انتقاد همه جانبه از دولت اسرائیل

جورج میچل فرستاده‌ی ویژه ایالات متحده سفر خود به اسرائیل را به تعویق انداخت. آقای میچل قرار بود ۱۵ مارس برای پیگیری مذاکرات صلح به اسرائیل سفر کند. مقامات آمریکایی از اسرائیل انتقاد کردند که با ادامه شهرک‌سازی در شرق بیت‌المقدس تلاش‌های غرب و آمریکا برای احیای روند صلح را به خطر می‌اندازد.

در شرایطی که بسیاری از محافل سیاسی و رسانه‌های جمعی از سردی روابط دیپلماتیک میان آمریکا و اسرائیل گزارش می‌دادند، هیلاری کلینتون، وزیر امورخارجه ایالات متحده گفته است که به رغم اختلاف نظر میان آمریکا و اسرائیل بر سر شهرک‌سازی در بیت‌المقدس شرقی، در روابط دو کشور بحران ایجاد نشده است.

خانم کلینتون بر روابط "ناگسستنی" میان دو کشور تأکید کرد و گفت آمریکا خواستار افزایش تعهد اسرائیل و فلسطینی‌ها به صلح است.

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل از لحن ملایم خانم کلینتون ابراز خرسندی کرد. او در بیانیه‌ای گفت که در ۱۲ ماه گذشته در حرف و عمل پای‌بندی خود را به روند صلح نشان داده است. در همان حال مقامات اسرائیل همچنان از "حق" خود در گسترش شهرک‌های یهودی‌نشین در منطقه عرب‌نشین بیت‌المقدس سخن می‌گویند. آقای نتانیاهو به صراحت تکرار می‌کند: "ما به بنای شهرک‌ها ادامه می دهیم."

دورنمای تیره صلح و آشتی

در روزی که از جانب فلسطینی‌ها به عنوان "روز خشم" اعلام شده بود، درگیری‌های شدیدی در شرق بیت‌المقدس پیش آمد. منابع خبری از بازداشت ۶۰ فلسطینی و زخمی شدن دهها نفر در درگیری میان فلسطینی‌ها و مأموران پلیس اسرائیل خبر دادند.

بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل متحد از دو طرف خواست که خویشتن‌داری نشان دهند. او بر تعیین وضع نهایی بیت‌المقدس از طریق گفتگو تاکید کرده است.

اتحادیه اروپا نیز از سیاست اسرائیل مبنی بر اصرار بر ادامه شهرک‌سازی انتقاد کرده است. این اتحادیه روز چهارشنبه با اعزام فرستاده‌ای ویژه، کاترین اشتون، موضع خود را به اطلاع سران اسرائیل می‌رساند.

بی‌اعتنایی اسرائیل به تلاش‌های صلح

هفته گذشته هنگامی که جو بایدن، معاون رئیس جمهوری آمریکا در تلاش برای از سرگیری گفتگوهای صلح از اسرائیل دیدن می‌کرد، سران این دولت از احداث ۱۶۰۰ خانه مسکونی برای یهودیان در بیت‌المقدس شرقی خبر دادند. این خبر با واکنش شدید ایالات متحده روبرو شد.

جو بایدن اقدام اسرائیل را توهین‌آمیز خواند و هیلاری کلینتون به شدت از آن انتقاد کرد. وزارت خارجه آمریکا گسترش خانه‌سازی برای اسرائیلی‌ها در بیت‌المقدس شرقی را سد تازه‌ای در راه از سرگیری مذاکرات صلح خاورمیانه دانست. محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی اقدام تازه اسرائیل را گواهی بر عدم تمایل این کشور به از سرگیری مذاکرات صلح دانست.

