انتصابهای حکومتی بیسابقه در عربستان سعودی
۱۳۸۷ بهمن ۲۸, دوشنبهروز شنبه، ۱۴ فوریه، ملکعبدالله، پادشاه عربستان با انتصاب چهرههای جدید در کابینه، در دستگاه قضایی و در رأس نیروی مخوف امر به معروف "رفرم از بالا" در این کشور را تحرک تازهای بخشید. این اولین جابهجاییهای مهم در دوران ۴ سالهی زمامداری عبدالله است که معطوف به ارائهی سیمایی نرمتر از دولت عربستان و نیز محدودسازی محتاطانهی نفوذ و حضور سنگین فقهای وهابی در درون حکومت است.
در مجموع ۴ وزیر جدید وارد کابینهی عربستان شدهاند و ۷۹ عضو شورای مشورتی ۱۵۰ نفرهی این کشور نیز جای خود را به افراد جدیدی دادهاند.
از دیگر تغییرات بارز در تشکیلات حکومتی عربستان، بازنگری ملک عبدالله در تشکیل هیئت علمای ارشد به ریاست شیخ عبدالعزیز بن عبدالله آل الشیخ مفتی آل سعود است که در آن 21 نفر از نمایندگان همه مذاهب سنی حضور دارند اما ازروحانیون شیعه کسی عضو آن نیست. این هیئت کارش صدور فتواست و چهرههایی که اینک به درون آن راهیافتهاند کمتر نسبت به افراد قبلی محافظهکارند.
انتصابی بیسابقه
آنچه که در جابهجاییهای اخیر بیش از همه توجهبرانگیز شده، انتصاب یک زن به مقام معاون وزارت آموزش و پرورش است. نوره بن عبدالله الفائز که دانشآموختهی آمریکاست از این پس مسئول آموزش دختران عربستان خواهد بود. این اولین بار در تاریخ عربستان است که یک زن در مقامی در این سطح به کار گمارده میشود. الفائز در واکنش به انتصاب خود گفته است که این افتخاری نه تنها برای او، بلکه برای همهی زنان عربستان سعودی است. او ابراز امیدواری کرده است که منشا تغییروتحولاتی مثبت باشد. الفائز از سال ۱۹۸۲ وارد حرفهی معلمی شده و در سالهای اخیر مسئول بخش زنان وزارت آموزش و پرورش بوده است.
در عربستان سعودی یکی از محافظهکارترین و سنتیترین برداشتها از اسلام حاکم است. دین و دولت در این کشور درهم آمیختهاند. زنان بدون موافقت مردی از اعضای فامیل نه اجازهی کار وسفر د ارند و نه میتوانند ازدواج کنند یا نزد پزشک بروند. در مجموع، عربستان سعودی در گزارشهای سازمانهای بینالمللی مدافع حقوق بشر یکی از نقضکنندگان اصلی این حقوق در جهان به شمار میرود.
تناقض در وضعیت زنان
به رغم آن که در ۲۰ سال گذشته دختران و زنان سعودی در زمینهی آموزش و تحصیل پیشرفت قابل اعتنایی کردهاند، اما محدودیتهای بسیاری همچنان مانع ادغام آنها در فعالیت حرفهای واجتماعی است. به جز در بیمارستانها، مردان و زنان در هیچ عرصهی دیگری اجازه فعالیت مشترک ندارند. از همین رو اگر کارفرمایی قصد استخدام کارگر یا کارمند زن داشته باشد، باید برای آنها بخشی جداگانه ایجاد کند. ممنوعیت رانندگی برای زنان در عربستان نیز، باعث شده که تنها زنانی که دارای رانندهی شخصی هستند بتوانند به سر کارهای دور از خانه بروند.
با توجه به این که روزنامههای عربستان به ندرت عکسی از زنان سعودی چاپ میکنند، لذا مردم این کشور از دیدن چهرهی نوره الفائز نیز در صفحات روزنامهها محروم ماندهاند. روزنامههای روز یکشنبه سعودی اغلب عکس کابینهی جدید را منتشر کردهاند، ولی رد و نشانی از الفائزه در این عکسها دیده نمیشود.
گرچه روزنامههای اصلی عربستان، خوانندگان آنها و نیز، شمار زیادی از مردم از تغییر و تحولات اخیر استقبال کردهاند، اما کم نیستند کسانی که با اشاره به نفوذ و قدرت جریانهای مذهبی محافظهکار، مقاومت سخت آنها در برابر این تغییرات را بسیار محتمل میدانند.