ايرج جمشيدى/مقاومت روزنامه نگاران در قبال خودسانسورى و اخراج

آقاى ايرج جمشيدى خبرنگار پارلمانى روزنامه ” شرق“ درگفتگو با راديو آلمان توضيحات بيشترى در مورد اين تحريم خبرى يكروزه داد.

مصاحبه: مهيندخت مصباح

دويچه وله: آقای جمشيدی، اين اولين بار است که روزنامه های ايرانی طی اين سالها دست به تحريم اعتراضى نسبت به يكى از قوای دولتی می زنند. آيا مسئله را می شود با رقابتهای انتخابات رياست جمهوری مرتبط دانست يا اساسا مرز تحمل روزنامه نگاران شکسته شده است؟

ايرج جمشيدی: البته نميشود فضاى قبل از انتخابات را ناديده گرفت اما اقدام اخير ما كه يک روز اخبار مجلس در ۱۱ روزنامه پوشش داده نشد، اقدامى صنفی بود تا سياسى. اين تصميمى نمادين بود . ضمنا قرار شد روز شنبه هم روزنامه نگاران تجمعى در اعتراض داشته باشند در اعتراض به نوعی از محدوديت های رسمی که برای انتشار اخبار در روزنامه ها ايجاد شده داشته باشند. البته الان فشارها مانند سابق مستقيم نيستند اما محدوديتهايی برای خبرنگاران ايجاد شده و نوعی از خودسانسوری در مطبوعات ايران حاکم است و ما نمی توانيم اخبار را فارغ از ملاحظات و محدوديت هايی که از نظر ما بعضا بی مورد است پوشش بدهيم. به همين دليل با توجه به يکی دو اتفاق ديگری هم که افتاد، از جمله ممنوع الخروج شدن رييس انجمن صنفی روزنامه نگاران ايران، توقيف يکی دوتا نشريه و ماهنامه، خبرنگاران و کليه احزاب و مطبوعات ايران تصميم گرفتند روز شنبه هم يک حرکت اعتراضی ديگری را انجام بدهند.

دويچه وله: هدف شما چيست؟ فقط اعتراض يا پافشاری به اينکه خواست ويژه ای متحقق بشود؟

ايرج جمشيدی: ببينيد، يک خبرنگار مجاز است وقتی خبری را صحيح از منابعى کشف کرد منتشر كند. توجه داشته باشيد خبرهای مجلس که از ايام و بودجه به اين طرف در مطبوعات چاپ شد، از جمله آن رديف های بودجه ای که بعضی از نهادها بصورت ويژه از آن برخوردار شدند، دريافتی های نمايندگان از جمله سه ميليون تومانی که به آنها دادند برای اينکه گفته می شد بايد ببرند بين مردم فقير در حوزه های انتخاباتی شان توزيع کنند، همچنين پاداش و عيدی نمايندگان، پشت سر آن اهدای کمکهای ۵۰۰ هزارتومانی که کميته ی امداد به نمايندگان داد، هيچوقت اين خبرها تکذيب نشدند. اماما می بينيم بعد از اينکه اين خبرها در روزنامه ها منتشر ميشوند،خبرنگاری که برای اولين بار اين خبر را منتشر کرد از مجلس اخراج می كنند. علتش را هم می گويند بی نزاکتی بوده است.

خبرنگاری که اخراج شد مدتهاست در مجلس حضور دارد و هميشه حتا شخصيت های سياسی اصلاح طلب هم از نوع سوالهايی که ايشان ميپرسد، راضی نبودند. اما او را به بی نزاکتی متهم نکردند و تصميم نگرفتند تحت اين عنوان که ملاحظات مورد نظر آنها را رعايت نکرده، از مجلس اخراجش کنند. حتا در يک مورد هم که حراست مجلس تصميم گرفت اين خبرنگار را اخراج کند رييس آن دوره مجلس، آقای حاج کروبی، واسطه شد و از اخراجش جلوگيری کرد.

