انتقاد موسوی از کانادا به خاطر پیگیری حقوق قربانیان هواپیما
۱۳۹۸ بهمن ۲, چهارشنبه
عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، کانادا را به خاطر پیگیری حقوق قربانیان حادثه سرنگون شدن هواپیمای اوکراینی توسط سپاه پاسداران مورد انتقاد شدید قرار داد و دولت این کشور را به "سوءاستفاده از این حادثه" متهم کرد.
آقای موسوی که شامگاه سه‌شنبه اول بهمن‌ماه (۲۱ ژانویه) در نشستی خبری، درباره دیدار جمعه گذشته محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایرانی با همتای کانادایی‌اش فرانسوا فیلیپ شامپانی در مسقط، پایتخت عمان، گفت‌وگوی دو طرف بر سر تجدید روابط دو کشور را رد کرد.
موسوی گفت: «ما آنجا نکته‌ای که بیان کردیم و جا دارد اینجا هم به آن اشاره کنم این بود که این عزیزانی که از دست رفتند، ایرانی بودند.»
"تابعیت دوگانه را نمی‌پذیریم"
سخنگوی وزارت خارجه ایران ادامه داد: «ما تابعیت دوگانه اینها را طبق قوانینی که داریم، نمی‌پذیریم و آنها را ایرانی تلقی می‌کنیم و اقداماتی را هم بر اساس قوانین خودمان برای آنها و خانواده‌هایشان انجام خواهیم داد.»
پرواز ۷۵۲ خطوط هوایی اوکراین در روز ۱۸ دی‌ماه گذشته حامل ۱۴۶ شهروند ایرانی، ۶۱ شهروند کانادایی که عمدتا تابعیت دوگانه ایرانی کانادایی داشتند، ۱۱ شهروند اوکراینی و نیز تعدادی شهروند افغانستان، سوئد و بریتانیا بود که همه ۱۷۶ نفر آنها پس از سرنگون شدن هواپیما کشته شدند.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
مقام‌های ایران به مدت سه روز تأکید داشتند که علت سقوط هواپیما "نقص فنی" بوده و برخلاف ادعای برخی منابع به‌خصوص نخست‌وزیر کانادا، پرتاب موشک به سوی آن را تکذیب می‌کردند. بالاخره پس از سه روز سپاه پاسداران مسئولیت شلیک "غیرعمد" به این هواپیما را برعهده گرفت.
موسوی: کانادا کاسه داغ‌تر از آش شده است
عباس موسوی در بخش دیگری از سخنان دیروز خود در خصوص پیگیری حقوق قربانیان هواپیمای اوکراینی توسط کانادا، به‌شدت از این کشور به خاطر قطع روابط سیاسی با جمهوری اسلامی انتقاد کرد و گفت: «این‌هایی که اکنون اینطور با سوءاستفاده از این حادثه، دلسوز اتباع ایرانی شده‌اند و خواستار برخی اقدامات هستند، برای ما عجیب هست که روابط سیاسی و دیپلماتیک را با جمهوری اسلامی ایران در راستای توهماتی که برای آنها پیش آمده بود و فشارهایی که ایالات متحده امریکا به آنها وارد کرده بود، پذیرفته و قطع کرده‌اند و حتی اجازه نمی‌دهند صدها هزار ایرانی که در کانادا هستند از خدمات اولیه کنسولی برخوردار باشند.»
سخنگوی وزارت خارجه ایران افزود: «ما اعلام آمادگی کردیم به هر حال می‌توانیم در کانادا بخش کنسولی داشته باشیم و آنها نیز در ایران داشته باشند اما این درخواست‌ها و پیشنهادها مدت‌های مدیدی هست که از طرف دولت کانادا نادیده گرفته شده و اکنون در چنین مواقعی اینها نگران اتباع ایرانی می‌شوند و به نوعی کاسه داغ تر از آش.»
روابط دیپلماتیک ایران و کانادا پستی و بلندی‌های بسیاری را پس از انقلاب بهمن ۵۷ از سر گذرانده است. گذشته از قطع مناسبات دو کشور میان سال‌های ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۹، قتل زهرا کاظمی، شهروند و خبرنگار ایرانی ـ کانادایی در زندان ایران در سال ۱۳۸۲، روابط ایران و کانادا را به‌شدت تیره کرد؛ روابطی که پس از روی کار آمدن دولت محمود احمدی‌نژاد به‌شدت کاهش یافت.
