ایران: غنی‌سازی ۲۰ درصدی از سه‌شنبه آغاز می‌شود
۱۳۸۸ بهمن ۱۹, دوشنبه
علی‌اکبر صالحی که شامگاه یکشنبه (۷ فوریه) با تلویزیون دولتی عرب‌زبان جمهوری اسلامی گفت‌وگو می‌کرد، افزود، «نامه‌ای به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره آغاز غنی‌سازی ۲۰درصدی اورانیوم نوشته‌ایم و این نامه را روز دوشنبه برای آژانس ارسال خواهیم کرد.»
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران گفت، «ایران قادر به تولید سوخت با هر میزان از غنی‌سازی است، اما از طریق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به کشورهای خارجی اعلام کردیم که ترجیح می‌دهیم، سوخت هسته‌ای راکتور تحقیقاتی تهران را از خارج تهیه کنیم، اما متاسفانه مشخص شد که آنها برای تعامل با ما آمادگی ندارند.»
ایران در مذاکرات اکتبر گذشته در ژنو با نمایندگان گروه شش موافقت کرده بود که دو سوم از ذخایر اورانیوم کم‌غلظت خود را تحویل دهد و در ازای آن سوخت با غلظت ۲۰درصد برای استفاده در راکتور تحقیقاتی خود در تهران دریافت کند.
این توافق از آن جهت برای غربی‌ها اهمیت داشت که خطر استفاده از ذخایر اورانیوم ایران برای مصارف نظامی دست‌کم برای یک سال به تعویق می‌افتاد. اما پس از اعلام این توافق، مقا‌م‌های ارشد جمهوری اسلامی دچار تردید شده و از انجام آن سرباز زدند. برخی از مقا‌م‌های دولتی، همچون علی لاریجانی، که پیشتر برای دوره‌ای مسئول مذاکره با غربی‌ها درباره مناقشه‌ی اتمی بود، علنا با آن مخالفت کردند.
دولت آمریکا و متحدان غربی آن اعلام کرده بودند که تا پایان سال میلادی ۲۰۰۹ به ایران فرصت می‌دهند تا به پیشنهاد مبادله اورانیوم پاسخ مثبت دهد. دولت ایران تهدید شده بود که در صورت پاسخ منفی، با تحریم‌های شدیدتر روبرو خواهد گردید.
ایران برای کاستن از فشارهای غرب، پیشنهادهای دیگری از جمله مبادله‌ی همزمان اورانیوم با میزان کم در دفعات مختلف و یا مبادله همزمان در کشوری ثالث را پیشنهاد کرد که با مخالفت غربی‌ها مواجه شد.
خوش‌بینی زودگذر
در هفته گذشته دو حادثه به ایجاد نوعی خوش‌بینی در احتمال رسیدن به تواقفی در مناقشه‌ی اتمی ایران با غرب منجر شد. یکی از این‌حادثه‌ها، اظهارات غیرمترقبه محمود احمدی‌نژاد در تلویزیون جمهوری اسلامی بود که موافقت خود را با پیشنهاد مبادله اورانیوم صریحا اعلام کرد.
احمدی‌نژاد روز سه‌شنبه ۱۳ بهمن (۲ فوریه) گفت که از نظر او مبادله سوخت ۳ و نیم درصد ایران با سوخت ۲۰ درصد اشکالی ندارد. او حتی کسانی را که در ایران با این پیشنهاد مخالفت کرده بودند، به «همراهی ناخودآگاه با صهیونیست‌ها» متهم کرد.
احمدی‌نژاد گفت: «همکاران ما پیشنهاد داده بودند که تبادل سوخت ۳ و نیم درصد با سوخت ۲۰ درصد در سه مرحله انجام شود و نظر طرف‌های خارجی این بود که این مسئله از لحاظ فنی امکان‌پذیر نیست و این حرف درستی بود.»
او در بخش دیگری از سخنانش گفت: «حتی اگر ما سوخت ۳ و نیم درصد را در اختیار آنها قرار دهیم، مشکلی وجود ندارد. البته برخی‌ها در داخل سر و صدا کردند و گفتند که آنها سوخت را می‌گیرند و سوخت نمی‌دهند. ما پاسخ دادیم که اگر ندهند چه می‌شود؟ اگر آنها به تعهد خود عمل نکنند اثبات می‌شود که حرف آنها درست نبوده است و دست آژانس و امضاءکنندگان قرارداد رو می‌شود و دست ما باز می‌شود که کارهای خود را خودمان انجام دهیم.»
سفر متکی به مونیخ
حادثه‌ی دیگر حضور منوچهر متکی در کنفرانس امنیتی مونیخ بود. ایران پیشتر اعلام کرده بود که در این کنفرانس شرکت نمی‌کند. اما اعلام ناگهانی حضور وزیر خارجه‌ی ایران در مونیخ این تصور و انتظار را ایجاد کرد که بعد از اظهارات احمدی‌نژاد در تلویزیون و پذیرش علنی پیشنهاد غربی‌ها، منوچهر متکی با پیشنهادهای مشخص و اجرایی به مونیخ آمده است.
اما اظهارات منوچهر متکی در دیدارهایش با نمایندگان کشورهای غربی، برای آنها مایوس کننده بود. وزیر خارجه آلمان پس از دیدار با منوچهر متکی گفت، به نظر او تهران در موضع‌گیری‌های گذشته خود تغییر اساسی نداده است.
واکنش هماهنگ نمایندگان گروه شش که طرف مذاکره با ایران در مناقشه‌ی اتمی هستند، این بود که اگر ایران پیشنهاد مبادله اورانیوم را پذیرفته است، بهتر است آن را کتبا به آژانس اطلاع دهد، اما چنین اتفاقی نیافتاد.
در روزهایی که غربی‌ها در حال ارزیابی اظهارات احمدی‌نژاد و گفت‌وگو و رایزنی با منوچهر متکی در مونیخ بودند، یکی از رسانه‌های نزدیک به دولت احمدی‌نژاد، اظهارات وی را «تاکتیکی و با هدف ایجاد شکاف در صفوف گروه شش» توصیف کرد.
به این ترتیب مناقشه‌ی اتمی ایران پس از فضای چندروزه‌ی تصنعی که اظهارات ناگهانی احمدی‌نژاد ایجاد کرده بود، دوباره به وضع سابق بازگشت.
گروه شش اعلام کرده در تدارک اعمال تحریم‌های شدید علیه ایران هستند، تحریم‌هایی که این‌بار همراهی روسیه و حتی چین را نیز با خود دارد. در آخرین دیدار نمایندگان این گروه که اواسط ژانویه در نیویورک برگزار شد، مقدمات این تحریم‌ها فراهم شد.