اوباما و طرح سیاستی تازه برای آسیا

مشاوران کاخ سفید تأکید می‌کنند که رئیس جمهور آمریکا با کشورهای خاوردور رابطه‌ای خاص دارد. نباید فراموش کرد که باراک اوباما در هاوایی به دنیا آمده، و سالهای کودکی و نوجوانی خود را در اندونزی سپری کرده است. بن رودس، دستیار مشاور رئیس جمهور در امور امنیتی اعتقاد دارد که ایالات متحده بر آنست که در این منطقه نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا کند.

زمامداران ایالات متحده عقیده دارند که آمریکا نباید وزن و اهمیت خود را در برابر گسترش نفوذ چین در شرق آسیا از دست بدهد. آنها استدلال می‌کنند: در شرایطی که ایالات متحده در چند جبهه درگیر مبارزه با تروریسم بود، قدرت‌های آسیایی برای گسترش نفوذ خود فرصت کافی به دست آوردند.

دولت اوباما قصد دارد پیمان‌های پیشین را در این منطقه احیا کند و هم‌پیمانان تازه‌ای نیز بیابد. به نظر کارشناسان سیاسی ملت‌های این منطقه از گسترش دوستی با آمریکا استقبال می‌کنند، اما از حضور نظامی آمریکا خرسند نیستند. به همین لحاظ ایالات متحده قصد دارد به حضور خود در ژاپن و کره جنوبی شکل تازه‌ای بدهد. البته این به معنای خروج نیروهای نظامی از این منطقه نیست.

حساسیت نسبت به حضور نظامی

دوستی با ژاپن نوک پیکان حضور نظامی آمریکا در آسیا به شمار می‌رود. اما برای نمونه اهالی جزیره اوکیناوا سالهاست که از وجود پایگاه نیروهای آمریکایی در این منطقه شکوه می‌کنند. دولت ژاپن قصد دارد در فعالیت این پایگاه تجدید نظر کند، اما ایالات متحده تا کنون از گفتگو در این باره خودداری ورزیده است.

در سالهای گذشته هم ژاپن و هم کره جنوبی از یک موضوع ناراضی بوده‌اند: به اعتقاد آنها درباره مناقشه هسته‌ای با کره شمالی اطلاع‌رسانی کافی انجام نمی‌شود. جفری بادر مشاور رئیس جمهور آمریکا در امور آسیا می‌گوید که دولت اوباما در این عرصه بر سیاست همکاری تکیه دارد. به عقیدۀ آقای بادر ایالات متحده خود را موظف می‌داند که تمام اقدامات و نظرات خود در قبال مناقشه‌ی هسته‌ای با کره شمالی را با متحدان آسیایی خود هماهنگ کند، و پیشاپیش نظر آنها را جویا شود.

طرح‌های اقتصادی

آمریکا نه تنها در عرصه‌ی نظامی، بلکه در حوزه‌ی اقتصادی نیز به تقویت مناسبات خود با شرق آسیا علاقه‌مند است. آمریکا به این منطقه نه تنها به عنوان تولیدکننده، بلکه به مثابه بازاری برای کالاهای تولیدی نیازمند است. اوباما طی سفر خود به منطقه در اجلاس کشورهای آسیا و اقیانوسیه شرکت می‌کند. اهمیت این رویداد در آن است که به گفته‌ی مایکل فرومن مشاور اقتصادی آقای اوباما:

«رئیس جمهور به این امر توجه دارد که کشورهای منطقه باید به رشدی متعادل برسند، به گونه‌ای که بازارهای خود را به روی فرآورده‌های آمریکایی باز کنند تا به حل مشکل بیکاری در کشور ما کمک شود.»

ایالات متحده به مناسباتی نزدیک با چین نیازمند است. علاوه بر مشکلات جهانی مانند خلع سلاح، تغییرات جوی و بحران مالی، در عرصۀ سیاست بین‌الملل نیز بسیاری از امور همراهی بیشتر چین را طلب می‌کند: در افغانستان، پاکستان، ایران و کره شمالی. به علاوه آمریکا قصد دارد نظر رهبران چین را به ضرورت رعایت حقوق بشر جلب کند.

باراک اوباما قصد دارد مشکلات اقتصادی مانند موانع گمرکی و سیاست ارزی جمهوری خلق چین را با سران این کشور به بحث بگذارد. بهبود و گسترش مناسبات با چین از هر نظر اهمیت دارد، اما همه آگاهند که این راه را نمی‌توان با شتاب طی کرد.