خروج هزاران ارمنی از قره‌باغ به سوی ارمنستان
۱۴۰۲ مهر ۳, دوشنبه
پس از فتح کامل قره‌باغ توسط آذربایجان تعداد ارمنی‌هایی که این منطقه را ترک می‌کنند در حال افزایش است. دولت ارمنستان بامداد دوشنبه سوم مهر (۲۵ سپتامبر) اعلام کرد که دست‌کم ۴۸۵۰ تن از آنها از طریق مرز آذربایجان وارد این کشور شده‌اند.
دیوید بابایان، مشاور ساموئل شهرامانیان، رئیس‌جمهوری خودخوانده قره‌باغ کوهستانی ("جمهوری آرتساخ") گفته است که ۹۹ درصد ارمنی‌ها ترجیح می‌دهند قره‌باغ را ترک کنند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
مقامات "آرتساخ" روز دوشنبه سوم مهر (۲۵ سپتامبر) به شهروندان ارمنی وعده دادند که به همه مردم اجازه خروج داده خواهد شد و افرادی که قصد مهاجرت دارند سوخت رایگان دریافت می‌کنند.
بیشتر بخوانید: ارمنستان آذربایجان را به پاکسازی قومی در قره‌باغ متهم کرد
از روز یکشنبه دوم مهر ارامنه به طور دسته‌جمعی از منطقه قره‌باغ با اتوبوس و کامیون خارج می‌شوند.
تاکنون حدود ۱۲۰ هزار ارمنی در جمهوری خودخوانده آرتساخ که جامعه بین‌الملل آن را به‌رسمیت نشناخته است، زندگی می‌کردند. منطقه قره‌باغ طبق قوانین بین‌المللی به آذربایجان تعلق دارد اما اکثریت ساکنان آن ارمنی هستند. نیروهای آذربایجان هفته گذشته یک عملیات نظامی آغاز کردند و بعد از درگیری یک روزه با نیروهای ارمنی توافقنامه آتش‌بس امصا کردند.
آذربایجان متعهد شد که به حقوق ارمنی‌ها در قره‌باغ احترام بگذارد. الهام علی‌اف، رئیس جمهور آذربایجان پس از امضای این توافقنامه گفت: «ارمنی‌ها در قره‌باغ اکنون می‌توانند نفس راحتی بکشند. آنها شهروندان ما هستند. ما با ارمنی‌ها دشمنی نداریم.»
اما پس از دهه‌ها تنش و وقوع دو جنگ، ساکنان ارمنی منطقه از "اخراج اجباری یا انتقام‌گیری توسط آذربایجان" هراس دارند.
سفر اردوغان به نخجوان و دیدارش با علی‌اف
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه روز دوشنبه سوم مهر برای دیدار با الهام علی‌اف همتای آذربایجانی خود به نخجوان سفر کرد. او در فرودگاه بین‌المللی نخجوان مورد استقبال علی‌اف قرار گرفت.
نخجوان بخشی از جمهوری آذربایجان به‌شمار می‌ٰرود اما جدا از خاک اصلی این کشور در همسایگی ترکیه قرار دارد.
در جنگ ۴۴ روزه قره باغ در نوامبر سال ۲۰۲۰ بین ارمنستان و آذربایجان بر سر گشایش یک کریدور از آذربایجان به نخجوان از طریق ارمنستان توافق شد.
جمهوری خودمختار نخجوان اکنون کانون توجه سیاست منطقه‌ای قرار گرفته است. اردوغان در دیدار با همتای آذربایجانی خود در ارتباط با وضعیت ارمنی‌ها در قره‌باغ سخنی نگفت ولی ابراز امیدواری کرد که ارمنستان "دست صلحی که به سویش دراز شده" را بفشارد.
علی‌اف در این دیدار تاکید کرد که جمهوری آذربایجان خواهان جنگ نیست و همه ساکنان قره‌باغ شهروندان این کشور هستند.
دیدار پاشینیان و علی‌اف در اسپانیا
شورای امنیت ارمنستان هم روز یکشنبه دوم مهر (۲۴ سپتامبر) اعلام کرد که نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان و الهام علی‌اف، رئیس جمهور آذربایجان در ۵ اکتبر در گرانادای اسپانیا مذاکره خواهند کرد.
رئیس جمهوری آذربایجان قبلا از ارمنستان و مواضع پاشینیان تقدیر کرده بود. او گفته بود، ارمنستان "شایستگی سیاسی غیرمنتظره‌ای" از خود نشان داده است.
فرانسه، آلمان و اتحادیه اروپا مدتهاست برای میانجی‌گری در مناقشه بر سر قره‌باغ کوهستانی تلاش می‌کنند. اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه و شارل میشل، رئیس شورای اتحادیه اروپا نیز در نشست سران آذربایجان و ارمنستان در اسپانیا شرکت خواهند کرد.
بیشتر بخوانید: آذربایجان و ارمنی‌های قره‌باغ بر سر آتش‌بس توافق کردند
روسیه به طور سنتی قدرت پشتیبان ارمنستان محسوب می‌شود و ۳۰۰۰ سرباز خود را برای حفاظت از صلح در منطقه قره‌باغ مستقر کرده است. سربازان روس اکنون به ارمنی‌های قره‌باغ برای خروج ار منطقه کمک می‌کند.
دیدار وزرای خارجه ایران و آذربایجان
جمهوری اسلامی ایران برخلاف مواضعی که پیش از این از ارمنستان حمایت می‌کرد اکنون موضعی "غیرفعال" در پیش گرفته است.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی در دیدار با همتای ارمنی خود میرزویان در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک گفت: «جمهوری‌اسلامی‌ایران قره‌باغ را بخشی از جمهوری آذربایجان می‌داند ولی اختلافات باید از طریق سیاسی و گفت‌وگو حل و فصل شوند.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
وزیر خارجه ایران پس از این دیدار، با جیحون بایراموف، وزیرخارجه آذربایجان هم ملاقات و تاکید کرد که "برقراری کامل آرامش در قفقاز جنوبی از طریق گفت‌وگوی سیاسی میسر است".