بازگشت احتمالی "دایناسورها" به قدرت در مکزیک

در روز یک‌شنبه (۱ ژوئن/۱۱ تیر) انتخابات ریاست جمهوری در مکزیک برگزار می‌شود. بر اساس نظرسنجی‌ها انریکه پنانیتو، نامزد حزب انقلابی نهادین (PRI) بیشترین شانس را برای پیروزی در انتخابات دارد.

فیلیپه کالدرون، رئیس‌جمهور کنونی مکزیک از حزب دمکرات مسیحی (PAN) پس از ۶ سال حکومت اجازه نامزدی مجدد در انتخابات را ندارد.

یکی از بزرگترین مشکلات مکزیک معضل مواد مخدر و نبردهای خونین میان باندهای قاچاق با یکدیگر و علیه نیروهای انتظامی این کشور است. مکزیک در دوران بحران مالی جهان از رشد اقتصادی، اما با جهتی نزولی مواجه بوده و هنوز هم این کشور قادر به جذب سرمایه‌های بین‌المللی است.

حزب انقلابی نهادین (PRI) از سال ۱۹۲۹ تا ۲۰۰۰ میلادی قدرت را در مکزیک در اختیار داشته و تنها با شروع هزاره سوم میلادی به اپوزیسیون رانده شد. این حزب به خاطر سابقه طولانی‌اش معروف به حزب "دایناسورها" است. حزب انقلابی نهادین به عنوان حزبی "سوسیالیست" در دهه‌های گذشته با روش‌های اقتدارگرایانه، تخلف در انتخابات و رشوه‌دهی ده‌ها سال سرنوشت مکزیک را رقم زده است. اما این حزب همیشه متوجه قشرهای محروم جامعه نیز بوده است.

خوزه آنتونیو کرسپو، کارشناس مسایل سیاسی در موسسه پژوهشی مکزیک می‌گوید: «حدود ۷۰ درصد مردم مکزیک خواهان تغییرات در کشور هستند.» حتی می‌توان گفت که «برخی از مکزیکی‌ها حسرت بازگشت به دوران گذشته را دارند.»

حزب انقلابی نهادین همانند برخی از احزاب چپ‌گرا در آمریکای لاتین به‌رغم سخت‌گیری و رواج رشوه‌خواری با تقسیم کالا‌های مصرفی، مواد غذایی و اعطای کار به هواداران خود در میان برخی اقشار از محبوبیت برخوردار است.

اما آنچه فعالیت این حزب را در گذشته برجسته می‌‌کند، کنترل باندهای مواد مخدر است. حزب انقلابی نهادین در دوران حکومت خود توانسته بود با توافقاتی پنهانی از نبردهای خونین باندهای قاچاق در مکزیک جلوگیری کند. به‌رغم معاملات پشت‌پرده با باندهای قاچاق، برخی از مکزیک‌ها این راهکار را همچنان کارآمد ارزیابی می‌کنند.

حزب دمکرات مسیحی (PAN) پس از دو دوره‌ی شش ساله ریاست‌جمهوری (از ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۶ به ریاست وینسته فوکس و از ۲۰۰۶ تا کنون به ریاست فیلیپه کالدرون) به نظر می‌رسد که نتوانسته‌است به وعده‌های خود برای مقابله با قاچاق مواد مخدر جامه عمل بپوشاند و اعتماد اکثریت مردم را از دست داده است.

بیش از ۶۰ هزار نفر تاکنون در جریان زد و خوردهای خونین باندهای مواد مخدر کشته شده‌اند. به‌رغم رشد اقتصادی ۵/ ۲ درصدی بسیاری از مردم مکزیک می‌گویند که دولت کنونی به وعده‌های اقتصادی خود و کاهش بیکاری وفادار نبوده است.

برنامه انتخاباتی پنیا نیتو

انریکه پنیا نیتو ۴۵ سال دارد و تا سال ۲۰۱۰ فرماندار ایالت " مکزیک" بوده است. او در پاسخ به اتهامات پیرامون فساد مالی حزبش می‌گوید: «حزب ما در دوره‌ای جدید با رهبران جدید به سر می‌برد.»

پنیا نیتو با اشاره به افزایش جرایم در مکزیک خواهان تغییر در استراتژی مبارزه با باندهای تبهکار شده و وعده ایجاد یک یگان‌ویژه انتظامی در کشور را داده است.

سازمان توسعه و همکاری‌های بین‌المللی کشور مکزیک را متهم به اقتصاد انحصاری کرده است. به همین دلیل پننا نیتو درصد است که انحصار دولتی بر شرکت نفتی "پمکس" را کاهش دهد. شرکت‌های تلفن و ارتباطات و همچنین شبکه‌های تلویزیونی نیز تا کنون بصورت انحصاری هدایت ‌شده‌اند. بطور نمونه شرکت "تلمکس" در عرصه ارتباطات متعلق به ثروتمند‌ترین مرد جهان، یعنی "کارلوس سلیم" است. در این بخش‌ها نیز قرار است که اصلاحاتی رخ دهد.

رئـیس جمهور به صورت سنتی در مکزیک مسئولیت‌های زیادی برعهده دارد. به همین دلیل شخص رئیس‌جمهور می‌تواند بانی تغییرات مثبت یا منفی در کشور شود. پننا نیتو بر این باور است که ساختارهای اقتصادی و اجتماعی در مکزیک تغییر زیادی پیدا کرده‌اند و پس از گذشت ۵۰ سال با فشار جامعه در مکزیک یک دمکراسی شکل گرفته که دیگر قابل بازگشت نیست.

به گفته وی مکزیک کنونی متفاوت از ۵۰ سال پیش است. پنانیتو می‌افزاید: «کارآمدی دولت دیگر در تضاد با دمکراسی نیست. در حال حاضر باید نتایجی را ارائه دهیم که مردم در سال‌های ایستای گذشته در انتظار آن بوده‌اند.»