"بیشتر آد‌م‌ها دوست دارند صادق باشند"

با یک کیف‌پول گمشده چه می‌کنید؟ محتویات درون کیف چقدر برایتان مهم است؟

گروهی از پژوهشگران سوئیسی و آمریکایی رفتار شهروندان ۳۵۵ شهر در ۴۰ کشور جهان را هنگام مواجه با یک کیف پول گمشده بررسی کردند و به نتایج جالبی رسید‌ند. آنها می‌گویند هر چقدر پول نقد درون کیف بیشتر باشد، احتمال بازگردان آن به صاحبش بیشتر است.

این پژوهشگران نتیجه تحقیق خود را در مجله عملی ساینس منتشر کردند. آنها می‌گویند ابتدا از اقتصاددانان برجسته و شماری از شهروندان ۴۰ کشور یاد شده پرسیده‌اند که به نظر آنها، رفتار کسانی که یک کیف‌ پول پیدا می‌کنند چگونه خواهد بود؟

اکثر پاسخ‌دهندگان هر دو گروه گفته‌اند که پیش‌بینی می‌کنند هرچه مقدار پول نقد کیف بیشتر باشد، احتمال پس ندادن آن بیشتر شود.

این پژوهشگران می‌گویند نتیجه تحقیق آنها نشان می‌دهد که ما اغلب تصویری منفی از انسان‌های دیگر داریم. کریستین لوکاس، نویسنده مقاله این تحقیق برای مجله ساینس به آژانس مطبوعاتی آلمان گفته است: «انسان‌ها اغلب صادق‌تر از آن‌چیزی هستند که ما تصور می‌کنیم.»

در این تحقیق از ۱۷ هزار کیف پول همراه کارت ویزیت صاحب آن، کلید و پول نقد به مقدار متفاوت استفاده شده است. تعدادی داوطلب که با پژوهشگران همکاری داشتند، ادعا می‌کردند که کیف پول را پیدا کردند و آن را به دفتر پذیرش هتل، بانک، سینما، پست، اداره دولتی یا پلیس تحویل می‌دادند و منتظر می‌مانند تا ببینند چند کیف پول به صاحب احتمالی خود بازگرداننده می‌شود.

نتیجه نخست: کیف‌هایی که همراه کلید بودند، بدون در نظر گرفتن میزان پول نقد درون آنها، بیشتر بازگردانده شدند. پژوهشگران می‌گویند این نتیجه نشان می‌دهد اغلب افرادی که این کیف‌ها تحویل گرفتند، با انگیزه‌‌ای غیرخودخواهانه رفتار کردند؛ چون کلیدی برای آنها سودی نداشته اما برای صاحب آن مهم بوده و آنها کیف را به دست او رساندند.

نتیجه دوم: مقدار پول نقد درون کیف در رفتار یابنده تأثیرگذار بوده، اما نه آنطور که پژوهشگران پیش‌بینی کرده بودند. پژوهشگران انتظار داشتند هرچه پول نقد بیشتر می‌شود، امکان بازگرداندن کیف‌ پول هم کمتر شود. اما نتیجه برعکس بوده است.

بیش از نیمی از کیف‌‌پول‌هایی که بیشتر ۱۲ یورو در آنها بوده به صاحب آن بازگردانده شدند. این آمار در مورد کیف‌پول‌های خالی ۴۰ درصد بوده است.

نتیجه تحقیقی مشابه که در لهستان، ایالات متحده آمریکا و بریتانیا انجام شده بود هم نشان می‌داد که افزایش پول مثلأ تا ۸۰ یورو، احتمال بازگشت آن را به صاحب‌ش به ۷۰ درصد می‌رساند.

پژوهشگران می‌گویند این الگوی رفتاری تقریبأ در تمام ۴۰ کشوری که در مورد آنها تحقیق شده، حاکم بوده است. البته درصد بازگرداندن کیف‌های گمشده به صاحبان آنها بسیار متفاوت از یکدیگر بوده است. به عنوال مثال سويسی‌ها در بازگرداندن کیف‌‌پول‌های ‌خالی از همه صادق‌تر بودند. در مقابل در دانمارک، سوئد و نیوزلند هر چه پول نقد درون کیف‌‌بیشتر بوده، احتمال بازگرداندن آن به صاحبش هم بیشتر بوده است.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

پژوهشگران این تحقیق که رفتارشناس و اقتصاد‌دان هستند، معتقدند بسیاری از مردم در مواجه با پول بیشتر، احساس می‌کند که نگه داشتن آن دزدی است و نمی‌توانند با این تصور از خود که ممکن است دزدی کنند، کنار بیایند. تفاوتی هم نمی‌کند که آنها ساکن کشوری فقیر باشند یا ثروتمند، زن باشند یا مرد، جوان باشند یا پیر. برای آنها هزینه روانی برداشتن پول، بیشتر از سود آن است.

پژوهشگران می‌گویند از نتیجه این تحقیق می‌توان در روابط کاری هم استفاده کرد. مثلأ با به میان کشیدن پای شرافت انسان‌ها، انگیزه بیشتری برای رفتار صادقانه در آنها ایجاد کرد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

آنها به عنوان مثال پیشنهاد می‌کنند جمله "اطمینان می‌دهم که به پرسش‌ها صادقانه پاسخ دادم" را که اغلب در پایان پرسش‌نامه‌های اداری ذکر می‌شود، ابتدای پرسش‌نامه مطرح کرد.

پژوهشگران این تحقیق می‌گویند بسیاری از انسا‌ن‌ها ترجیح می‌دهد تصور کنند فردی صادق هستند و نه دزد و کلاهبردار. 

نکته جالب توجه: از میان ۱۷ هزار کیف‌ پولی که به ظاهر گمشده بودند، در مجموع بیش از هشت‌هزار کیف به صاحبان‌شان بازگردانده شدند اما دو کیف‌ پولی که به دو اداره‌ مبارزه با فساد و رشو‌ه‌خواری تحویل داده شده بودند، میان آنها نبودند.