمای مسافربری و برکناری کسانی هستند که حریم هوایی ایران را در شرایط جنگی باز نگاه داشتند. شاکیان پرونده‌ای که در دادگاه انتاریو بررسی شد، ساکن کانادا هستند و رهبر جمهوری اسلامی را به عنوان فرمانده کل قوا، فرمانده کل ارتش، فرمانده کل سپاه، رئیس ستاد مشترک و فرمانده هوافضای سپاه را مسئول پاسخگویی به سرنگونی هواپیما دانسته‌اند.
در داخل ایران نیز خانواده‌ها برای محاکمه علنی آمران شلیک به هواپیمای مسافربری و عوامل باز نگاهداشتن حریم هوایی ایران در شرایط جنگی تلاش می‌کنند. آنها در تازه‌ترین تجمع در برابر سازمان قضایی نیروهای مسلح، دادخواستی را برای علام جرم علیه علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی، حسین سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران و محمد حسین باقری رییس ستاد کل مشترک به دادسرا تحویل دادند.