بنیامین نتانیاهو گفته است که سیاست اسرائیل در مورد احداث آبادی‌های یهودی‌نشین در بیت‌المقدس شرقی، تغییر نخواهد کرد. به این ترتیب او به صراحت تقاضای دولت باراک اوباما را رد می‌کند. به عقیده ناظران سیاسی سران اسرائیل روی حمایت دولتمردان و نمایندگان کنگره آمریکا حساب می‌کنند، اما معلوم نیست که این حمایت ابدی باشد. زیرا از سوی دیگر، سران کشورهای عربی از اوباما انتظار دارند که فشار بیشتری بر اسرائیل وارد کند.

اختلاف اما نه بحران

مایکل اورن، سفیر اسرائیل در آمریکا روز دوشنبه از بحرانی در مناسبات آمریکا و اسرائیل سخن گفته بود. کشورهای اروپایی با استفاده از این فرصت، برای نخستین بار با لحنی نسبتا تند از اسرائیل انتقاد کردند.

اما وزارت خارجه آمریکا روز دوشنبه لحنی ملایم‌تر اتخاذ کرد. خانم کلینتون گفت آمریکا نسبت به امنیت اسرائیل تعهد کامل دارد و پیوند با این کشور "گسست ناپذیر" است. خانم کلینتون همچنین گفت که آمریکا همیشه به طور کامل با متحدان بین‌المللی خود بر سر همه مسائل توافق ندارد و موضع‌گیری هفته گذشته اسرائیل باعث رنجش شده است.

آقای نتانیاهو از خانم کلینتون برای همزمانی اعلام خبر احداث ساختمان‌های تازه در بیت‌المقدس با دیدار آقای بایدن عذرخواهی کرد. اما نتانیاهو در پارلمان اسرائیل گفت که دولت او مانع ساخت و ساز در مناطق عرب‌نشین این شهر نخواهد شد.

افزایش فشار بر فلسطینی ها

از این هفته پلیس اسرائیل ورود شهروندان خودی و خارجیان را به ۲ دهکده در کرانه باختری ممنوع اعلام کرد. دو روستای بیلین و نیلین، صحنه اعتراض‌هایی علیه احداث "دیوارهای امنیتی" توسط اسرائیل بوده و اسرائیل اکنون این دو دهکده را منطقه ممنوعه نظامی اعلام کرده است.

در ۵ سال گذشته این ۲ روستا در روزهای جمعه، محل تظاهرات علیه احداث دیوارهای امنیتی اسرائیل بوده‌اند. دیوارها بین مناطق فلسطینی‌نشین و آبادی‌های یهودی‌نشین در کرانه باختری کشیده شده است. پلیس اسرائیل مدعی است که در جریان تظاهرات در این ۲ روستا تا کنون حدود ۱۰۰ سرباز اسرائیلی زخمی شده‌اند.

در تظاهرات علیه دیوارهای امنیتی تا کنون ۲ نفر از معترضان جان خود را از دست داده‌اند. یکی از این ۲ نفر یک فعال صلح آمریکایی است که به ضرب یک گلوله لاستیکی زخمی شد و همچنان در حال اغماست.

درگیری در بیت‌المقدس شرقی

در همین حال بازگشایی یک کنیسه (عبادتگاه یهودیان) در نزدیکی یکی از اماکن مقدس مسلمانان در بیت‌المقدس شرقی سبب شد که فلسطینی‌های معترض با نیروهای اسرائیلی درگیر شوند.

تظاهرکنندگان فلسطینی در چند نقطه لاستیک اتومبیل‌ها را آتش زدند و به سوی سربازان اسرائیلی سنگ پرتاب کردند. پلیس اسرائیل برای مقابله با "آشوبگران" نیرویی ۳۰۰۰ نفره بسیج کرده بود.

در تظاهرات علیه دیوارهای امنیتی معمولا جوانان اسرائیلی و فعالان صلح از سراسر جهان شرکت می‌کنند. نیروهای امنیتی اسرائیل برای متفرق کردن تظاهرکنندگان، گاز اشک‌آور و گلوله‌های لاستیکی و در برخی موارد سلاح گرم به کار بردند.