تامین گاز اروپا در گرو پرداخت بدهی‌های اوکراین به روسیه
۱۳۹۳ فروردین ۲۱, پنجشنبه
رئيس جمهوری روسیه در نامه‌ای به ۱۸ کشور اروپایی تهدید کرده است که اگر اوکراین بدهی‌های خود را نپردازد و آنها هم اقدامی نکنند، تامین گاز اوکراین را کاهش می‌دهد یا به کلی قطع می‌کند. پوتین گفته است که از این پس تنها با پیش‌پرداخت به صادرات گاز ادامه خواهد داد.
پوتین هشدار داده است که در چنین سناریویی این امکان هست که اوکراین گازی را که در اصل در راه اتحادیه اروپاست برای خود استفاده کند. او گفته است که به همین دلیل باید هرچه سریع‌تر مذاکرات و اقدامات لازم جهت ثبات اقتصادی اوکراین و تامین گاز آن انجام شود؛ کاری که اتحادیه اروپا تاکنون از آن طفره رفته است.
بزرگ‌ترین خط لوله گاز اروپا از اوکراین می‌گذرد. آلمان و اتحادیه اروپا یک سوم گاز خود را از روسیه خریداری می‌کنند و نیمی از این گاز از خط لوله‌ای که از اوکراین عبور می‌کند تامین می‌شود. اگر روسیه واقعا صادرات این گاز را متوقف کند، این کشورها با مشکلی جدی روبرو می‌شوند. نمونه این معضل در سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۹ میلادی، یعنی زمانی که اوکراین و روسیه بر سر بهای گاز باهم اختلاف پیدا کردند هم رخ داد.
پیش‌درآمد اختلافات فعلی افزایش بهای گاز روسیه است. روسیه به دنبال بحران اوکراین و پیوستن کریمه به این کشور، بسیاری ازامتیازهایی را که در قرارداد ۲۰۰۹ به اوکراین‌داده بود ملغی کرد. دولت موقت اوکراین هم افزایش بهای گاز را نپذیرفت و پیامد آن این بود که در حال حاضر اوکراین ۲,۲ میلیارد دلار به گازپروم بدهی دارد؛ کشوری که در آستانه ورشکستگی اقتصادی قرار گرفته است.
استقلال از گاز روسیه
ولادیمیر پوتین روز گذشته (چهارشنبه ۹ آوریل) گفت که روسیه نمی‌تواند برای ابد از این کشور سابق اتحاد جماهیر شوروی حمایت کند.
پوتین درست زمانی هشدار می‌دهد که در آلمان بر شمار کسانی که خواهان استقلال تامین گاز و نفت از روسیه هستند، افزوده می‌شود. معاون نخست وزیر روسیه، ایگور شووالف گفته است که این سیاست هوشمندانه‌ای نیست: «کم شدن وابستگی به روسیه، همرا با افزایش وابستگی به دیگران است».
او تاکید کرده است که در این صورت روسیه برای گاز مشتریان دیگری دارد. منظور او کشورهای آسیای دور مانند چین است که از قرار می‌خواهد در ماه آینده میلادی یک قرارداد مهم گازی با روسیه ببندد.
تلاش‌هایی برای حل مشکل گاز
صندوق بین‌المللی پول و اتحادیه اروپا در حال حاضر درحال مذاکره بر سر کمک مالی به اوکراین هستند؛ کمک‌هایی که باید بدهی‌های اوکراین به روسیه را نیز تأمین کند. البته اتحادیه فدرال انرژی و آب آلمان می‌گوید که حتی در صورت توقف صدور گاز از اوکراین، بازهم در کوتاه مدت با کمبود روبرو نخواهد شد.
از یک سو ذخایر گاز آلمان به خوبی پر هستند، از سوی دیگر بخش بزرگی از واردات گاز از روسیه از خط لوله دریای بالتیک تامین می‌شود و از این گذشته تولید بالای نفت و گاز در آمریکا جایی برای نگرانی در این مورد برای آلمان نمی‌گذارد.
فعل و انفعالات نظامی
هم‌زمان بحران در منطقه اوکراین با اعزام نیروهای روسی دوباره اوج می‌گیرد. به گزارش خبرگزاری فرانسه ناتو تصاویر ماهواره‌ای از نیروهای ارتش روسیه منتشر کرده است که نشان می‌دهد ۳۵ تا ۴۰ هزار سرباز روسی در مرز شرقی اوکراین حداقل به طور موقت در ۱۰۰ نقطه مستقر شده‌اند.
تصاویر یاد شده در پایان ماه مارس و اوایل ماه جاری میلادی گرفته شده و نشان می‌دهند که چگونه نیروهای روسی وارد این مناطق شده‌اند. در یکی از این تصاویر ۲۱ هلیکوپتر روسی بر سکویی در نزدیکی شهر بلگورود دیده می‌شوند که قبلا در آن‌جا نبودند.
در تصویر ماهواره‌ای دیگری ۴۰ تانک و صدها خودروی ارتشی در مکانی دیده می‌شود که در آن‌جا هیچ اثری از یک قرارگاه عادی نیست. در باقی تصاویر هم صدها کامیون ارتشی در نقاط مختلف مرزی دیده می‌شوند.
رفتار روسیه در قبال بحران اوکراین موجب نگرانی سایر کشورهای حوزه بالتیک و اروپای شرقی و هم‌چنین اعضای ناتو، پیمان آتلانتیک شمالی شده است. در واکنش به این فعل و انفعالات نظامی روسیه، آمریکا چندین جت جنگی به منطقه بالکان، لهستان و دریای سیاه اعزام کرده است. روسیه از فعل و انفعالات وسیع ناتو خبر داده ولی ناتو این موضوع را رد کرده است.