انفجارهای بمبئی: کدام انگیزه‌ها؟

ابعاد وسیع حملات بمبئی و سازماندهی دقیقی که در پس آن نهفته بود، خواه‌ناخواه نام شبکه‌ی القاعده را در اذهان زنده می‌کند، که عملیات آن همواره با تدارکات وسیع و تجهیزات فراوان به اجرا گذاشته می‌شود. در بمبئی نیز رشته‌ای از عملیات هماهنگ و حملات بابرنامه بود که پایتخت اقتصادی هند را لرزاند و ساکنان شهر را به دهشت فرو برد.

حمله‌کنندگان مانند ارتشی مجهز و مخفی به چندین نقطه‌ی حساس شهر حمله کردند. آشکار است که آنها نه تنها به حمله به افراد خارجی علاقه مند بوده، بلکه به بازتاب بین‌المللی اقدام خود نیز توجه داشته‌اند. بنا به گزارش‌ها يک ایستگاه قطار، دو هتل لوکس و معروف، یک بیمارستان و رستورانی که محل تجمع توریستهای خارجی هستند، هدف حمله بود. گفته می‌شود که دستکم شش شهروند خارجی در حملات جان خود را از دست داده‌اند.

گروهی به نام "مجاهدین دکن" که از آن اطلاعات زیادی در درست نیست، مسئولیت حملات مسلحانه شامگاه چهارشنبه را به عهده گرفته است. گروه نام خود را از فلات قاره‌ی دکن در جنوب هندوستان گرفته که بمبئی از شهرهای اصلی آنست. در گذشته و پیش از استقلال هند، مسلمانان در این منطقه نفوذ زیادی داشتند و نسبت به آن دعوی تاریخی دارند.

در هند گروه‌های افراطی بسیاری فعال هستند که دولت مرکزی هند را کافر و غاصب می‌دانند. این گروه‌ها در سالهای اخیر و با الهام از موج خشونت بر پایه‌ی دین، به اقدامات تروریستی دست می‌زنند. دولت هند در گذشته همیشه دولت پاکستان را مسئول اینگونه حملات تروریستی می‌دانست. اما در چند سال گذشته دیده شده که دولت پاکستان خود در مواردی هدف عملیات تروریستی بوده که در سراسر شبه قاره ریشه‌های مشترکی دارد.

به نظر کارشناسان شبکه القاعده حتی اگر با این گروه‌های پراکنده، پیوند تشکیلاتی نداشته باشد، به آنها الهام می‌بخشد و از آنها نیرو می‌گیرد. گروه‌هایی که از افغانستان تا کشمیر و بنگلادش فعال هستند، خواه ناخواه به مثابه‌ی بازوهای محلی القاعده عمل می‌کنند. هدف همه آنها ایجاد نفاق فرقه‌ای و دامن زدن به اختلافات و خصومت‌های قومی است تا به زعم خود پرچم جهاد اسلامی را برافراشته نگاه دارند.

افغانستان پس از طالبان تا عراق پس از صدام حسین، از اهداف اعلام‌شده‌ی سازمان‌های تروریستی هستند، اما علاوه بر این، هر کشوری که بخواهد از ثبات و آرامش برخوردار شود، یا در جهت رشد و ترقی و ساختن جامعه‌ای به سامان گام بردارد، خواه ناخواه نفرت و کینه بنیادگرایان را بر می‌انگیزد.