«تجاوز جنسی به زنان، حربه جنگی شماره یک در درگیری‌ها»
۱۳۹۳ خرداد ۲۴, شنبه
سال‌هاست که خشونت جنسى و تجاوز به زنان و دختران در درگیری‌های نظامی میان کشورها در سراسر جهان، به‌طور هدفمند و به عنوان يك "حربه‌ی جنگى موثر" مورد استفاده قرار مى‌گيرد. پیامدهای فاجعه‌بار این اعمال خشونت‌ها برای قربانیان، اما با خاتمه‌ی جنگ پایان نمی‌گیرد: ناهنجاری‌های روحى و روانى زنانى كه مورد تجاوز قرارگرفته‌اند، كودكانى كه در نتیجه‌ی اين تجاوزات به دنيا آمده‌اند، مادرانى كه ناخواسته مادر شده‌اند و در چهره‌ی فرزند خود، دشمن را می‌بينند، اغلب پس از پایان جنگ بروز می‌کنند یا ادامه می‌یابند.
بنا بر گزارش کمیسیون زنان سازمان ملل و نهاد یاری‌رسانی آلمانى "مديكا موندياله"، این تجاوزات جنسى نه تنها از سوی سربازان متخاصم، بلکه از طرف نیروهای نظامی خودى، همسايگان و خویشان قربانی یا اهالی محل نیز انجام مى‌گيرد. بسيارى از زنان، از سر ترس و شرم اين مسئله را با کسی در ميان نمى‌گذارند و در انزوا با کابوس هولناک اعمال خشونت‌های جنسی تا پایان عمر زندگی مى‌كنند.
آنجلینا جولی، مدافع حقوق پناهندگان
این نکات و مسایل دیگر، بخشی از موضوع‌هایی بودند که در کنفرانس جهانی لندن با عنوان "تجاوز جنسی به زنان در مناطق بحرانی" مطرح شدند. کارین نوردمایر، مسئول کمیته‌ی زنان آلمانی کمیسیون زنان سازمان ملل، برگزاری این کنفرانس را "یک موفقیت بزرگ" ارزیابی می‌کند و در رابطه با دلیل آن می‌گوید: «افکار عمومی اصولاَ علاقه‌ی زیادی به شنیدن مسایل و گرفتاری‌های دیگران ندارد، به ویژه در مورد تجاوز جنسی که به همه مربوط نمی‌شود و گفت‌وگو در باره‌ی آن هم چندان آسان نیست. ولی این کنفرانس که به ابتکار ویلیام هیگ، وزیر امور خارجه‌ی بریتانیا و آنجلینا جولی، هنرپیشه‌ی مشهور هالیوود برگزار شد، امکان این را که جوانب مختلف این موضوع در اخبار و روزنامه‌ها مطرح شود، فراهم آورد.»
آنجلینا جولی به عنوان فرستاده‌ی ویژه‌ی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان، سال گذشته در نشست "گروه ۸" شرکت کرد و با وزرای خارجه‌ی این کشورها در باره‌ی تجاوز جنسی به زنان در جنگ‌ها و درگیری‌های میان کشورها به گفت‌وگو پرداخت. در پایان این نشست، وزرای خارجه‌ی این کشورها به توافق رسیدند که "برای پایان بخشیدن به خشونت‌های جنسی علیه زنان در مناطق بحرانی" با یک‌دیگر همکاری کنند.
هیگ و جولی از ماه مه سال گذشته کارزاری برای مبارزه با خشونت‌های جنسی علیه زنان در مناطق جنگی آغاز کرده‌اند. کنفرانس جهانی ۴ روزه‌ی لندن نیز در این چهارچوب برگزار شد. در بیانیه‌ای که در پایان این کنفرانس به تصویب رسید، عناصر تشکیل‌دهنده‌ی این جرم و چگونگی پیگرد آن نیز مشخص شده است. کارین نوردمایر در باره‌ی پیامدهای حقوقی این توافق‌نامه می‌گوید: «این بیانیه مانند سایر بیانیه‌های سازمان ملل ضمانت اجرایی ندارد. این تنها یک مصوبه برای پیش‌گیری، تغییر و بهینه کردن شرایطی است که همه از آن اطلاع دارند و در واقع موارد متعدد تجاوز جنسی به زنان و راه‌کار مقابله با آن ها را تعریف می‌کند.»
به نظر نوردمایر، این موارد به ویژه در درگیری‌های میان کشورهای آفریقایی چشم‌گیر است: «تجاوز به زنان در این کشورها، به عنوان سلاح جنگی شماره‌ی یک به کار گرفته می‌‌شود.» او هم‌چنین از کشور افغانستان، نیجریه (به ویژه در رابطه با عملیات تروریستی بوکو حرام در این کشور) و منطقه‌ی بالکان نام برد. فرزندان زنان مورد تجاوز قرار گرفته در این منطقه، اکنون به سن ۲۰ سالگی رسیده‌اند.
نوری در تاریکی
مسئول کمیته‌ی زنان آلمانی، هم‌چنین به "توافق‌نامه‌ی استانبول" که از سوی شورای اروپا به تصویب رسیده، اشاره می‌کند. این توافق‌نامه که به مسایلی مانند اعمال خشونت خانگی و تجاوز جنسی به زنان در مناطق بحرانی در طول جنگ و پس از پایان آن نیز پرداخته است، در اول ماه اوت ۲۰۱۴ به اجرا در می‌آید. کارین نوردمایر در این باره می‌گوید: «ما می‌توانیم با این قانون تغییرات زیادی به سود زنان ایجاد کنیم، هر چند که قرار است این قانون تنها در چارچوب کشورهای عضو اتحادیه‌ی اروپا به اجرا درآید.»
نوردمایر با این حال معتقد است که پایان دادن و هم‌چنین بهبود شرایط نابسامان زنان در مناطق بحرانی و جنگی به زمان نیاز دارد و این "مسئله‌ی جهانی دیرپا" با تصویب بیانیه‌ها و توافق‌نامه‌ها از میان برداشته نمی‌شود.