بیلان کنفرانس امنیتی مونیخ؛ تسلیحات بیشتر، امید اندک به صلح
۱۴۰۱ بهمن ۳۰, یکشنبه
امیدهای ناکام بخشی از بیلان کنفرانس امنیتی مونیخ بود. بخشی از این سرخوردگی از امید به میهمان چینی برمی‌گشت. این‌که وانگ یی، مقام ارشد دیپلماسی چین، تنها برای حضور در این کنفرانس به مونیخ سفر کرده بود، برخی از شرکت‌کنندگان را به این تأمل واداشت که شاید او بتواند پلی به سوی مسکو برقرار سازد و یا مستقیماً روی ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه اعمال نفوذ کند؛ هر چه باشد او می‌خواست از مونیخ مستقیم راهی مسکو شود. اما این امیدها به جایی نرسید.
به اینستاگرام دویچه وله فارسی بپیوندید
در هیچ یک از موضع‌گیری‌های وانگ نشانی از انتقاد او از جنگ روسیه علیه اوکراین دیده نمی‌شد. اورزولا فون درلاین چند روز قبل از شروع جنگ یادآور شده بود: «چین با توافق دوستی نامحدود [با روسیه]، موضع بسیار روشنی اتخاذ کرده است. این بدان معناست که چین به وضوح در یک طرف مناقشه ایستاده است.» خود رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا چند بار تلاش کرد تا چین را حداقل در موضوع تحریم‌ها به سمت غرب قرار دهد، اما بی‌فایده بود.
در طول شب، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، سعی کرد در حاشیه این کنفرانس امنیتی با مهمان چینی وارد گفت‌وگو شود، اما با نتایج ناچیزی روبرو شد. آنقدر ناچیز که حتی به صدور یک بیانیه مشترک هم نرسید. بلینکن از کاربست بالن‌های نظارتی چینی بر فراز آمریکا انتقاد کرد و دیپلمات ارشد چینی سرنگونی آن را واکنشی هیستریک خواند.
همبستگی وزیران خارجه زن با اعتراضات ایران
در دومین روز از کنفرانس امنیتی ۲۰۲۳ مونیخ، وزیران خارجه زن از ۱۱ کشور جهان، با بیانیه مشترکی پشتیبانی خود را از جنبش اعتراضی مردم ایران علیه حکومت جمهوری اسلامی اعلام کردند.
این ۱۱ وزیر خارجه متعلق به کشورهای آلمان، آلبانی، آندورا، بلژیک، کانادا، فرانسه، ایسلند، کوزوو، لیختن‌اشتاین، مغولستان و اسلوونی بودند.
بر اساس این بیانیه مشترک که از سوی وزیر خارجه آلمان، آنالنا بربوک، قرائت شد، آمده است که آنها "در کنار زنان و مردان شجاع در ایران ایستاده‌اند که هر روز برای حقوق و آزادی خود مبارزه می‌کنند."
نگرانی چهار کشور غربی در مورد افزایش تنش اتمی با ایران
وزیران خارجه آمریکا، آلمان، فرانسه و بریتانیا در کنفرانس امنیتی مونیخ نسبت به برنامه هسته‌ای ایران ابراز نگرانی کردند.
بر اساس بیانیه مشترک منتشر شده از سوی وزارت خارجه آمریکا، چهار دیپلمات ارشد کشورهای غربی بر "نگرانی" خود در مورد "تشدید تنش هسته‌ای" با ایران و "نقصان در همکاری تهران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی" تاکید کردند.
آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان و همتایانش آنتونی بلینکن (آمریکا)، جیمز کلورلی (بریتانیا) و کاترین کولونا (فرانسه) روز جمعه ۲۹ بهمن در بیانیه‌ای از ایران خواستند در روند مذاکرات احیای برجام رویکرد خود را تغییر دهد.
چهار وزیر خارجه کشورهای غربی توافق کردند به "هماهنگی نزدیک در ارتباط با فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده جمهوری اسلامی" ادامه دهند.
بر اساس این بیانیه مشترک، وزیران خارجه چهار کشور غربی در دیدار خود در مورد گسترش و "تعمیق همکاری‌های نظامی متقابل" ایران و روسیه نیز گفت‌وگو کردند.
این گروه از وزیران در بیانیه خود همچنین اشاره کرده‌اند: «مبارزه معترضان در ایران نشان می‌دهد که مردمان فقط در جایی امن هستند که زنان در امنیت باشند. این امر نه تنها در مورد ایران و افغانستان، بلکه برای کل جهان صدق می‌کند.»
کالاس: این تنها جنگ پوتین نیست
متفاوت از سال‌های گذشته، این بار در کنفرانس امنیتی مونیخ به دلیل جنگ تهاجمی روسیه علیه اوکراین، کانون توجه معطوف به مواضع و نگرش کشورهای اروپای شرقی بود.
خانم کایا کالاس، نخست‌وزیر استونی گفت که این جنگ، به طور کلی، تنها جنگ پوتین نیست. او مردم روسیه را نیز مسئول دانست و با تاکید بر این‌که او تنها در مورد پوتین صحبت نمی‌کند، گفت: «اینها رویاهای امپریالیستی است که روس‌ها دارند. این، همین ملت است، و من تعجب می‌کنم که آنها در مورد چه چیز امپراتوری جشن می‌گیرند؟". او افزود که غرب باید این "چرخه را بشکند".
