تحصن کارگران هپکو؛ باتوم به جای مزد
۱۳۹۸ شهریور ۲۷, چهارشنبه
سه‌شنبه ۲۶ شهریور، کارگران هپکو در اعتراض به چند ماه حقوق عقب‌افتاده تحصن کردند و ریل راه آهن مسیر شمال – جنوب را بستند. این تحصن با هجوم ماموران "یگان ضربت" ناجا از هم پاشید. معترضان باتوم خوردند و سر و دست‌شان شکست. ۲۸ نفر بازداشت شدند و ۱۵ نفر روانه بیمارستان.
مدیرکل اداره کار استان مرکزی، با تایید دخالت نیروی انتظامی برای باز کردن ریل راه‌آهن، از بازداشت کارگران و رفتار خشونت‌بار ماموران با آنها اظهار بی‌اطلاعی کرده اما شبکه‌های اجتماعی پر شده‌اند از تصاویر کارگران مجروح و خونین. رسانه‌های رسمی گزارش ماوقع را داده‌اند اما در تصاویری که منتشر کرده‌اند، هیچ نشانی از لت‌و‌کوب کارگران نیست.
کارگران هپکو می‌گویند همکاران بازداشت شده آنها در زندان مرکزی اراک هستند. خبرگزاری ایلنا می‌نویسد: «از قرار معلوم مسئولان دادگاه برای آزادی ۴ نفر از کارگران مبلغ ۲۵۰ میلیون وثیقه درخواست کرده‌اند و برای بقیه کارگران بازداشت شده فیش‌های حقوقی کارگران هپکو را برای ضمانت آزادی همکاران‌شان پذیرفته‌اند.» این در حالی است که اعتراضات از خارج کارخانه به داخل کارخانه منتقل شده است.
در شبکه‌های اجتماعی فیلم کوتاهی از یک کارگر معترض با سر و روی خونین، دست به دست می‌شود. او می‌گوید: «به عنوان یک هپکویی اعلام می‌کنم که در پنج سال گذشته تمام راه‌های مسالمت‌آمیز اعتراض را رفته‌ایم و نتیجه آنها یک مشت دروع از جانب مسئولین و یک وام جدید برای پرداخت بخش ناچیزی از معوقات ما و اضافه شدن آنها به بدهی‌های قبلی هپکو و آوردن مدیران جدید بوده است...»
هپکو درگیر بحران مالی، سوءمدیریت، رکود تولید و واگذاری "چشم‌بسته" به بخش خصوصی است. تولید ماشین‌سازی هپکو با ظرفیت۳۰۰۰ کارگر به زیر ۲۰درصد رسیده است. بخش مونتاژ کارخانه تعطیل شده، کارگران حقوق تیر و مرداد را نگرفته‌اند و سه سال دستمزد معوقه هم طلب دارند. وزیر صنعت ۱۲ شهریور اعلام کرده بود که سازمان خصوصی سازی طی یک هفته، تکلیف سهامداری و مدیریت این کارخانه را روشن می‌کند. خلف وعده وزیر به اعتراض کارگران انجامید.
علی ابراهیمی، نماینده شازند در مجلس با گلایه از برخورد قهری با کارگران هپکو گفته است: «فردی که هپکو را خریداری کرده، در مدیریت و اداره کارخانه ناتوان است؛ نباید فراموش کنیم که نبودن بازار مصرف محصولات هپکو نیز مزید بر علت شده و در حال حاضر، عملا هپکو تولید ندارد و به همین دلیل در پرداخت مطالبات کارگران درمانده است.»
ماشین‌سازی هپکو که در سال ۱۳۵۴ تاسیس شد، روزگاری "نگین تولید و مونتاژ ماشینآلات صنعتی خاورمیانه" خوانده می‌شد. این کارخانه در سال ۱۳۸۶ به بخش خصوصی واگذار شد و از دهه ۹۰ به سراشیبی مالی و تولیدی افتاد. تولید هپکو که زمانی ۲۴۰۰ دستگاه ماشینآلات صنعتی در سال بود، به شدت کاهش یافته و و دستمزدها سه ماه یک مرتبه پرداخت می‌شوند.
این کارخانه در زمینی به وسعت ۱۱۵ هکتار در بهترین نقطه شهر اراک واقع شده است. روزنامه شرق پیش‌تر نوشته است: «زمزمه‌هایی مبنی بر تلاش برای به نابودی کشاندن هپکو شنیده می‌شود؛ تلاش‌هایی که هدفش تعطیلی کارخانه و فروش زمین‌ها و دستگاه‌هایی است که بسیار ارزشمندند.»
یاشار سلطانی، روزنامه‌نگار در توییتی نوشته که کارخانه‌ها و شرکت‌ها با ظاهر قانونی نصیب رانت‌خواران می‌شوند و باتوم و زندان نصیب کارگران. او فساد قانونی را یکی از آفت‌های نظام خوانده است.
سیدعلی آقازاده استاندار استان مرکزی، با کارگران همراهی کرده و گفته که حرف آنها درست است: »در دو سه سال گذشته با توجه به اینکه هم تولید با مشکل مواجه بوده و هم حقوق‌شان پرداخت نشده و تعدادشان هم به هزار نفر می‌رسد، حرف‌شان در این زمینه درست است.
آقازاده افزوده که در موضوع هپکو باید از حرف و شعار عبور کرد و در نظر گرفت که حل مسئله این کارخانه بر عهده استان مرکزی نیست، بلکه ابعاد وسیع‌تری دارد.
این نخستین اعتصاب و تجمع کارگران هپکو یا اولین حمله پلیس به معترضان نیست. دفعات قبل نیز ماموران با باتوم و گاز اشک آور آنها را متفرق کردند.
شهروندی در توییتر می‌پرسد آیا ماموران ناجا خودشان حاضرند یک روز بدون حقوق کار کنند؟
کاربر دیگری نوشته است: «وقتی به عکس‌های کارگران هپکو نگاه می‌کنید. بدن‌های خونین‌شان را که می‌بینید، بیاد بیاورید که اینها محروم‌ترین بخش‌های جامعه ایران‌اند، که دستمزدهای عقب‌افتاده‌شان را طلب می‌کنند و حالا حکومتی که از نردبان مستضعفان بالا رفته و به‌قدرت رسیده، پاسخ چنین خواستی را با یگان‌ویژه می‌دهد.»