تقویت خواست خاورمیانه‌ای بدون سلاح‌های هسته‌ای

مصر هم توجه ویژه‌ای به فناوری هسته‌ای نشان می‌دهد. این کشور از یک طرف نیاز مبرمی به انرژی دارد و از این رو مدتهاست در آن ایده‌ی تأسیس نیروگاه‌های هسته‌ای مطرح است و از طرف دیگر بیم دارد که منطقه اتمی شود و رقابت‌ها و ستیزها در آن به مدار خطرناک هسته‌ای کشانده شوند.

موضع رسمی مصر این است که منطقه باید عاری از سلاح‌های اتمی باشد و مهم این نیست که چه کشوری منطقه را از این نظر تهدید می‌کند، اسرائیل یا ایران.

به مناسبت کنفرانس بین‌المللی منع گسترش سلاح‌های اتمی در نیویورک، رسانه‌های مصری در روزهای اخیر توجه ویژه‌ای به موضوع "اتم" نشان داده‌اند. روزنامه‌ی "الاهرام" اظهارات مقامات رسمی را بازتاب داده است. سه نکته در آنها بارز است:

− مصر، پیمان منع گسترش سلاح‌های اتمی (NPT) را می‌پذیرد و به آن وفادار است،

− کشور استفاده‌ی صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای را حق خود می‌داند،

− خاورمیانه بایستی منطقه‌ای بری از سلاح‌های هسته‌ای باشد.

مسئله‌ی اسرائیل

روزنامه‌ی الاهرام خبر داده است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آغاز به بررسی فعالیت‌های اتمی اسرائیل خواهد کرد. روزنامه‌ی سوئیسی "نویه تسورشر" (NZZ) در این مورد نوشته است که مصر، که اینک ریاست جمع کشورهای غیرمتعهد را برعهده دارد، می‌کوشد این خواست را پیش برد که اسرائیل باید به عنوان تنها قدرت اتمی خاورمیانه از قدرت نظامی اتمی چشم‌پوشی کند.

اسرائیل، هیچ‌گاه پیمان منع گسترش سلاح‌های اتمی (NPT) را امضا نکرده و خود را متعهد نمی‌بیند به بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تن دهد. این موضوعی است که ایران مدام بر آن انگشت می‌گذارد و نیز مصر و جمع دیگری از کشورها.

احیای ایده‌ی تأسیس نیروگاه اتمی در مصر

"نویه تسورشر تسایتونگ" می‌نویسد که یک انگیزه‌ی مهم در توجه کنونی مصر به سیاست اتمی در منطقه، گرایشی قوی در خود کشور به تحقق ایده‌ی تأسیس نیروگاه اتمی است. این ایده از دیرباز در این کشور به صورت جدی وجود داشته است. در سال ۱۹۵۵ یک "کمسیون اتمی" در مصر ایجاد شده تا موضوع دستیابی به فناوی هسته‌ای را پی بگیرد. در سال ۱۹۸۶، فاجعه‌ی اتمی چرنوبیل که پیش آمد، علاقه‌ به تأسیس نیروگاه هسته‌ای فروکش کرد. در مصر حدودا بیست سال در این مورد سکوت شد. اکنون سه-چهار سالی است که موضوع دوباره مطرح شده و به رسانه‌ها راه یافته است.

به گزارش "نویه تسورشر تسایتونگ" طبق یک برنامه‌ریزی دولتی، اولین نیروگاه اتمی مصری در سال ۲۰۱۹ آماده خواهد شد. محل آن در غرب اسکندریه خواهد بود. بانک دولتی مصر با کمک سرمایه‌های داخلی و خارجی به لحاظ مالی پشت ایده‌ی تأسیس نیروگاه ایستاده است.

بی‌اعتمادی به ایران

"نویه تسورشر تسایتونگ" می‌نویسد که چندین کشور عربی دیگر برنامه‌ی اتمی‌ای شبیه به مصر دارند. همه برنامه‌های خود را با توسل به مشکل انرژی توجیه می‌کنند. درست برپایه‌ی همین منطق، مصر، در آغاز توجیه دولت ایران را در مورد روی‌آوری به فناوری هسته‌ای می‌پذیرفت.

قاهره اما به تدریج به برنامه‌های اتمی تهران شک کرد. مصر ظاهرا در این ابراز شک با اسرائیل همصداست. آنچه موضع مصر را متفاوت می‌کند، خواست این کشور در مورد بری بودن خاورمیانه از سلاح‌های هسته‌ای است. بر این مبنا مصر خواهان تشکیل یک کنفرانس بین‌المللی خلع سلاح است که در آن اسرائیل هم حضور تعهدآوری داشته باشد.

RN/FW