1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

خالق آهنگ‌های دلكش و جاويد

۱۳۹۹ آذر ۹, یکشنبه

نهم آذر ۱۳۶۹: ۳۰ سال پيش در چنين روزی مهدی خالدی آهنگساز و ویولونیست چیره دست در تهران درگذشت. می‌گفت: «هنر و هنرمند بازنشستگی ندارد.»

https://p.dw.com/p/3lyRg
عکس: IRNA

مهدی خالدی در سال ۱۲۹۸ در تهران زاده شد. پدرش بازرگان بود و اندكی سه‌تار می‌نواخت: «پانزده شانزده ساله بودم كه پدرم مرا پيش مرحوم صبا برد و گفت اين بچه ذوق دارد. پيش خودش سه‌تار می‌زند. حيف است. آوردمش كه تو به او ويولن درس بدهی.»

او در كنار درس، سه سال نزد صبا موسيقی آموخت و ۱۹ ساله بود كه كلاس استادش را به مدت چهار ماه كه صبا برای ضبط صفحه به بيروت و حلب رفته بود، اداره كرد: «پيش از اينكه به هند بروم خودم هم كلاس داشتم و شاگرد تربيت می‌کردم.»

۲۲ ساله بود كه پس از پايان خدمت سربازی، پليس راه‌آهن شد اما تا از كار فراغت می‌یافت، ساز را دست می‌گرفت، به راديو می‌رفت و در نخستين اركستر راديو در كنار صبا ويلون می‌نواخت: «اولين آهنگی كه ساختم، "رقص پروانه" نام داشت و بر روی رباعيات خيام و دوبيتی‌های باباطاهر بود.‌»

۲۶ ساله بود كه برای اجرای برنامه و ضبط صفحه به هند رفت و سر راهش چندين برنامه در كابل اجرا كرد: «می‌خواستيم در دهلی صفحه پر كنيم. آهنگ كه از سايرين نمی‌شد بگيريم. چند آهنگ كه ساخته بودم، عصمت (دلكش) هم چند آهنگ محلی داشت و چند آهنگ هم ساختم و ۲۴ يا ۲۵ صفحه پر كرديم كه بيشترشان آهنگ‌های من است.»

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

پس از بازگشت به تهران دومين اركستر راديو را بنياد نهاد و ترانه‌های ماندگاری مانند "نشاط" را كه به "آمد نوبهار" مشهور است ساخت كه ۳۰ سال مداوم در آستانه نوروز از راديو پخش می‌شد: «در حدود ۳۰۰ آهنگ ساختم كه حدود ۷۰ تای آنها را برای خانم دلكش ساختم بقيه را از سال ۱۳۳۲ به بعد خواننده‌های مختلف خواندند. خيلی از خواننده‌ها با آهنگ‌های من خواننده شدند و شهرت گرفتند و اين سبب خوشبختی و افتخار من است.»

او برای چند فيلم مانند "طوفان زندگی"، "شرمسار" و "مادر و زندانی امير" نیز آهنگ ساخت.

۳۴ ساله بود كه سرپرست شورای موسيقی راديو شد و شش اركستر برای اجراهای گوناگون گرد آورد.

۳۸ ساله بود كه "به ياد صبا" را پس از درگذشت استادش بر شعری از اسماعيل نواب صفا ساخت: «تا فوت كرد گفتم بهترين اين است كه در رثای اين بزرگوار آهنگی بسازم كه در شب هفتش از راديو پخش شود.»

از فرازهای ديگر هنر او سبك ويلون‌نوازی به ويژه آرشه‌كشی اوست. آرشه را طوری می‌کشيد كه رفت و برگشت كمان به سختی شنيده می‌شد.

مهدی خالدی در ۷۱ سالگی در زادگاه‌اش درگذشت.