«توافق ایران با آژانس بر تصمیم‌گیری شورای امنیت تأثیر نمی‌گذارد»
۱۳۸۶ شهریور ۱, پنجشنبه
روز چهارشنبه، ۲۲ اوت، اعلام شد ایران با یک جدول زمانی برای پاسخگویی به سؤالات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی موافقت کرده‌است.
هرچند سرپرست تیم مذاکره کننده آژانس، توافق انجام‌شده را یک نقطه عطف مهم توصیف کرد اما معاون وزیر امور خارجه آمریکا گفت: صرف اینکه ایران ملاقات‌هایی با آژانس داشته باشد ما را وادار نمی‌کند که تلاش‌هایمان را متوقف کنیم.
این در حالی است که علی لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران نیز تهدید کرد که هر اقدامی برای تصویب تحریم‌های تازه، روند همکاری های ایران با آژانس را عقیم خواهد گذاشت.
دکتر احمد زیدآبادی تحلیلگر مسائل سیاسی، معتقد است صرف یک توافق نمی‌تواند تأثیر چندانی بر روند پرونده اتمی ایران داشته باشد بلکه رفتارهای بعدی ایران به خصوص در مورد تعلیق غنی‌سازی، تعیین‌کننده خواهد بود.
دویچه‌وله: آقای زیدآبادی توافق جدید ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آیا یک توافق به معنای واقعی کلمه است به نظر شما، یا دیپلماسی جدید ایران است برای ادامه‌ی سیاست وقت‌کشی؟
زیدآبادی: چیزی که فعلا روشن است، اینکه ایران و آژانس در مورد برنامه‌ی زمانبندی مشخص برای شفاف‌سازی پروژه‌ی اتمی ایران توافق کرده‌اند. اما اینکه جزییات آن چیست و تا چه اندازه عملی می‌شود، قاعدتا هم باید به گزارش آقای البرداعی که تا چند روز دیگر منتشر می‌شود مراجعه کنیم و هم به تحولاتی که در صحنه‌ی عینی پیش می‌آید. بهرحال به نظر می‌رسد که ایران برای کاهش فشارها تصمیم گرفته است که فعلا یک توافقی را با آژانس انجام بدهد. اینکه حالا آیا درعمل رضایت آژانس را جلب واهد کرد یا نه، به آینده بستگی دارد.
آقای لاریجانی در حقیقت تهدید کرده‌اند که هر اقدامی برای تصویب تحریم‌های تازه، روند همکاری ایران با آژانس را عقیم می‌کند و در حقیقت این توافق، یعنی توافق ایران با آژانس، با هشدارهایی از طرف ایران همراه بوده است. با توجه به این اعلام موضع، فکر می‌کنید بازهم ممکن است در نشست ماه سپتامبر شورای امنیت قطعنامه‌ی جدیدی علیه ایران تصویب بشود؟
قطعنامه که به احتمال زیاد تصویب می‌شود. به دلیل اینکه قطعنامه‌ها را بر مبنای این تصویب می‌کنند که ایران به درخواست شورای امنیت برای تعلیق فعالیت‌های غنی‌سازی عمل نکرده است و این مسئله قاعدتا ربطی به شفاف‌سازی و همکاری ایران با آژانس ندارد. اما تهدیدهای آقای لاریجانی به نظر نمی‌آید جدی باشد، چون قبل از این هم، قبل از اینکه آن دو قطعنامه‌ی شورای امنیت به تصویب برسد، ایران تهدید کرده بود که اگر قطعنامه‌ای تصویب بشود، ما همکاریمان را با آژانس به‌شدت کاهش می‌دهیم و قطع می‌کنیم. اما می‌بینیم که آن دو قطعنامه تصویب شده است و الان نیز دارد تاثیراتش را می‌گذارد، ولی ایران دوباره آمده با آژانس یک قرارداد جدیدی بسته است که در واقع بیشترین همکاری را با آژانس انجام بدهد. در واقع ایران فکر می‌کنم خودش را در موقعیت خوبی قرار نداده، با توجه به رفتاری که تا بحال داشته است.
یعنی شما فکر می‌کنید این توافق صورت‌گرفته تاثیری روی پرونده‌ی ایران که الان در شورای امنیت هست نمی‌گذارد!
اولا بستگی دارد که در عمل چقدر رضایت آژانس جلب بشود. غیر از این اگر ایران به فعالیت‌های هستهای ادامه بدهد، تاثیر قاطعی نمی‌گذارد. شاید از ابعاد فشارها مقداری کم کند یا برخی بندهای قطعنامه‌ای را که می‌خواهد تصویب بشود، ممکن است تعدیل کند. اما از اصل تصویب قطعنامه من فکر نمی‌کنم بتواند جلوگیری کند.
تا بحال کشورهای اروپایی یکدست بوده‌اند، مواضعشان تقریبا یکدست بوده در برابر ایران و اختلاف، بین کشورهای اروپایی و آمریکا بوده است. حالا فرانسه هم آمده اعلام کرده است که در صورت ادامه‌ی غنی‌سازی توسط ایران به آمریکا و انگلیس می‌پیوندند و به تحریم‌های اساسی علیه ایران دست خواهد زد. اگر این اتفاق بیفتد، آیا می‌شود نامش را شکاف در جبهه‌ی اروپا در مقابل ایران نامید؟
به این معنا نیست که در اروپا دارد شکافی اتفاق می‌افتد. در واقع موضع فرانسه به معنای این است که اروپا دارد بهرحال به مواضع آمریکا شدیدا نزدیک می‌شود و حتا محافل داخل ایران و رسانه‌ها، دولت آقای سارکوزی را متهم می‌کنند که چند گام هم از آمریکا جلو افتاده است. بهرحال با روی‌کارآمدن آقای سارکوزی قابل پیش‌بینی بود که فرانسوی‌ها از سیاست سنتی خودشان فاصله می‌گیرند و یک همکاری شفافتری را با آمریکا و بریتانیا شروع می‌کنند.این وضعیت فقط نشان می‌دهد که موقعیت ایران سخت‌تر شده است. ایران معمولا منتظر می‌ماند که برخی رهبران اروپایی در انتخابات عوض بشوند و فکر می‌کند عوض‌شدن آنها می‌تواند کمکی بکند، مثل آنچه در بریتانیا اتفاق افتاد و ایران فکر می‌کرد که مواضع آقای گوردن براون بهتر از آقای بلر در برابر ایران خواهد بود، یا خانم مرکل در مقابل صدراعظم قبلی و در مورد آقای سارکوزی حتا گاهی فکر می‌کردند که نسبت به دولت آقای ژاک شیراک موضع نرمتری دارد. اما همه این تحولاتی که اتفاق افتاده است، نشان می‌دهد کیس ایران آنقدر مهم شده است برای اروپاییان که معمولا مواضعشان را سخت‌تر می‌کنند.