«حفظ اروپا برای بازیگری ایران در منطقه حیاتی است»
۱۳۹۷ دی ۲۷, پنجشنبه
اسحاق جهانگیری، معاون اول حسن روحانی می‌گوید سه کشور اروپایی، روسیه و چین عملکرد متفاوتی در قبال برجام داشته‌اند. او اقدام‌های عملی اروپایی‌ها را ضعیف و همکاری روسیه و چین را مثبت خوانده است. جهانگیری می‌گوید چین و روسیه شرکای خوب ایران هستند اما همکاری‌هایشان می‌تواند بهتر باشد: «اروپایی‌ها هم می‌توانستند قوی‌تر عمل کنند اما موضع‌گیری‌سیاسی‌شان در حمایت از برجام رضایت‌بخش است.»
جهانگیری افزوده که در شورای امنیت ملی و وزارت خارجه، تصمیمات خوبی در قبال "تعامل غیرسازنده" اروپایی‌ها با ایران گرفته شده که در صورت لزوم به اطلاع عموم می‌رسد. او می‌گوید برای اروپایی‌ها فرجه زمانی معینی مشخص نشده اما بر اساس منطق، مصلحت و منافع تصمیم‌گیری می‌شود.
فریال مستوفی، رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق بازرگانی تهران هم اعلام کرده که هیچ کشوری در اتحادیه اروپا، کانال ویژه مالی (اس پی‌‌وی) را نپذیرفته و هیچ کشوری هم نمی‌داند آن را چگونه باید اجرایی کرد.
اتحادیه اروپا وعده کرده بود که تا پایان سال ۲۰۱۸، یک ساز و کار ویژه مالی برای تسهیل معاملات غیردلاری با ایران فراهم کند. سازوکار پیشنهادی اروپا این بود که شرکت خریدار نفت، به جای پرداخت وجه به ایران، آن را مستقیماً یا با واسطه به شرکتی که کالا به ایران می‌فروشد پرداخت کند و وجهی به ایران نرود؛ همچنین مبادلات در این مکانیزم بر حسب یورو باشد و دلار از مبادلات کنار گذاشته شود.
جواد ظریف، وزیر خارجه ایران پیش‌تر در جریان سفر به هند گفته بود: «اروپایی‌ها تلاش کرده‌اند، اما در حد انتظار ما نتوانستند پیشرفت کنند. ما همکاری خود را از طریق کانال‌های مختلف مثل مورد هند گسترش می‌دهیم.»
سرمایه‌گذاری برای آینده
وبسایت "نامه نیوز" اما به نقل از عباس ملکی، معاون وزیر خارجه اسبق ایران می‌نویسد، باید اس‌پی‌وی و اس‌پی‌وی مرتبط با مسائل انساندوستانه را ادامه داد: «آمریکا به تدریج خودش را از منطقه خاورمیانه کنار می‌کشد و مثل روز روشن است که اروپا احساس می‌کند می‌تواند در خاورمیانه بیشتر فعالیت داشته باشد. این‌روزها در برخی از محافل، نقل است که ترامپ زمزمه کنارکشیدن از ناتو را هم شروع کرده است. تصور کنید آمریکایی که توافق پاریس، یونسکو، برجام و مشارکت آسیا- پاسیفیک را کنار می‌گذارد، تا چه اندازه در آینده نزدیک آسیب‌پذیر می‌شود.»
معاون سابق ولایتی می‌گوید اگر مجوزی داده شود، دولت ترامپ از مناسب‌ترین طرف‌های مذاکره با جمهوری اسلامی است و بهترین وقت شاید همین الان باشد: «تاریخ روابط ایران با ایالات متحده نشان می‌دهد ایران اکثر توافقاتش را با جمهوری‌خواهان داشته و اکثر تحریم‌های ایران از سمت دموکرات‌ها انجام شده است.»
او معتقد است که به دلایل منطقه‌ای و فشارهایی که روی آمریکا هست، فرصتی مناسب برای بازیگری ایران در منطقه فراهم شده است: «مسائلی که درباره روسیه و به‌ویژه ترکیه وجود دارد. موضوع تفاوت دیدگاه آمریکا و ترکیه و تفاوت دیدگاه آمریکا با عربستان سعودی در برخی مسائل، فرصت‌های خیلی جذابی برای دیگر بازیگران در این منطقه است. قطر از این فرصت استفاده می‌کند. خروج قطر از اوپک در راستای نزدیک‌شدن بیشتر به آمریکاست و یک بازیگر بزرگ منطقه‌ای مثل ایران از این فرصت باید استفاده کند.»
ملکی رابطه با اروپا را برای ایران "کلیدی و حیاتی" می‌خواند می‌گوید: «به این راحتی نباید رابطه با اروپا را تقلیل داد و از برجام یا اس پی وی دست کشید.»
این دیپلمات، موضوع برگزاری نشست ایران در لهستان را نیز امری جدی و تعیین کننده نمی‌داند و توصیه می‌کند که ایران در این زمینه خویشتندار باشد: «نشست لهستان چیزی مثل راه اندازی رادیو فردا در جمهوری چک است که ایران بر سر آن شبکه روابطش با چک را تقلیل داد و امیدوارم با لهستان این کار را نکند. اینها حلقه‌های ضعیف اتحادیه اروپا هستند که نیاز به کمک‌های مالی اقتصادی و تکنولوژیک آمریکا دارند و به همین خاطر برخی اوقات به این برنامه‌ها تن می‌دهند.»
او می‌گوید نقش و اهمیت اروپا انکار نشدنی است: «مخالفان ما شبانه روز در یکی از ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا تلاش می‌کنند بین روابط ایران و اروپا خلل ایجاد کنند. آیا ما شبانه‌روز برای اینکه روابطمان با اروپا به هم نخورد، کار می‌کنیم؟»