تظاهرات عظیم در مینسک؛ گسترش مقاومت علیه لوکاشنکو
۱۳۹۹ شهریور ۲, یکشنبه
این روزها، پرچم سه رنگی که در فاصله سال‌های ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۵ و در خلال استقلال بلاروس از اتحاد شوروی استفاده می‌شد، سمبل مخالفان دولت و نماد دمکراسی‌خواهی است. نتیجه مناقشه‌برانگیز انتخابات ریاست جمهوری، رای‌دهندگان را به خیابان‌ها و میدان‌ها کشانده است.
معترضان شعار استعفای کسی را سر می‌دهند که از ۲۶ سال قبل بر مسند قدرت نشسته و ۸۰درصد آرای انتخابات اخیر را باز به نام او خوانده‌اند؛ الکساندر لوکاشنکو.
یکشنبه ۲۳ اوت، دهها هزار تظاهرکننده با پرچم سفید – قرمز – سفید در میدان استقلال مینسک جمع شده و لوکاشنکو را "خائن" و "عامل بدبختی مردم" خواندند. ساعت ۳:۳۰ دقیقه بعد از ظهر به وقت محلی، جمعیت به یاد جان‌باختگان تجمعات اخیر، یک دقیقه سکوت کرد. دستکم چهار نفر در جریان اعتراضات پس از انتخابات کشته شده‌اند.
تجمع علیه "تقلب انتخاباتی" در حالی برگزار می‌شود که وزارت کشور بلاروس، گردهمایی را غیرقانونی و شرکت در آن را مستوجب کیفر خوانده است. گزارشگر دویچه‌وله می‌گوید مامورانی که به معترضان چنین تذکری می‌دادند، هو می‌شدند.
در حالی که تا کنون، تنها پلیس به مصاف معترضان رفته، ارتش بلاروس نیز برای کنترل اوضاع اعلام آمادگی کرده است. مقامات ارتش گفته‌اند حفاظت از بناهای ملی را به عهده می‌گیرند تا در تظاهرات به آنها صدمه‌ای نرسد.
نیک کونولی، گزارشگر دویچه وله در تشریح وضعیت میدان استقلال می‌گوید، مسیرهای منتهی به مینسک را مسدود کرده‌اند تا جلوی ورود تظاهرکنندگان از شهرهای دیگر را بگیرند: «برخی شاهراه‌ها بسته شده‌اند و در برخی جاده‌ها نیز حداکثر سرعت مجاز کم شده تا تردد به کندی صورت گیرد. بسیاری از ایستگاه‌های مترو هم مسدود شده‌اند و بیشترمردم با پای پیاده رهسپار محل تجمع هستند.»
طبق اعلام کونولی، نیروهای امنیتی در مرکز مینسک کامیون‌های زیادی مستقر کرده و تظاهرکنندگان دستگیر شده را با آنها منتقل می‌کنند. ون‌های بدون شماره نیز که در گذشته مورد استفاده لباس شخصی‌ها بودند، در نقل و انتقال بازداشتی‌ها مشارکت دارند.
تظاهرکنندگان و اقدامات احتیاطی
در محدوده میدان استقلال شهر مینسک، تماس با تلفن همراه میسر نیست و دولت از همان آغاز اعتراضات، با قطع اینترنت کوشیده تا با این تاکتیک، جلوی مبادله و ارسال عکس و صوت و ویدئو از تجمعات را بگیرد.
اپوزیسیون بلاروس به معترضان توصیه کرده که برگه‌هایی حاوی اطلاعات تماس با خانواده یا دوستان‌شان را به همراه داشته باشند تا در صورت دستگیری، این کاغذها را زمین بیندازند یا به دیگران بدهند تا اطرافیان درباره آنها اطلاع رسانی کنند.
همزمان، حامیان دولت، برنامه رژه با خودرو در میسنک را به بهانه ممانعت از "تحریک مخالفان" لغو کرده‌اند. اما ناظران سیاسی می‌گویند دلیل اصلی این است که این رژه، امکان مقایسه بین تعداد هواداران و مخالفان لوکاشنکو را فراهم می‌کرد و عملا به ضد خود تبدیل می‌شد.
در سال‌های گذشته نیز دامنه تظاهرات پشتیبانی از دولت بلاروس، کوچک بوده و این در حالی است که گاه شهروندان برای مشارکت در تجمعات حکومتی تحت فشار قرار می‌گرفتند.
قرار است شامگاه یکشنبه، زنجیره‌ای انسانی از پایتخت لیتوانی تا نوار مرزی با بلاروس تشکیل شود تا مردم این کشور نیز با همسایگان خود اعلام همبستگی کنند. برگزارکنندگان این مراسم انتظار دارند که ۵۰هزار نفر در این اکسیون حضور یابند. صفوف مردمی کوچک‌تری نیز در لتونی، ایستلند و جمهوری چک پیش‌بینی شده است.
در این میان، خانم اسوتلانا تیخانوفسکایا، نامزد انتخاباتی اپوزیسیون، در مصاحبه با خبرگزاری آسوشیتدپرس، از مردم کشورش خواسته که به مبارزه متحد برای عدالت ادامه دهند. او گفته است: «به بلاروسی‌ها افتخار می‌کند که پس از ۲۶ سال به ترس خود فائق آمده و از حقوق خود دفاع می‌کنند.» او همزمان تاکید کرده که در صورت برگزاری انتخابات جدید، کاندیدا نمی‌شود.
تیخانوفسکایا چند روز پس از انتخابات ۹ اوت، از بلاروس به لیتوانی گریخت. او از مقامات لیتوانی تقدیر کرده که او را پناه دادند، اما در باره جزییات فرار یا بازگشت احتمالی به بلاروس چیزی نگفته است.
آرای تیخانوفسکایا در این انتخابات را ۱۰ درصد اعلام کرده‌اند. لوکاشنکو با رد تقلب انتخاباتی، دولت‌های خارجی، به ویژه آمریکا را به دخالت در امور داخلی بلاروس و تحریک مخالفان متهم می‌کند و اروپا را نیز "حامی بازی آمریکا" می‌نامد. اتحادیه اروپا نتایج انتخابات بلاروس را به رسمیت نشناخته است.