بررسی برنامه اتمی سوریه در شورای امنیت

سوریه همواره فعالیت اتمی را تکذیب می‌کرد. اما اکنون شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد در منطقه ‌دیر الزور سوریه که سال ۲۰۰۷ توسط جنگنده‌های ارتش اسراییل بمباران شد، تأسیسات تقریبأ پایان یافته یک نیروگاه اتمی قرار داشته است.

بررسی این موضوع، در دستور کار نشست پنج‌شنبه (۲۳ تیر/ ۱۴ ژوئیه) شورای امنیت سازمان ملل گنجانده شده است. شورای امنیت به دلیل خوداری سرسختانه سوریه از همکاری با آژانش بین‌المللی انرژی اتمی، برای بازدید از تأسیساب بمباران شده این کشور، موضوع دیرالزور را در دستور کار خود قرار داده است.

قطع رابطه با آژانش

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از سال ۲۰۰۸ و پس از آن‌که جنگنده‌های اسراییل منطقه‌ "دیر الزور" در خاک سوریه را بمباران کردند، فعالیت‌های اتمی سوریه را زیر نظر گرفته است. اسراییل پس از بمباران این منطقه اعلام کرد که هدف جنگنده‌ای این کشور، تأسیسات اتمی سوریه بوده است.

اسراییل و آمریکا سوریه را متهم کردند که هدف از ساخت تأسیسات دیرالزور بدون اطلاع آژانس انرژی اتمی، غنی‌سازی پلوتونیوم بوده است. سوریه این اتهام را رد ‌کرد. البته، سال۲۰۰۸ پس از آن‌که بازرسان آژانس انرژی اتمی در محل این تأسیسات پلوتونیوم یافتند، بی‌درنگ همکاری خود را با آژانس قطع کرد.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ماه ژوئن (خرداد/تیر) ۲۰۱۱عدم همکاری سوریه را به شورای امنیت سازمان ملل گزارش داد. این شورا اکنون می‌تواند مانند ایران قطع‌نامه‌ای علیه حکومت سوریه به تصویب برساند.

آلمان و سرکوب مخالفان اسد

ریاست دوره‌ای شورای امنیت از ماه ژوئیه بر عهده آلمان است. آلمان تا کنون بارها اعلام کرده که خواستار تصویب قطع‌نامه‌ محکومیت سوریه در شورای امنیت است. البته این درخواست آلمان ربطی به مسئله اتمی سوریه ندارد و دلیل آن سرکوب خشونت‌بار معترضان در سوریه است.

سازمان‌های حقوق بشری سوریه پنج‌شنبه (۲۳ تیر / ۱۴ ژوئیه) اعلام کردند که در ۲۴ ساعت گذشته، دست‌کم ۸ نفر در سوریه به دست نیروهای امینتی و ارتش این کشور کشته شدند. هفت نفر از این افراد در استان شمالی ادلیب، در مرز ترکیه کشته شدند. ارتش سوریه از هفته‌ها پیش در این منطقه مستقر شده است تا مانع عبور مردم از مرز و فرار به ترکیه شود.

چهارشنبه شب یک نفر نیز در دمشق، پایتخت سوریه کشته شد. در دمشق نیروهای امنیتی ضمن حمله به گردهم‌آیی مسالمت‌آمیز مردم شماری از هنرمندان و روشنفکران منتقد حکومت را بازداشت کردند. در جریان این حمله یک نفر کشته شده است.

گرو‌ه‌های طرفدار حقوق بشر می‌گویند از آغاز ناآرامی‌های سوریه تا کنون دست‌کم ۱۶۰۰ نفر کشته شدند. حکومت سوریه ضمن متهم ساختن کشورهای غربی به توطئه علیه خود، قتل شهروندان را به گردن گروه‌های مسلح می‌اندازد.

رئیس‌جمهور سوریه اعتراف کرده که نظام‌ سیاسی این کشور نیازمند اصلاحات است و پیشنهاد "گفتگوی ملی" را مطرح کرده است. مخالفان اسد اما اعلام می‌کنند تا زمانی‌که حکومت با خشونت تمام تظاهرکنندگان را سرکوب می‌کند حاضر به گفت‌وگو نیستند.

مدیران آژانس و حضور در شورای امنیت

به‌ گزارش خبرگزاری آلمان بررسی مسئله اتمی سوریه در شورای امنیت از مسئله برخورد با این کشور، به دلیل سرکوب خشونت‌بار مخالفان جداست.

در عین‌حال، احتمال تصویب قطع‌نامه‌ای علیه سوریه به دلیل فعالیت اتمی این کشور بسیار ضعیف پیش‌بینی می‌‌شود.

از آنجا که ساخت تأسیسات اتمی در دیر الزور به گذشته مربوط می‌شود و در حال حاضر خطری برای جامعه جهانی محسوب نمی‌شود، احتمال دارد که شورای امنیت گزارش تخلف سوریه را به آژانش ارجاع دهد. خبرگزاری فرانسه به نقل از برخی از دیپلمات‌های شورای امنیت، چنین تصمیمی را خواست نمایندگان برای تمرکز بر مسئله ایران عنوان کرده است. از دید نمایندگان شورای امنیت، ایران در حاضر تهدید جدی‌تری به شمار می‌رود.

البته خبرگزاری فرانسه به نقل از یک دیپلمات آلمانی مطرح شدن مسئله اتمی سوریه در شورای امنیت را جدی می‌داند. به نقل از این دیپلمات قرار است علاوه بر یوکیا آمانو رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، هرمن ناکرتس، مدیر بخش منع گسترش سلاح‌های اتمی این آژانس نیز در جسله شورای امنیت شرکت کنند. هدف آژانس از گزارش عدم همکاری سوریه به شورای امنیت سازمان ملل افزایش فشار بر سوریه عنوان شده است.