کانادا در نهایت مناسبات دیپلماتیک خود با ایران را با فراخواندن دیپلمات‌هایش از تهران در ۱۷ شهریور ۱۳۹۱ به حال تعلیق در آورد. این قطع ارتباط واکنشی به اتهام حمایت جمهوری اسلامی از کشتار مردم سوریه توسط حکومت بشار اسد و بی‌توجهی تهران به قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل در خصوص توقف فعالیت‌های هسته‌ای ایران بود.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
از زمان قطع روابط دو کشور، جمهوری اسلامی به‌ویژه به خاطر مشکلاتی که بر سر راه شرکت ایرانیان مقیم کانادا در انتخابات ریاست جمهوری ایران به وجود آمده، تلاش‌هایی نافرجام را برای ایجاد دفاتر کنسولی خود در آن کشور انجام داده است.
تأکید بر "ادامه تماس‌ها"
موسوی در خصوص تلاش برای برقراری خدمات کنسولی در کانادا گفت: «نمی‌دانیم روند به چه شکلی خواهد بود ولی فکر می‌کنیم این تماس‌ها ادامه خواهد داشت. ما کارهای زیادی با کانادایی‌ها و غیره خواهیم داشت. اتباع ایرانی بسیار زیادی در کانادا هستند، رفت و آمدهای زیاد و خانواده‌های زیادی هستند که آنها از نگاه جمهوری اسلامی ایران تابعیت جمهوری اسلامی ایران را دارند و می بایستی به هر حال به آنها خدمات کنسولی در ابعاد مختلف ارائه شود.»
سخنگوی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی افزود: «ما امیدوار هستیم اگر صداقت دارند برای رفاه حال هموطنان ما آنها [کانادایی‌ها] اقداماتی را بکنند و پیشنهاداتی که از قبل هم به آنها داده شده بود را جدی بگیرند تا کمکی به حال این عزیزان چه در این مساله و چه خدماتی که به صورت روتین نیاز دارند، انجام شود.»
عباس موسوی در خصوص تأثیر عدم پذیرش تابعیت دوگانه توسط جمهوری اسلامی بر پیگیری‌های حقوقی مربوط به جان‌باختگان هواپیمای اوکراینی و مشخصا پرداخت غرامت به خانواده‌های آنان، ضمن تأکید بر اینکه "این قربانیان را ایرانی می‌دانیم" گفت: «به هر حال طبق قوانین و مقررات داخلی حق و حقوق آنها را چه آنجایی که به ما مربوط است، چه آنجایی که ممکن است به صاحب هواپیما، جاهای مختلف و بیمه‌هایی که هست، پیگیری خواهیم کرد.»
سخنگوی وزارت خارجه ایران گفت: «برخی کشورها که اتباع‌شان در این سانحه از دست رفتند، حرف‌هایی را می‌زنند، ولی صاحب عزای اصلی ما هستیم.»
موسوی در نهایت با تأکید بر "پیگیری" حقوق جان‌باختگان و خانواده‌های آنان، مدعی شد که «مساله دوتابعیتی بودن نه تنها مانعی نیست که از یک بعدی، دست ما را بازتر می‌گذارد که حقوق آنها را بیشتر و بهتر استیفا کنیم.»
جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، دیروز سه‌شنبه جعبه سیاه هواپیمای ساقط شده اوکراینی را "کلید اصلی" تحقیقات درباره علت سقوط آن دانست و گفت که کشورش برای فرستادن آن به فرانسه، دولت ایران را "تحت فشار" قرار خواهد داد.
مقام‌های سازمان هواپیمایی ایران با وجود اذعان به در اختیار نداشتن فناوری لازم جهت پیاده کردن اطلاعات جعبه سیاه، اعلام کرده‌اند که "برنامه‌ای برای ارسال آن به کشور دوم" ندارند.
مقام‌های کانادا از همان ابتدا همدردی گسترده‌ای با بازماندگان قربانیان هواپیمای ساقط شده اوکراینی از خود نشان دادند. این همدردی‌ها در ایران نیز بازتاب وسیعی یافت و محملی برای انتقاد و اعتراض به مقام‌ها و نهادهای جمهوری اسلامی شد که هم در اعلام علت واقعی سقوط هواپیما، هم در پاسخگویی در مورد دروغ‌گویی و تناقضات در اطلاع‌رسانی در این زمینه و هم در عدمهمدردی لازم با بازماندگان قربانیان، رفتارهایی پرسش‌برانگیز را به نمایش گذاشتند.