توییتر در ترکیه به رغم فیلترینگ همچنان فعال است

اقدام رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه٬ در مسدود کردن توییتر پاسخی معکوس دریافت کرده٬ چنانچه بسیاری از کاربران توییتر در این کشور روز جمعه (۲۱ مارس/ ۱ فروردین) با استفاده از روش‌های مختلف برای دور زدن فیلترینگ به توییتر وارد شدند. کاربران اردوغان را متهم می‌کنند که در حال تلاش برای سانسور اخباری است که از فساد او و دولتش حکایت دارد.

مقامات مخابرات ترکیه تنها چند ساعت پس از آن‌که اردوغان گفت "ریشه توییتر را خواهد خشکاند" اعلام کردند که دسترسی به توییتر را مسدود کرده‌اند. کاربران این شبکه اجتماعی در بامداد جمعه به این صفحه اینترنتی دسترسی نداشتند و به جای آن پیام کوتاهی از اداره ارتباطات ترکیه مشاهده می‌کردند که با اشاره به حکم دادگاه از بسته‌شدن توییتر خبر می‌داد. با این‌همه میزان توییت‌هایی که شامل لینک‌هایی به مطالب مرتبط با فساد مالی اردوغان و مقامات سطح بالای دولت اوست همچنان بالا و در حال نشر است.

به گزارش آسوشیتد پرس٬ لطفی الوان٬ وزیر حمل و نقل، امور دریانوردی و ارتباطات ترکیه٬ روز جمعه اعلام کرد که ترکیه تنها در تبعیت از حکم دادگاه دست به فیلترینگ توییتر زده است. این در حالیست که گروهی از وکلا در استانبول تصمیم‌های دادگاه برای مسدود کردن دسترسی به وب‌سایت‌ها را نقض حریم شخصی افراد می‌دانند.

ترکیه در گذشته یوتیوب را فیلتر کرده بود اما این نخستین دور از مسدود کردن توییتر در این کشور است. توییتر ابزار موثری در سازماندهی مخالفان دولت در جریان تظاهرات سال گذشته در این کشور بود.

ترکیه توییتر را متهم به نقض حقوق و حریم زندگی شخصی کرده و گفته است که دسترسی به توییتر تنها در صورتی که این شبکه اجتماعی محتوای مناقشه‌برانگیز را حذف کند ممکن است. فکری ایزیک٬ وزیر تکنولوژی ترکیه٬ از جریان داشتن گفتگوهایی بین دولت ترکیه و شرکت توییتر خبر داده و گفته است که در صورت نتیجه دادن گفتگوها و حذف موارد مورد اعتراض ممنوعیت دسترسی به توییتر برداشته خواهد شد.

بیش از ۱۰ میلیون کاربر در ترکیه از توییتر استفاده می‌کنند. شرکت توییتر در پاسخ به فیلترینگ خود در ترکیه با ارائه را‌ه‌کارهایی از کاربران خواست که این محدودیت‌ها را دور بزنند.

اندرو پرزبیلسکی٬ محقق موسسه اینترنت آکسفورد بریتانیا٬ می‌گوید فیلترینگ توییتر در ترکیه از طریق مسدود کردن "سامانه نام دامنه" (DNS) صورت گرفته است. وی گفت به همین دلیل کاربران با تغییر تنظیمات Domain Name System در کامپیوترها و گوشی‌هایشان نسبت به DNS گوگل که تحت تاثیر ممنوعیت اخیر قرار نگرفته توانسته‌اند فیلترینگ را دور بزنند. روز گذشته بسیاری از کسانی که قصد داشتند به توییتر وارد شوند با صفحه‌ای روبه‌رو می‌شدند که روی آن نوشته بود که توییتر بنا بر احکام قضایی مسدود است.

