ترس از تأثیرات زنجیره‌ای قیام تونس
۱۳۸۹ دی ۲۶, یکشنبه
به گزارش خبرگزاری فرانسه در بعدازظهر یکشنبه (۱۶ ژانویه) در تونس، از اطراف خانه‌های نزدیک به وزارت کشور توسط شبه نظامیان به روی نیروهای پلیس آتش گشوده شده است. صدای تیراندازی‌های پراکنده از گوشه و کنار شهر شنیده می‌شد.
بنا به اطلاع پلیس تونس چهار آلمانی مسلح نیز دستگیر شده‌اند. این عده به همراه چند خارجی دیگر در سه تاکسی در حرکت بودند.
مزری حداد، سفیر پیشین تونس در سازمان یونسکو، زین‌العابدین بن علی، رئیس جمهور سابق این کشور را متهم کرد که پیش از فرارش از کشور در روز جمعه (۱۴ ژانویه)، ناآرامی‌ها در تونس را برنامه‌ریزی کرده. به گفته وی، بن علی میان افراد گارد محافظ و هوادارن خود اسلحه و پول تقسیم کرده بود تا آن‌ها پس از خروج بن علی بتوانند در تونس جنگ داخلی به راه بیاندازند.
مصری حداد در هفته گذشته به دلیل اعتراض به سیاست زین‌العابدین بن علی در پاریس از سمت خود کناره‌گیری کرده بود.
زنجیره‌ی واکنش‌ها
در منطقه نگرانی‌ها از این مسئله شدت گرفته است که قیام مردم تونس بتواند بر کشورهای دیگر تأثیر بگذارد. عمر موسی، رئیس اتحادیه عرب، وقایع تونس را حوادث خطرناکی خواند که از نظر تاریخی «شروع یک دوره و پایان عصری دیگر است».
بنیامین نتانیائو، نخست وزیر اسرائیل گفت، وی امیدوار است ثبات در تونس هر چه زودتر برقرار شود و «آرامش و اطمینان دوباره به این کشور برگردد». وی افزود که اسرائیل روند امور در تونس را با دقت کامل دنبال می‌کند.
معمر القذافی، رهبر لیبی، به اعتراضات تونس انتقاد کرد. وی گفت، مردم تونس شاهد خونریزی و بی‌قانونی هستند، زیرا می‌خواستند با عجله تمام از دست رئیس جمهور خود خلاص شوند. در صورتی که بن علی به آن‌ها اطمینان داده بود، تا سه سال دیگر از قدرت کناره‌گیری خواهد کرد. رهبر لیبی افزود، تونسی‌ها حال در کشوری زندگی می کنند که در آن باندهای مختلف حکومت می‌کنند.
اعتراض‌ها در اردن و مصر
در اردن و مصر اولین تظاهرات به حمایت از مردم تونس برگزار شد. در قاهره تعدادی از تظاهر کنندگان در جلوی سفارت تونس در مصر اجتماع کردند تا مخالفت خود را با حکومت طولانی حسنی مبارک، رئیس جمهور این کشور ابراز کنند. یکی از تظاهر کنندگان گفت: «آن‌چه در تونس اتفاق افتاد به همه ما امیدواری می‌دهد تا بتوانیم از ترس رها شویم و بر دیکتاتورها غلبه کنیم.»
در اردن بیش از پنج هزار نفر علیه بالا رفتن قیمت کالاها تظاهرات کردند و خواستار استعفای سمیر الرفاعی، نخست وزیر این کشور شدند.
برخی از کارشناسان امکان سرایت زنجیره‌ای تظاهرات در کشورهای مجاور را بعید می‌دانند. سامی الفرج، رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک کویت می‌گوید: «تنها باید به ایران نگریست و مشکلات این کشور را دید. این موضوع برای کسانی اهمیت دارد که فکر می کنند می‌توانند خیلی ساده به خیابان بیایند و قدرتی را تغییر دهند». وی تأکید کرد که از سوی دیگر تأثیرات قیام مردم تونس را نمی توان نادیده گرفت.
تلاش‌ها برای تشکیل دولت ائتلافی
فواد المبزع، رئیس جمهورموقت تونس باید در ظرف ۶۰ روز انتخابات ریاست جمهوری جدید را برگزار کند. او از محمد غنوشی، نخست وزیر کشور خواست پیشنهاد خود را برای تشکیل دولت ائتلافی در اختیار وی قرار دهد.
المبزع در اولین نطق تلویزیونی خود تأکید کرد که منافع کشور ایجاب می‌کند، «بدون پیش شرط و استثناء» تمام احزاب سیاسی، از جمله احزاب اپوزیسیون بتوانند در انتخابات شرکت کنند. او قول داد نظام چندحزبی سیاسی و دمکراسی در کشور برقرار شود و نسبت به قانون اساسی وفادار بماند.
SJ/SA