تنها خواسته ما اين است که وقتی يک خبرنگار در راستای رسالت مطبوعاتی اش خبری را منتشر می کند، بويژه آن خبر هم صحيح است، با اين نوع از برخوردهای حذفی مواجه نشود. چرا که ما معتقديم تنها در اينصورت است که می شود يک نظارت صحيح را بر عملکرد مقامات حکومتی بطور کل، اعم از دولتی و مجلسی و ساير مقامات سياسی کشور انجام داد و ازبعضی انحرافات که ممکن است بر اثر عدم نظارت صحيح ايجاد بشود، جلوگيری کرد.

دويچه وله: اگر از خانم علی نژاد معذرت خواهی بشود و ايشان دوباره به مجلس برگردد ، شما هم کار را به روال هميشه از سر می گيريد؟

ايرج جمشيدی: من که فکر نمی کنم اين اتفاق بيفتد، ولی الان روابطی که بين خبرنگاران با نمایندگان مجلس وجود دارد روابط حسنه اى نيست و غيردوستانه است. من معتقدم در چنين فضايی نمی شود کار رسانه ای صحيح انجام داد. هم برای خبرنگاران مشکلاتی ايجاد می شود و هم نمايندگان نمی توانند به صورت شايسته تمام صحبت ها و پيامهای خودشان را از طريق خبرنگاران و مطبوعات، به اطلاع موکلين شان برسانند و مشکلاتی پيش نيايد. با اين وجود اگر اين اقدام از ناحيه ی مجلس صورت گيرد بسيار خوشحال خواهيم شد و فکر می کنيم گام موثری ست برای اينکه روابط روزنامه نگاران با نمایندگان مجلس به سمت عادی شدن حرکت کند.

دويچه وله: خود شما، بعنوان خبرنگار پارلمانی «شرق» تا چه اندازه مورد بازخواست و تحت فشار نمايندگان در صحن مجلس قرار داشته ايد؟

ايرج جمشيدی: مشکل به حالتی که مستقيما به من مراجعاتی شده باشد و تهديد کنند که چرا چنين خبری را چاپ کرده ای و يا چرا فلان گزارش يا مقاله را نوشته ای، بندرت و آنهم بصورت موردی بعنوان ديدگاه شخصی يک نماينده بوده که بعضا انتقادات حتـى شديدى هم كرده اند. اما اين چيزى نبوده در مجلس که من شخصا با آن مواجه باشم.

مسئله اصلى اين است كه آنها از بالا فشار می آورند. بعنوان مثال، مديران مسئول را مجبور می کنند گزارشها را تلطيف کنند و از بار انتقادی اش کم کنند يا تحت عنوان اينکه اخبار تخريبی نبايد در مطبوعات چاپ شود از چاپ بعضی از مطالب جلوگيرى ميكنند و اين خود موجب خودسانسورى ميشود و روزنامه ها مجبور می شوند خودبخود از چاپ بعضی مطالب خودداری کنند. طبيعی ست در اين صورت هم ديگر نيازی به فشار مستقيم به خبرنگار نيست.

دويچه وله: ظاهرا مسئولان مجلس و برخی از نماينده ها در مورد مصاحبه ی خبرنگاران پارلمانی با راديو يا رسانه های خارج از کشور حساس اند. خود شما نگران عوارض و عواقب مصاحبه با ما نيستيد؟

ايرج جمشيدی: اگر هم اين طوری باشد، خود نماينده های مجلس هم مصاحبه هايی داشته اند با رسانه های خارجی از جمله همين کارپرداز فرهنگی مجلس خودش طی يک مصاحبه ی طولانی با راديو بى بى سى به بحث درباره ی همين موضوع اخراج خبرنگاران پرداخته اند. بنابراين اگر يک امر مذمومی است بايد برای همه باشد و نه برای فقط يک نفر.