برکناری همتی؛ پیامد دوری از دولت در تبلیغات انتخاباتی؟
۱۴۰۰ خرداد ۹, یکشنبه
۵۹۲ نفر برای نامزدی در انتخابات دوره سیزدهم ریاست جمهوری ثبت‌نام کردند اما شورای نگهبان فقط صلاحیت هفت نفر آنها را تائید کرد.
رئیس کل بانک مرکزی یکی از این هفت نفر است و مطابق نظرسنجی‌های غیررسمی کم‌شانس‌ترین آنها. عبدالناصر همتی نه از حمایت گروه‌های حامی دولت، موسوم به اعتدال‌گرا و اصلاح‌طلب برخوردار است نه شخصیت سیاسی "مقبول و معتبری" در میان مردم و گروه‌های سیاسی به شمار می‌رود.
همتی به عنوان تنها همکار دولت دوازدهم در میان هفت نامزد برگزیده شورای نگهبان از نخستین اظهارات خود به عنوان کاندیدای ریاست جمهوری به طور آشکاری از دولت روحانی فاصله گرفت و مدعی شد در تصمیم‌گیری‌های دولت هیچ نقشی نداشته است.
زمزمه برکناری رئیس کل بانک مرکزی پیش از اعلام نتیجه بررسی صلاحیت ثبت‌نام کنندگان آغاز شد. گفته می‌شود حسن روحانی اعتقاد دارد نامزدی در انتخابات با مسئولیت‌های حرفه‌ای ریاست بانک مرکزی تعارض دارد.
تائید ضمنی برکناری
عبدالناصر همتی شامگاه شنبه، هشتم خرداد در یک گفت‌وگوی مجازی در کلاب‌هاوس شایعه برکناری خود را به طور ضمنی تائید کرد و گفت رئیس دولت دوازدهم به او گفته اگر بخواهد نامزد انتخابات بماند نمی‌تواند همزمان رئیس بانک مرکزی باشد.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
او افزود شنیده است حسن روحانی با برخی اقتصاددانان "برای جانشینی" صحبت کرده است. غیبت همتی در نشست روز یکشنبه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت می‌تواند به معنای تائید برکناری همتی تلقی کرد.
در این نشست اکبر کمیجانی، قائم مقام بانک مرکزی حضور یافت که از او به عنوان یکی از سه گزینه اصلی جانشینی همتی یاد می‌شود. گزارش خبرگزاری رسمی دولت از این نشست می‌تواند مهر تائید این برکناری باشد.
گزینه‌های احتمالی جانشینی همتی
ایرنا در این باره نوشت: «حضور کمیجانی در نشست هماهنگی‌های اقتصادی، گمانه‌زنی‌ها درباره رفتن همتی از ریاست بانک مرکزی را تقویت کرده است و احتمالا اکبر کمیجانی در نشست هیات دولت به جای همتی شرکت می‌کند.»
به نوشته روزنامه اعتماد محمد نهاونديان، معاون اقتصادی رئيس جمهوری و حمید پورمحمدی، معاون اقتصادی سازمان برنامه و بودجه دو گزینه دیگر جایگزینی همتی هستند اما نهاوندیان تمایلی به پذیرش ریاست بانک مرکزی ندارد.
همتی مرداد ۷۹ و اندکی پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای و اعمال دوباره تحریم‌ها جانشین ولی‌الله سیف به عنوان رئیس کل بانک مرکزی شد.
در سه سالی که همتی ریاست بانک مرکزی را بر عهده داشته مهم‌ترین هدف‌های اعلام شده او، از جمله حفظ ارزش پول ملی، کاهش تورم و جلوگیری از سقوط شاخص‌های بورس تحقق نیافته است.
تبلیغات انتخاباتی برای مسئولیت‌گریزی؟
عبدالناصر همتی در گفت‌وگوهای انتخاباتی خود دولت حسن روحانی را مسئول وضعیت بحرانی اقتصادی، سقوط ارزش ریال، بحران بورس و افزایش شدید تورم عنوان می‌کند.
او ادعا کرده جلوی برنامه دولت برای "ارزپاشی" به منظور کاهش قیمت دلار را گرفته و اگر به سیاست‌های پولی و ارزی دولت تن می‌داد بهای هر دلار به ۶۰ هزار تومان هم می‌رسید.
خبرگزاری تسنیم نهم خرداد در گزارشی همتی را متهم کرده که گرچه به عنوان رئیس کل بانک مرکزی در تدوین سیاست‌های پولی و ارزی نقش مستقیم داشته تلاش می‌کنند با حضور در صحنه انتخابات "از دولت و کارنامه سیاهش" فاصله بگیرد.
همتی در گفت‌وگو با خبرگزاری صدا و سیما می‌گوید قصد دارد "صدای بخش اعظم خاموش و معترض به وضع اقتصادی موجود باشد" و برای حل سریع مشکلات برنامه دارد.
علیرضا زاکانی، یکی دیگر از هفت نامزد مورد تائید شورای نگهبان با بازنشر ودیئوی این سخنان به کنایه نوشته از هم اکنون همتی را به ریاست بانک مرکزی منصوب می‌کند و نخستین ماموریت او "افزایش ارزش پول ملی" است.
تناقض‌گویی درباره نقش بانک مرکزی در سیاستگذاری
روزی که همتی رئیس بانک مرکزی شد بهای هر دلار آمریکا اندکی بیش از ۹ هزار تومان بود. قیمت دلار مهرماه پارسال به بیش از ۳۱ هزار تومان افزایش یافت و امروز با وجود ادامه مذاکرات وین برای احیای توافق هسته‌ای ۲۴ هزار و ۷۰۰ تومان شده است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
مرداد ماه سال پیش رئیس بانک مرکزی در جمع خبرنگاران هدف‌گذاری خود را کنترل تورم عنوان کرد. او برخلاف صحبت‌های انتخاباتی در مورد نقش نداشتن در تصمیم‌گیری‌های دولت درباره نقش بانک مرکزی در این مسیر گفته بود: «بانک مرکزی علاوه بر نقش سیاستگذاری و نظارتی، بازارساز اصلی اقتصاد در همه کشورها، از جمله کشور ماست. ما در بازار اولیه و حراج دخالتی نداریم، ولی در بازار ثانویه، با عملیات بازار باز، نرخ سود بین بانکی را کنترل می‌کنیم که به هدف تورمی اعلامی دست پیدا کنیم.»
میزان تورم در حال حاضر به بیش از ۴۰ درصد و حدود دو برابر هدف‌گذاری رئیس کل بانک مرکزی رسیده است. همچنین برخی از اقتصاددانان سیاست‌های بانک مرکزی در تعیین دستوری نرخ سود را یکی از عوامل اصلی ریزش بازار بورس می‌دانند.
عبدالناصر همتی در گفت‌وگوهای انتخاباتی خود نقش بانک مرکزی در ریزش بازار بورس و زیان‌های کلان سهامداران خرد را تکذیب کرده و مسئولیت آن را متوجه وزارت‌خانه‌های اقتصادی دولت کرده است.
انتظار می‌رود "رقیبان" عبدالناصر همتی در مناظره‌های انتخاباتی تلاش‌های او برای فاصله گرفتن از دولت حسن روحانی را جدی نگیرند و از او به خاطر مسئولیتش به عنوان "بازارساز اصلی اقتصاد" در سال‌های اخیر به شدت انتقاد کنند.