«حاکمیت از هم‌اکنون هراسان است»
۱۳۸۹ اردیبهشت ۸, چهارشنبه
مهدی کروبی و میر حسین موسوی، از رهبران مخالفان دولت در ایران در یک جلسه مشترک اعلام کردند که قصد دارند روز ۲۲خردادماه در سالگرد برگزاری دهمین انتخابات ریاست جمهوری در ایران راهپیمایی مردمی برگزار کنند. این موضوع و پیامدهای آن‌را را در گفتگویی با مسیح علی‌نژاد روزنامه نگار ساکن انگلستان بررسی کردیم.
دویچه‌وله: خانم علی‌نژاد همان طور که می‌دانید آقایان کروبی و موسوی اعلام کرده‌اند که برای برگزاری راهپیمایی مردمی در روز ۲۲ خرداد اقدام خواهند کرد. آیا به نظر شما استراتژی معترضان تغییر کرده و بار دیگر حضور خیابانی در دستور کار قرار گرفته است؟
از آنجا که حضور خیابانی هزینه‌ی بسیار سنگینی داشته و همواره راهپیمایی‌هایی که برگزار می‌شد با برخوردهای امنیتی حاکمیت بخش‌های عظیمی از توده‌ی مردم آسیب می‌دیدند، من فکر می‌کنم موسوی و کروبی تصمیم گرفته بودند مدتی را در سکوت برگزار کنند و دعوتی به صورت رسمی از مردم نداشته باشند. اما این دلیل براین نمی‌شد که عملا این استراتژی را فراموش کرده یا اصلا چشم‌پوشی کرده باشند که می‌شود از قدرت حضور مدنی، مسالمت‌آمیز مردم در خیابان استفاده نکنند.
برای همین من فکر می‌کنم بازگشت به استراتژی گذشته در واقع نوعی هشدار به حاکمیت است که این مردم هر زمانی که احساس کنند اعتراضات رسانه‌ای، حزبی و مسالمت‌آمیزشان غیر از خیابان پاسخ نمی‌دهد، بار دیگر خیابان را به عنوان گزینه‌ای برتر در ذهن‌شان خواهند داشت.
بعد از سرکوب شدید و خونین معترضان در سال گذشته، آیا فکر می‌کنید شرایط کلی جامعه به صورتی هست که ما دوباره شاهد حضور انبوه جمعیت باشیم؟
اگر دقت کرده باشید در بیانیه‌های آقایان موسوی و کروبی بارها تأکید شده است که مطالبات جنبش باید فراگیر شود. از بخشی که فقط رأی‌دهنده به آقای موسوی یا کروبی بودند، منتقل شود به بخش‌های دیگری از جامعه که حتی به احمدی‌نژاد رأی داده‌اند، ولی توقع نداشتند که رأی‌شان مستمسکی شود برای کشته شدن بخش‌های دیگر جامعه.
برای همین من گمانم این است که برخلاف تبلیغات رسانه‌ای عظیمی که رسانه‌های اصولگرا می‌کنند در خلاء حضور روزنامه‌های اصلاح‌طلب، بخش‌های زیادی از رأی احمدی‌نژاد هم فروکش کرده است. یا طرفداری و هواداری از احمدی‌نژاد فروکش کرده و جامعه خیلی خرسند نیست رئیس‌جمهوری داشته باشد که به نام رأی آن‌ها و دفاع از رأی آن‌ها بخواهد مردم را در خیابان بکشد یا زندانی کند، و این حجم زیادی از شکنجه‌شدگان و زندانی‌شدگان و فراریان را در پرونده‌ی انتخابات این مردم ثبت می‌کند.
برای همین من فکر می‌کنم که در راهپیمایی بعدی که حتی آقایان موسوی و کروبی اصرار هم دارند که به عنوان نوعی آشتی و جشن ملی از آن یاد کنند، بخش‌های دیگری از جامعه ایران نیز حضور خواهد داشت. فقط افرادی که حالا به اسم جنبش سبز معروف شده‌اند، آن‌ها نخواهند بود. کسانی نیز خواهند بود که در این مدت از ضرب و شتم مردم، شکنجه و کشته‌شدن مردم هم زجر کشیده یا آسیب دیده‌اند.
و به عنوان آخرین سوال. فکر می‌کنید واکنش حکومت به این دعوت و احتمال این که یکبار دیگر مردم در خیابان‌ها حاضر شوند، به چه صورت باشد؟
طبیعی‌است که حاکمیت از همین الان هراسناک به این موضوع نگاه کند. اما از طرف دیگر مردم همان طور که در راهپیمایی‌های گذشته با دست‌های خالی آمده بودند، ولی با دست‌های پر حاکمیت مواجه شدند، بازهم خودشان را آماده می‌کنند و قطعا می‌دانند که از این حاکمیت فراتر از این انتظار نمی‌رود.
اما به نظر می‌رسد که آقایان موسوی و کروبی هم برنامه‌هایی دارند که تأکید و تشویق کنند که مردم بدون این که شعارهای رادیکال بدهند که بخواهد ترس حاکمیت را برانگیزد و برخورد امنیتی یا برخورد خشونت‌آمیز گذشته را تکرار کند، در واقع می‌خواهند شمار و تعداد مخالفان حاکمیت را به صحنه بیاورند تا این که بخواهند الان ایده‌ها و طرح‌ها را مطرح کنند.
چون آن طور که استنباط من است از صحبت‌های آقایان موسوی و کروبی در این مدت، که در بیانیه‌هایشان نیز هست، قرار است که همه‌ی مخالفان با همه‌ی دیدگاهها و اندیشه‌های متفاوت در این راهپیمایی شرکت کنند و در نهایت با یک انتخابات آزاد مشخص شود چه حاکمیتی را می‌خواهند.
مصاحبه‌گر: مهدی محسنی
تحریریه: فرید وحیدی