توافق هسته‌ای و تضاد ۱۸۰ درجه‌ای تندروهای ایران با غرب
۱۴۰۱ مرداد ۱۹, چهارشنبه
سایت "انتخاب" مصاحبه پیتر استانو، سخنگوی جوزپ بورل، هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا با روزنامه لبنانی "النهار" را روز چهارشنبه ۱۹ مرداد منتشر کرده است. استانو در این مصاحبه گفته در روزهای پایانی مذاکرات وین، متن نهایی تهیه شدهو تنها "حل و فصل چند مسئله اندک" باقی‌مانده است. او تاکید کرد: «دیگر چیز قابل مذاکره‌ای وجود ندارد و همه چیز در متن نهایی که روز دوشنبه به مشارکت‌کنندگان در مذاکرات وین تقدیم شد، مشخص شده است.»
بیشتر بخوانید:تروئیکای اروپایی: ایران "خواسته‌های غیر واقع‌بینانه" مطرح نکند
بنا بر این گزارش استانو درباره جزئیات متن نهایی اطلاعاتی نداد، اما گفت: «این بهترین پیشنهاد ممکن است که در آن ملاحظات همه طرف‌ها لحاظ شده و می‌توان درباره آن به توافق رسید».
تصمیمات "سرنوشت‌ساز" و مخالفت‌های سرنوشت‌سازتر؟
به گفته سخنگوی بورل این اکنون طرف‌های مذاکره هستند که باید تصمیمی سیاسی و "سرنوشت‌ساز" برای امضای توافق بگیرند. ناظران می‌گویند توپ در زمین ایران است، زیرا متنی که از سوی اتحادیه اروپا ارائه شده مورد موافقت آمریکاست و وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده که دولت جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا آماده امضای هرچه سریع‌تر توافق است.
دویچه وله فارسی در اینستاگرام دنبال کنید
حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران نیز به بورل گفته است: «دیدگاه‌ها و ملاحظات جمهوری اسلامی ایران درباره ایده‌های ارائه‌شده از سوی انریکه مورا به وی منتقل شده است و انتظار می‌رود همه طرف‌ها برای دستیابی به متن نهایی توافق از خود اراده و جدیت نشان دهند».
اما جناحی در حکومت ایران با این توافق نیز همانقدر مخالفت است که با توافق سال ۲۰۱۵ بود. حسین شریعتمداری، مدیرمسئول و نماینده ولی فقیه در روزنامه کیهان در یادداشتی هم‌زمان (چهارشنبه ۱۹ مرداد) از "بی‌نتیجه ماندن مذاکرات وین" نوشت.
او نوشت برخلاف آنچه از سوی "شماری از مدعیان اصلاحات و اعضای دولت قبلی" تکرار و در سخنان مقام‌ها و رسانه‌های غربی طرح می‌شود، مذاکرات وین به نتیجه‌ای که "تامین‌کننده انتفاع اقتصادی" جمهوری اسلامی باشد، نرسیده است. به گفته او مذاکرات در "چهار محور اصلی، کماکان بی‌نتیجه مانده است."
کدام محورها؟
کیهان می‌گوید مقامات و رسانه‌های غربی "ایران را مانع انجام توافق معرفی" می‌کنند و از "خودداری آمریکا از تن دادن به خواسته‌های قانونی و منطقی ایران سخنی نمی‌گویند". از نظر مدیرمسئول این روزنامه انگیزه این کار این است که در افکار عمومی، حکومت ایران "مانع رفع تحریم‌ها" معرفی شود. در حالی که "حریف اصرار دارد تحریم‌های اصلی باقی بماند و حتی حاضر نیست تضمین بدهد که بعد از انجام توافق به تعهدات برجامی خود وفادار باشد".
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
شریعتمداری سخت به موافقان امضای برجام تاخته و خطاب به "غربگرایان و برخی از دست‌اندرکاران دولت سابق" گفته است: «چرا نسبت به ادعای آمریکا درباره تبعیت دولت آن کشور از کنگره لام تا کام سخن نمی‌گوئید و تلویحا آن را منطقی می‌دانید ولی طرح راهبردی مجلس شورای اسلامی برای لغو تحریم‌ها که نجات‌دهنده برنامه هسته‌ای کشورمان از باج‌خواهی آمریکا بود را بر نمی‌تابید و علیه آن زبان و قلم می‌چرخانید؟»
طرح اختلافات به شیوه کیهان
یکی دیگر از مواردی که کیهان به آن اشاره کرده اختلاف بر سر بخش پادمان (بازرسی‌ها) و موضوع ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران است.
او ادعا میکند آژانس بین‌المللی انرژی اتمی "با استناد به اوراقی که از سوی اسرائیل" دریافت کرده، می‌خواهد از "مراکز نظامی حساس" جمهوری اسلامی بازرسی به عمل آورد. شریعتمداری پرسیده: «طرف مقابل ما در چالش هسته‌ای آژانس است یا اسرائیل؟!»
بیشتر بخوانید:رافائل گروسی: برنامه اتمی ایران بسیار بسیار سریع پیش می‌رود
اشاره شریعمتداری به اسناد هسته‌ای است که توسط اسرائیل ربوده شد. سازمان اطلاعات خارجی اسرائیل (موساد) در سال ۲۰۱۸ اعلام کرد که نیم تن از اسناد هسته‌ای بایگانی شده ایران را در یک شب ربوده است. بنیامین نتانیاهو بعد از این عملیات گفت دستگاه امنیتی این کشور در عملیاتی محرمانه به ۵۵ هزار صفحه و ۵۵ هزار فایل دیجیتال دست پیدا کرده است.
به گفته اسرائیل محتویات این اسناد ثابت میکند که ایران هرگز طرح خود برای ساخت یک بمب اتمی را کنار نگذاشته و برعکس حتی تلاش کرده اسناد مربوط به توسعه سلاح‌های هسته‌ای را پنهان کند تا از آنها در آینده استفاده شود.
بیشتر بخوانید: انتشار اسناد "مخفی‌کاری‌های اتمی" ایران توسط اسرائيل
"آژانس با اسرائيل هماهنگی و رایزنی میکند"
مدیر مسئول کیهان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به "هماهنگی" با اسرائیل در بازرسی از مراکز هسته‌ای ایران متهم کرده و گفته است رافائل گروسی، مدیرکل آژانس "قبل و بعد از سفر به ایران، به تل‌آویو سفر میکند" و با مقام‌های اسرائیل درباره برنامه هسته‌ای ایران "به رایزنی می‌نشیند".
کیهان آژانس را صریحا متهم میکند که "اطلاعات لازم برای چند خرابکاری در تاسیسات هسته‌ای ایران" را به إسرائيل داده است. او این را دلیلی دانسته تا بگوید جمهوری اسلامی "حق" دارد "هرگز به بازرسان آژانس (بخوانید جاسوسان آمریکا و اسرائیل) اجازه بازرسی از مراکز نظامی حساس" خود را ندهد.
برخی ناظران بر این باورند که وضع اقتصادی حکومت ایران بقدری خراب است که رهبری نیز نهایتا مجبور می‌شود دستور دهد تیم هسته‌ای این توافق را امضا کنند. گروهی دیگر که مخالفان توافق را "کاسبان تحریم‌ها" می‌دانند، می‌گویند تندروها در ایران پای هیچ توافقی نمی‌روند و این بار نیز آنرا سنگ قلاب می‌کنند.
گروهی نیز معتقدند مذاکرات برجامی در این دور هم به فرجامی نمی‌رسد ولی طرفین از اعلام رسمی شکست آن خودداری خواهند کرد.