ترس از خشونت، مهمانان جام جهانی را می‌گریزاند
۱۳۸۸ اسفند ۲۰, پنجشنبه
از هنگامی که "همبستگی" (Solidarity)، بزرگ‌ترین اتحادیه‌های مستقلِ آفریقای جنوبی فراخوانی برای اعتراض به خشونت و جنایت صادر کرده، سیل نامه‌های کسانی که خود قربانی خشونت‌اند یا از بروز آن هراس دارند، سرازیر شده است. به گفته دبیرکل این سندیکا، «انتظار می‌رفت تنها ۱۰ هزار نامه از سوی قربانیان و مردم دریافت شود.» این در حالی‌ست که حدود ۱۳۶ هزار نامه و ایمیل برای سندیکا فرستاده شده است. به گفته مقام‌های اتحاده همبستگی، مبارزه با خشونت باید «سرآغاز سیاهه‌ی اولویت‌بندی‌های آفریقای جنوبی باشد.»
تمام بحث‌ها بر سر این است که میزان جرم و جنایت در آفریقای جنوبی، علاقه‌مندان به جام جهانی در سراسر جهان را از سفر به این کشور پشیمان می‌کند. نگاهی به برخی از آمار و ارقام نیز این موضوع را تأیید می‌کند. برنامه‌ریزان جام جهانی ۲۰۱۰ در آفریقای جنوبی، پیش‌بینی‌های خود را تا حد زیادی تعدیل کرده‌اند: فیفا انتظار داشت حدود ۴۵۰ هزار گردشگر خارجی در جریان جام جهانی در آفریقای جنوبی حاضر شوند. این در حالی‌ست که فدراسیون جهانی فوتبال، به‌تازگی انتظارات خود را تا ۲۰ درصد کاهش داده است.
هماهنگ‌کننده امور جام‌جهانی در وزارت حمل‌ونقل آفریقای جنوبی حتی پا را فراتر نهاده و رقم مهمانان خارجی جام جهانی ۲۰۱۰ را حدود ۳۰۰ هزار نفر، شاید هم کمتر پیش‌بینی کرده است. بالا بودن هزینه‌ها از یک‌سو و گزارش رسانه‌های آلمانی و انگلیسی از سوی دیگر، گردشگران خارجی را از سفر به آفریقای جنوبی به فکر وا داشته است؛ گزارش‌هایی که از بالابودن جرم و جنایت در این کشور حکایت دارند.
هشدار حتی از سوی وزارت امور خارجه
وزارت خارجه برخی کشورها، از واشنگتن گرفته تا لندن و از کانبرا تا برلین، در حالی که حدود سه ماه به برگزاری بزرگ‌ترین رویداد فوتبال در جهان باقی مانده است، همچنان نسبت به خطرهای سفر به آفریقای جنوبی هشدار می‌دهند. متن هشداری که، به‌عنوان مثال، آلمان خطاب به شهروندان خود منتشر کرده، با این ادبیات تنظیم شده است: «به فرض این‌که بخش بزرگ جنایت و خشونت در مناطق حاشیه‌ای و در شرایطی اتفاق بیافتد که گردشگران و بازرگانان آلمانی عموما از آنها در امان باشند، این احتمال همچنان وجود دارد که مهمانان آلمانی هم قربانی سرقت‌ها، دستبردها، راهزنی‌ها و جرایمی مشابه شوند.»
در بخش‌های مرکزی شهرها نیز، بر اساس هشدارهای مشابه، ظاهرا پس از بسته‌شدن مغازه‌ها، همان شرایطی برقرار می‌شود که در "مناطق حاشیه‌ای" حکم‌فرماست؛ در روزهای تعطیل یا آخر هفته هم گردشگران باید به‌طور دسته‌جمعی در شهر گردش کنند و حتی در پارک‌های ملی هم بهتر است از پیاده‌روی تنهایی پرهیز کنند.
در این هشدارها همچنین نسبت به خطر گروه‌های تبهکار، سارقان خودرو، رانندگی در تاریکی در خارج شهر و غافل‌گیری بر سر خودپردازهای بانک‌ها نیز هشدار داده شده است.
پلیس خود بخشی از مشکل است
رئیس پلیس آفریقای جنوبی در اقدامی تاکنون‌بی‌سابقه، در همایشی امنیتی با حضور مسئولان فیفا، طرحِ جامعِ امنیتیِ جام جهانی فوتبال را معرفی کرد. یگان‌های حفاظتی تادندان‌مسلحِ پلیس تیم‌های ورزشی را در محل‌های تمرین و برگزاری مسابقه یا استراحت‌شان همراهی می‌کنند. در دوربان هم تماشاگران پیش از ورود به ورزشگاه‌ها، از راهروهای امنیتی ویژه عبور داده می‌شوند. ۴۴ هزار پلیس وظیفه برقراری امنیت جام جهانی ۲۰۱۰ را بر عهده خواهند داشت.
نیروهای امنیتی آفریقای جنوبی خود را برای مقابله با انواع حمله‌های تروریستی‌ای که به ذهن خطور می‌کند هم آماده می‌کنند. حتی یورک تسیِرکه، رئیس اداره جنایی آلمان، نیز در سفری که در ماه ژانویه به آفریقای جنوبی داشت، تحت تأثیر آمادگی پلیس و «مهارت بالای» دست‌اندرکاران این حوزه قرار گرفت.
این اما تنها یک سوی ماجراست. زیرا پلیس خود بخشی از مشکل است. یک مقام اپوزیسیون، تحت تأثیر هشدارهای دنباله‌دار رسانه‌ها، در ابتدای ماه جاری میلادی برنامه‌ای ۵ ماده‌ای با عنوان «پلیسی بهتر و مسئولیت‌پذیرتر» منتشر کرد. به گفته این سیاستمدار، پلیس آفریقای جنوبی "فاسد" و "قانون‌شکن" است. تنها در ۶ ماه گذشته، نقش پلیس در ۷۱ مورد تجاوز و خرید و فروش مواد مخدر و آدم‌ربایی اثبات شده است.
ماکس پرایس، قائم مقام دانشگاه کِیپ‌داون، خطاب به پلیس می‌گوید: «ما از شما پشتیبانی می‌کنیم، اما شما باید پیش از آن به ما ثابت کنید که حرفه‌ای و کادان هستید و شایستگی زحمات ما را دارید.» به گفته او، سیاست باید اراده قوی خود در مبارزه با خشونت و جنایت در جامعه را نشان دهد تا آفریقای جنوبی را از بزرگ‌ترین تهدید آینده‌اش نجات دهد.
به اعتقاد برخی از کارشناسان، دولت آفریقای جنوبی به دلیل اختلافات سیاسی داخلی، فاقد کارایی‌ست. در رسانه‌ها همچنین شایع است که جیکوب زوما، رئیس جمهور آفریقای جنوبی، که جایگاه خود در میان برخی هواداران را از دست داده، پس از جام جهانی باید سرنگون شود.