فیلترینگ توییتر٬ اقدام غیرقانونی

بعد از ظهر روز جمعه با وجود فیلترینگ توییتر تعداد توییت‌ها همچنان بالا بود. یکی از شهروندان ترکیه محتوای پوسترهای انتخاباتی را به نحوی تغییر داد که موضوع اصلی آن شکایت از سانسور باشد. عبدالله گل، رئيس جمهور این کشور نیز یکی از کسانی بود که از منع دولتی سرپیچی کرده و در اقدامی نمادین در حساب رسمی توییتر خود از رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه به خاطر چنین اقدامی انتقاد کرد. وی اگرچه ماه گذشته اقدام دولت در جهت اعمال سخت‌گیری‌های بیشتر در کنترل اینترنت را پذیرفت اما تا کنون چندین بار از سانسور اینترنت انتقاد کرده است.

دولت ترکیه به تازگی موفق شد قانونی را در پارلمان این کشور به تصویب رساند که بر اساس آن وزارت ارتباطات این کشور مجاز است، صفحات اینترنتی یا محتوای بخشی از این صفحات را بدون مجوز قضایی مسدود کند. علیه این اقدام دولت اردوغان تظاهرات و اعتراضات شدیدی رخ داد که به درگیری با نیروهای انتظامی و سرکوب شدید از طرف آنان منجر شد. نیروهای دولتی با استفاده از گاز اشک‌آور و آب‌پاش‌های قوی دست به سرکوب معترضان زدند.

گل روز جمعه نیز بدون توجه به محدودیتی که بر اساس قانون علیه توییتر اعمال شده، در حساب توئیتر خود نوشت: «بستن کامل شبکه‌های اجتماعی غیر قابل قبول است.» او نوشت که امیدوار است این ممنوعیت برای مدتی طولانی نپاید.

انجمن صنفی وکلای ترکیه نیز خواهان لغو ممنوعیت شده است. آن‌ها این ممنوعیت را بر خلاف قانون اساسی کشور می‌خوانند و می‌گویند این اقدام قوانین مرتبط به رعایت حقوق بشر در ترکیه و اروپا را نقض می‌کند.

اعتراضات بین‌المللی به ممنوعیت توییتر

مسدود کردن دسترسی به توییتر در ترکیه واکنش‌هایی در جهان نیز داشته است. نیلی کروز٬ معاون رئیس کمیسیون اروپا٬ از ممنوعیت توییتر در ترکیه انتقاد کرد. او ممنوعیت توییتر در ترکیه٬ کشوری را که در تلاش برای پیوستن به اتحادیه اروپاست٬ "بی‌اساس٬ بی‌معنی و بزدلانه" خواند.

جی کارنی٬ سخنگوی کاخ سفید٬ نیز گفت که واشنگتن "نگرانی جدی" خود را به دولت ترکیه منتقل کرده و گفته است که از مردم ترکیه در درخواست دسترسی مجدد به تکنولوژی‌های مسدود شده حمایت می‌کند.

کریستف اشتراسر٬ از کمیساریای حقوق بشر دولت آلمان٬ از ترکیه خواست تا تصمیم خود را فورا لغو کند. وزارت امور خارجه بریتانیا نیز با حیاتی خواندن نقش شبکه‌های اجتماعی در دموکراسی‌های مدرن از اقدام ترکیه انتقاد کرد.

در پی افشاگری‌های اینترنتی در هفته‌های گذشته، اردوغان و بستگانش به خاطر فساد مالی به شدت در افکار عمومی و رسانه‌های ترکیه مورد انتقاد قرار گرفتند. به گفته منتقدان این افشاگری‌ها وجهه‌ی اردوغان و حزب‌اش (حزب عدالت و توسعه) را به شدت کاهش داده‌اند. در شبکه‌های اجتماعی بخش‌هایی از گفت‌وگوهای مهم تلفنی اردوغان منتشر شده بود که نشان می‌داد، نخست وزیر ترکیه در فساد مالی اخیر این کشور مشارکت داشته است. بیش‌تر لینک‌های مرتبط با فساد مالی اردوغان در دو حساب کاربری توییتر منتشر شدند.