منظور رئیس دولت استونی از "چرخه"، سیاست کشورگشایی مسکو از الحاق و سرکوب سرزمین‌های بالتیک دوران شوروی گرفته تا جنگ علیه اوکراین است.
اگرچه این تأمل خانم کالاس در مورد گناه جمعی مردم روسیه یک فکر فردی باقی ماند، اما در این کنفرانس امنیتی، در مورد نگرش اساسی نسبت به جنگ و عواقب ناشی از آن اتفاق نظر حاکم بود. از جمله این‌که، غرب باید به طور گسترده بر توان و تولید تسلیحات خود بیفزاید؛ و این خواسته بارها و بارها در سخنرانی‌های بسیاری در تالار کنفرانس شنیده شد.
جوزپ بورل، نماینده عالی اروپا در روابط خارجی و سیاست امنیتی، در روز پایانی این خواسته را چنین خلاصه کرد: «هنوز کارهای زیادی برای انجام دادن وجود دارد. ما باید کمک‌های نظامی خود به اوکراین را افزایش داده و تسریع کنیم.»
شرکت‌کنندگانی که به شدت طرف گفت‌وگو بودند
تسلیحات بیشتر و تحویل سریع‌تر؛ به ندرت صدایی در تالار هتل "بایریشر هوف" در مخالفت آشکار با این هدف شنیده می‌شد. همین نگرش مشترک نمایندگان دولت‌ها و پارلمان‌ها و کارشناسان امنیتی بود که باعث شد نمایندگان صنایع تسلیحات که در این کنفرانس حضور داشتند، به شدت مورد خطاب و طرف گفت‌وگو قرار گیرند.
مهمتر از همه این‌که، صنایع تسلیحاتی باید مهمات تحویل دهند و پاسخگوی نیازهای فوری باشند. بر اساس محاسبه هفته گذشته ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو، انبارهای مهمات در غرب نیز به تدریج در حال خالی شدن است. استولتنبرگ گفت: «شکاف میان میزان مهماتی که در اوکراین شلیک می‌شود و مقادیر بسیار کمی که در حال حاضر در اروپا تولید می‌شود، رو به افزایش است.»
فون درلاین، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا از کمک بروکسل خبر داد. این سیاستمدار حزب دموکرات مسیحی آلمان گفت: «ما می‌توانیم از همان مکانیزمی که در مورد واکسن‌ها داشتیم استفاده کنیم. یارانه‌ای پیشاپیش به شرکت‌های دارویی داده شد. اقدامات کمکی مشابه برای صنعت تسلیحات نیز امکان‌پذیر است.» فون درلاین افزود: «ما همچنین می‌توانیم پیشاپیش بپردازیم تا خطوط تولید گسترش یابد و تولید و تحویل سریع‌تر صورت گیرند.»
اظهارات عجیب نماینده اوکراین
موضوع کمک‌های مالی به صنایع تسلیحاتی از سوی یک صندوق اروپایی که کشورهای عضو در آن سهیم باشند، هنوز باز است و معلوم نیست که پایتخت‌ها در مورد آن چه فکر می‌کنند. به‌ویژه که صنایع تسلیحاتی در حال حاضر در مضیقه مالی نیست. بسیاری از تولیدکنندگان تسلیحات در طول یک سال جنگ به سودهای بالایی دست یافته‌اند. به عنوان مثال، راین متال توانست ارزش سهام خود در بازار بورس را در طول یک سال دو برابر کند.
به کانال تلگرام دویچه وله فارسی بپیوندید
اما اظهارات دو تن از اعضای دولت اوکراین تا اندازه‌ای باعث عصبانیت شد. الکساندر کوبراکوف، معاون نخست‌وزیر و دیمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین، گفتند که کشورشان می‌تواند استفاده از مهمات خوشه‌ای و سلاح‌های آتش‌زا فسفری را به عنوان یک گزینه در نظر بگیرند. هر دو نوع سلاح بر اساس قوانین بین‌المللی ممنوع است و منجر به سوختگی و مسمومیت شدید می‌شوند. واکنش استولتنبرگ، دبیرکل ناتو کوتاه و قاطع بود: «نیروهای متفق سلاح‌هایی از این نوع عرضه نمی‌کنند».
با این وجود کولبا کوتاه نیامد و گفت اوکراین عضو کنوانسیون ممنوعیت مهمات سلاح‌های خوشه‌ای نیست.
وزیر خارجه اوکراین به خبرگزاری آلمان در توضیح این خواست خود گفت: «از نظر حقوقی هیچ مانعی برای این کار وجود ندارد. و هنگامی که آنها را بدست آوریم، آنها را منحصراً علیه نیروهای مسلح فدراسیون روسیه استفاده خواهیم کرد.»
کولبا افزود، اوکراین شواهدی در دست دارد که نشان می‌دهد روسیه از مهمات خوشه‌ای استفاده کرده است.