انتشار گزارش محرمانه‌ی کمیته تغییرات جوی سازمان ملل
۱۳۹۲ مهر ۲۷, شنبه
طرح دومین بخش گزارش کمیتهی بین‌المللی بررسی تغییرات جوی سازمان ملل (IPCC) توسط بلاگرها در اینترنت منتشر شد. این گزارش پس از برگزاری سی و هفتمین دوره‌ی نشست آن در روز جمعه (۱۸ اکتبر) در شهر بندری باتومی گرجستان صورت گرفت. این مراسم با جشن تاسیس ۲۵ سالگی این نهاد بین‌المللی در سال ۱۹۸۸ همراه بود.
بخش نخستین این گزارش که درباره‌ی تاثیرات گوناگون افزایش دمای زمین در جهان است، نیز چندی پیش به‌طور "غیر رسمی و غیرقانونی" در دنیای مجازی منتشر شد.
نکات مهم گزارش
مهم‌ترین نتایج منتشرشده به گزارش "اشپیگل‌آنلاین" عبارتند از:
ـ تاثیرات دگرگونی‌های جوی بر محیط زیست، سراسر مناطق جهان را در برمی‌گیرد.
ـ برخی از سیستم‌های حفظ محیط زیست کشورهای جهان، فاقد توانایی مقابله با این دگرگونی‌ها هستند.
ـ حیوانات و گیاهان، شیوه‌ی زندگی و مناطق گسترش نوع خود را تغییر می‌دهند.
ـ افزایش دمای زمین، زیان‌های بزرگی بر صنعت کشاورزی وارد می‌آورد.
ـ تغییرات جوی، خطر بروز مناقشات و درگیری‌های مناطق فقیرنشین جهان را افزایش می‌دهد.
کمیتهی بین‌المللی بررسی تغییرات جوی سازمان ملل اعلام کرده بود که نسخه‌ی نهایی نتایج گزارش خود را در ماه مارس منتشر خواهد ساخت.
حقایقی نه چندان تازه
به نظر کارشناسان مجله‌ی تحقیقی Nature Geoscience، انتشار نتایج بررسی‌های کمیته نه در حال حاضر و نه در آینده، "بحث‌برانگیز" نیست: «در این گزارش به دو پرسش پاسخ‌ها داده شده است: آیا جو در حال دگرگونی است و آیا انسان، عامل و در نتیجه مقصر این تغییرات است؟ پاسخ هر دوی این سئوال‌ها، این بار هم "آری" است.»
به نوشته‌ی این مجله، به این ترتیب کمیتهی تغییرات جوی سازمان ملل، ماموریت خود را به پایان رسانده است و در آینده، "گزارش‌های پژوهشی در مورد موضوعات خاص" تهیه خواهد کرد. توماس اشتوکر، پژوهشگر سوئدی IPCC، با اشاره به این که ساختار این نهاد نیز در حال تغییر است، در این رابطه می‌گوید: «گزارش‌های آتی نباید حجم زیادی داشته باشند. آن‌ها می‌توانند مثلا موضوع‌هایی نظیر "اندازه‌گیری سرعت آب‌شدن یخ‌ها" یا "اندازه‌گیری افزایش جذر و مد دریا" را بررسی کنند.»
دیدگاه منتقدان
منتقدان، اصولاً کارکرد "درست" این کمیته را زیر سوال می‌برند و معتقدند که ساختار آن می‌بایست سال‌ها پیش دگرگون می‌شد. عمل‌کرد این کمیته از سال ۲۰۱۰، پس از افشای یافتن اشتباهاتی در ارزیابی‌این گروه پژوهشی درباره‌ی آینده‌ی توده‌های یخی هیمالیا، مورد انتقاد قرار گرفت.
IPCC در سال ۲۰۰۷، گزارش داد که بر اساس داده‌ها و محاسبات موجود، توده‌های یخی هیمالیا تا سال ۲۰۳۵ آب خواهند شد. از آن‌جا که پژوهش‌های دقیق‌تر بعدی، عدم درستی این ارزیابی را به ثبوت رساندند، انتقادات شدیدی از سوی "شورای بین‌المللی کارشناسی "IAC به کمیتهی تحقیقاتی ـ فنی این نهاد و نیز رئیس هندی‌تبار آن، راجندرا پاچوری وارد شد؛ انتقاداتی که سرانجام به اجرای اصلاحات گسترده در این کمیته، در سیستم تجزیه و تحلیل‌های آن و نیز ایجاد اهرم‌های کنترل‌کنننده انجامید.
اصلاحات ناکافی
به نظر منتقدان پیاده کردن این اصلاحات،"کافی نیست". نویسنده‌ی کانادایی، دونا لافرانبو، که باIAC همکاری می‌کند، در این باره می‌گوید: «شرایط بعد از اجرای اصلاحات، اصلاً بهتر نشده است.» به نظر این نویسنده، کارشناسان مستقل باید در کمیتهی اجرایی شرکت کنند تا بتوانند نتایج کار آن را بسنجند. دونا لافرانبو در این رابطه می‌گوید: «به جای این تغییر اساسی، کارکنان IPCC به عضویت کمیته درآمده‌اند.»
سخن‌گوی این نهاد بین‌المللی در واکنش به این انتقاد می‌گوید: «ما پیشنهادهای IAC را به مرحله‌ی اجرا گذاشتیم و اهرم‌های کنترل ایجاد کردیم. نتایج بررسی‌های این نهاد کنترل‌کننده، به طور مرتب منتشر خواهد شد.»
به نظر کارشناسان، گزارش ماه مارس این کمیته، آخرین گزارش آن در باره‌ی تغییرات جوی خواهد بود. سازمان ملل درباره‌ی ادامه‌ی کار این هیئت پژوهشی، چگونگی اجرای آن و انتشار گزارش‌های آتی در سال ۲۰۱۵ تصمیم خواهد گرفت.
این کمیته‌در سال ۲۰۰۷، به دریافت جایزه‌ی نوبل صلح نایل آمد.