برگزاری اجلاس ائتلاف تمدن‌ها در استانبول
۱۳۸۸ فروردین ۱۷, دوشنبه
اجلاس ائتلاف تمدن‌ها در استانبول، از سوی همایشی به همین نام سازماندهی شده است که از سوی ترکیه و اسپانیا پشتیبانی می‌شود. قرار است این نشست در خدمت تفاهم بهتر میان غرب و جهان اسلامی باشد.
شایعه‌ی دیدار خاتمی با اوباما
اجلاس یاد شده زمانی برگزار می‌شود که باراک اوباما، رییس‌جمهوری آمریکا نیز برای یک دیدار دو روزه در ترکیه به سر می‌برد. به همین دلیل، شایعاتی درباره‌ی امکان دیدار اوباما با خاتمی در حاشیه‌ی این اجلاس بر سر زبان‌ها افتاده بود.
روزنامه‌ی عصر ایران، به نقل از منابع ترکی، از احتمال دیدار سید محمد خاتمی با باراک اوباما خبر داد. به گزارش این روزنامه، روزنامه‌ی «حریت» چاپ ترکیه و برخی دیگر از رسانه‌های این کشور، این خبر را منتشر کرده‌اند.
«حریت» نوشته است، خاتمی و اوباما ممکن است در حاشیه‌ی اجلاس ائتلاف تمدن‌ها، در استانبول با یکدیگر دیدار کنند. این روزنامه افزوده، در صورت انجام این دیدار، این نخستین رویارویی مستقیم رییس‌جمهوری آمریکا، با یک مقام (سابق) ایرانی خواهد بود که در کشور خود در درون ساختار قدرت مخالفان جدی دارد.
در پی قوت‌گرفتن این شایعات، حسن قشقاوی، سخنگوی وزارت امور خارجه‌ی جمهوری اسلامی، در نشست هفتگی خود با خبرنگاران داخلی و خارجی، اخبار منتشر شده مبنی بر احتمال دیدار خاتمی با اوباما را تایید نکرد و گفت: «طبق اطلاعی که سفارت جمهوری اسلامی ایران در آنکارا به من داده این است که در دستور کار سفر آقای خاتمی چنین دیداری قرار ندارد».
سخنگوی وزارت خارجه‌ی ایران، اجلاس ائتلاف تمدن‌ها در ترکیه را فرصتی برای تبادل‌نظر نهادهای مختلف با یکدیگر دانست و یادآور شد: «اطلاع من درباره‌ی دیدار آقای خاتمی و اوباما همان بود که عرض شد، اما به هر حال باید دید در این اجلاس چه اتفاقی می‌افتد».
وب‌سایت سید محمد خاتمی اطلاع داده که وی قرار است در این اجلاس، در بخشی با عنوان "تسهیل گفت‌وگو و تقویت همکاری: پیوند سیاست‌های نو با ابتکار عمل" به بیان دیدگاه‌های خود بپردازد.
شرکت دبیرکل تازه‌ی ناتو در اجلاس
یکی از نکات قابل توجه این اجلاس، سخنرانی آندره فگ راسموسن، دبیرکل تازه‌ی ناتو در نخستین روز بود. حضور وی از آن جهت حائز اهمیت بود که ترکیه تنها در آخرین روز نشست سران ناتو، از مخالفت با گزینش وی به عنوان دبیرکل ناتو دست برداشت. به گزارش رسانه‌ها، باراک اوباما در تغییر موضع ترکیه در این زمینه، نقش مهمی داشته است.
راسموسن نخست‌وزیر دانمارک است و ترکیه به دلیل چاپ کاریکاتورهای پیامبر اسلام در یک روزنامه‌ی دانمارکی در سال ۲۰۰۶، با گزینش وی به عنوان جانشین یاپ دهوپ سخفر موافق نبود. راسموسن در این کنفرانس، خواهان برقراری توازنی میان آزادی بیان و احترام به احساسات دینی شد. وی افزود، گفت‌وگوی میان فرهنگ‌ها باید بر احترام متقابل استوار باشد و هر گونه سانسور مانع از این روند است.
به گزارش روزنامه‌ی ترکی "وطن"، انتظار افکار عمومی ترکیه از راسموسن برای عذرخواهی از بابت کاریکاتورها برآورده نشد. "وطن" در تفسیری در سایت اینترنتی خود نوشته است: «آسموسن عذرخواهی نکرد و انتظارات برای آن برآورده نشد».
غیبت آذربایجان
بدوا قرار بود الهام علی‌اف، رییس‌جمهوری آذربایجان نیز در اجلاس استانبول شرکت کند. ولی وی در اعتراض به نزدیکی ترکیه با ارمنستان، از این اقدام سر باز زد. به‌رغم تلاش‌های ترکیه و میانجیگری‌های آمریکا، علی‌اف حاضر به شرکت در اجلاس ائتلاف تمدن‌ها نشد.
جمهوری آذربایجان خواستار آن است که ارمنستان منطقه‌ی قره‌باغ را تخلیه کند. این کشور این منطقه را از نظر حقوق بین‌المللی متعلق به خود می‌داند و آشتی با ارمنستان را به این مساله مشروط کرده است.
ترکیه و ارمنستان مناسبات خود را بهبود بخشیده‌اند و قرار است به زودی مرزهای میان دو کشور گشوده شود.آذربایجان ترکیه را تهدید کرده است که در صورت ادامه سیاست نزدیکی به ارمنستان، صدور گاز به ترکیه را متوقف خواهد کرد.
در اجلاس ائتلاف تمدن‌ها، افزون بر رجب طیب اردوغان و خوزه لوئیز رودریگز زاپاترو، نخست‌وزیران ترکیه و اسپانیا، بان کی‌مون دبیرکل سازمان ملل، حامد کرزای رییس‌جمهوری افغانستان، دیوید میلیبند وزیر خارجه‌ی بریتانیا، برنار کوشنر وزیر خارجه‌ی فرانسه و شماری دیگر از شخصیت‌های سیاسی و فرهنگی بین‌المللی شرکت دارند.
BM/DK