"انرژی نهفته" در زندگی روزمره؛ از دستمال توالت تا خودرو

وقتی از انرژی مصرفی سخن می‌گوییم، ناخودآگاه به برق، بنزین یا گازوئیل می‌اندیشیم. اما غافل از آنیم که انرژی مصرفی دیگری هم وجود دارد که نام انرژی نهفته بر آن نهاده‌اند؛ انرژی‌ای که برای تولید، بسته‌بندی، حمل و نقل و دفع و بازیافت یک کالا مورد نیاز است. برای نمونه در روند تولید یک بسته شکلات ۲۵ / ۰ کیلووات ساعت انرژی نهفته به مصرف می‌رسد؛ انرژی‌ای که با آن می‌توان ۲۰ بار اسپاگتی پخت.

هر بطری نیم‌لیتری آب معدنی به ۷ / ۰ کیلووات ساعت انرژی نهفته نیاز دارد؛ هزار بار بیشتر از حجم برابر آبی که از شیر آب بیرون می‌آید. انرژی نهفته محصولاتی که راه طولانی‌ برای رسیدن به بازارهای مقصد پشت سر می‌گذارند، به طور میانگین بالاست. البته گاهی زیانی که استفاده از خودرو شخصی برای خرید محصولات محلی و بومی به محیط زیست وارد می‌کند بیشتر است از حمل و نقل انبوه کالا با طی مسیرهای بسیار طولانی.

۱۰۰۰ کیلووات ساعت انرژی نهفته برای تولید یک سخت افزار لپ‌تاپ؛ انرژی‌ای برابر با کار کردن بی‌وقفه جاروبرقی در ۴۰ روز.

برای تولید یک شلوار جین بیش از ۴۰ کیلووات ساعت انرژی نهفته مصرف می‌شود؛ انرژی‌ای که می‌توان با آن ۴۰۰ ساعت تلویزیون را روشن نگه داشت. در اندازه‌گیری انرژی نهفته، استخراج و فراوری مواد اولیه وهمه‌ی پیش‌تولیدات و فرآیندهایی که برای تولید محصول نهایی ضروری هستند، محاسبه می‌شوند. این مقدار انرژی را سپس به انرژی مصرف شده در پروسه تولید نهایی می‌افزایند.

هر خانه با تقریبا ۱۲۰ متر مربع مساحت با در نظر گرفتن منابع و مصالح مورد نیاز و هم چنین پروسه ساخت و ساز به طور میانگین به ۱۵۰ هزار کیلووات ساعت انرژی نهفته نیاز دارد. این میزان از انرژی برابر است با میزان مصرف انرژی یک خانواده ۴ نفره برای ۴۰ سال.

یک روزنامه به طور میانگین دو کیلو وات ساعت انرژی نهفته مصرف می‌کند. انرژی‌ای برابر با ۱۵۰ فنجان قهوه.

برای تولید یک گوشی همراه، حمل و انتقال، انبار، فروش و در انتها بازیافت آن، ۲۲۰ کیلووات ساعت انرژی نهفته مصرف می‌شود. با همین مقدار انرژی می‌توانیم ۵۰ سال گوشی‌همراهمان را شارژ کنیم. انرژی نهفته، انرژی موردنیاز (غیرمستقیم) برای تولید یک کالاست که در برابر آن انرژی مستقیم قرار می‌گیرد که انرژی مصرفی در هنگام استفاده از کالاست.

برای تولید یک جفت کفش به تقریبا ۸ کیلووات ساعت انرژی نیاز است. این مقدار انرژی تقریبا برابر است با نیاز انرژی یک یخچال در طول ۲ هفته. انرژی نهفته در انرژی مصرفی جهان سهم به سزایی دارد و همزمان به معنای میزان انتشار گاز دی اکسید کربن هم هست.

برای تولید یک خودرو معمولی ۳۰ هزار کیلووات ساعت انرژی نهفته محاسبه می‌شود. اگر این مقدار انرژی را به بنزین تبدیل کنیم، می‌توانیم با آن ۳۶ هزار کیلومتر رانندگی کنیم. واردات و صادرات در تعیین انرژی نهفته خودروها نقش بزرگی ایفا می‌کنند. برای نمونه اگر خودرویی در آلمان تولید و به کشور دیگری صادر شود، میزان انتشار گاز دی اکسید کربن برای این خودرو نه درکشور مبدأ که در کشور مقصد محاسبه می‌شود.

تولید یک عدد دستمال توالت برابر است با ۲۰ کیلووات ساعت انرژی نهفته؛ به عبارتی تولید یک حلقه دستمال به اندازه ۲۰ بار کارکردن ماشین رخت‌شویی، انرژی مصرف می‌کند. ولی مصرف‌کنندگان اطلاع کمی از انرژی نهفته دارند. یکی از دلایل این عدم آگاهی، دسترسی نداشتن به داده‌های معتبر در مورد میزان انرژی مصرفی برای تولید کالاست. انرژی نهفته اما در آينده نباید در سنجش و محاسبه ردپای بوم شناختی نادیده گرفته شود.