جایزه حقوق بشر مارتین انالز به عمادالدین باقی تعلق گرفت

«عماد‌الدین باقی انسان شجاعی است که با وجود پیگردها، تمام تلاش خود را برای دفاع از حقوق زندانیان در ایران به کار بسته است.» این عبارتی است که هیأت داوران جایزه‌ی بین‌المللی مارتین انالز روز چهارشنبه (۲۰ ژوئن / ۳۰ اردیبهشت) در استدلال خود برای دادن جایزه به این مدافع حقوق بشر ایرانی اعلام داشتند.

در ادامه نظر هیأت ژوری آمده است که عمادالدین باقی سال‌هاست برای لغو مجازات اعدام در کشور خود مبارزه می‌کند. از نظر باقی، مجازات اعدام با آموزه‌های قرآنی منافات دارد.

هانس تولن، رئیس هیأت داوران در مادرید گفت، عمادالدین باقی به خاطر فعالیت‌های حقوق بشری‌اش مدت چهار سال در زندان جمهوری اسلامی ایران به سر برده است. وی دچار بیماری‌های قلب و کلیه است.

جایزه‌ی مارتین انالز

جایزه‌ی بین‌المللی مارتین انالز که با ۲۰ هزار فرانک سوئیس (برابر با ۱۳ هزار یورو) همراه است، بالاترین نشانی است که به شاخص‌ترین مدافعان حقوق بشر در سراسر جهان اهدا می‌شود.

در سال ۲۰۰۶ این جایزه به فعالان حقوق بشر از ایران، اکبر گنجی و آرنولد چونگا از زیمبابوه تعلق گرفت.

این جایزه را در عین حال باید یادآور و بزرگداشت شخصیت و تلاش‌های خستگی‌ناپذیر مارتین انالز (۱۹۲۷ − ۱۹۹۱) دانست که سومین دبیرکل نهاد جهانی حقوق بشر "عفو بین‌الملل" بود. جایزه مارتین انالز از سال ۱۹۹۴ از طرف ده سازمان جهانی حقوق بشر بین‌المللی به مدافعان این حقوق اساسی داده می‌شود.

نگاهی به پیشینه‌ی عمادالدین باقی

عمادالدین باقی که متولد ۱۳۴۱ است، در ۱۶ سالگی از فعالان و انقلابیون اسلامی نسل اول انقلاب ۵۷ در ایران بود. وی کوتاه پس از انقلاب به سپاه پاسداران پیوست، ولی به تدریج از نگرش متعصب اسلامی خود فاصله گرفت.

باقی پس از گذراندن دروس حوزه‌های علمیه، به تحصیل دانشگاهی روی آورد و در رشته‌ی جامعه‌شناسی از دانشگاه علامه طباطبایی فارغ‌التحصیل شد. وی در سال‌های ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۰ به عنوان روزنامه‌نگاری فعال، با نگرشی انتقادی به باورهای گذشته، وارد فعالیت‌های مدنی شد. وی پیش از آن حرفه‌ی روزنامه‌نگاری را آغاز کرده بود.

عمادالدین باقی در کنار روزنامه‌نگار دیگر، اکبر گنجی، با نگارش یک رشته مقاله‌های افشاگر به کاوش در زمینه‌ی قتل‌های زنجیره‌ای دست زد که توسط افرادی از درون سازمان اطلاعات و امنیت جمهوری اسلامی ایران سازماندهی می‌شدند. وی در شمار زیادی از روزنامه‌های دوران هشت‌ساله‌ی موسوم به "اصلاحات" قلم می‌زد و نگرش همواره انتقادی خود را نسبت به نیروهای موسوم به "اقتدارگرا" در مقاله‌های خود انعکاس می‌داد.

وی به دلیل همین نگرش آزاد و انتقادی خود، در سال ۱۳۷۹ به دادگاه فراخوانده شد و به ۳ سال زندان محکوم شد، به طوری که اجازه مرخصی به او نمی‌دادند.

بنیانگذاری انجمن دفاع از حقوق زندانیان

باقی پس آزادی از زندان در ۱۷ بهمن ۱۳۸۱، با تجارب تلخی که خود از زندان کسب کرده بود، "انجمن دفاع از حقوق زندانیان" را به عنوان نهادی غیردولتی بنیان گذارد. وی از سوی اعضای انجمن به عنوان رئیس این نهاد برگزیده شد. این نهاد نخستین تشکل غیردولتی به منظور حمایت از زندانیان است. باقی تلاش‌های بسیاری در دفاع از حقوق زندانیان سیاسی و غیرسیاسی و مخالفت با مجازات اعدام به خرج داد.

DK/MM