افزایش احتمال مداخله نظامی قدرت‌های جهانی در سوریه
۱۳۹۱ شهریور ۱۰, جمعه
نشست شورای امنیت در روز پنجشنبه (۹ شهریور / ۳۰ اوت) برای بررسی بحران سوریه٬ بدون دست‌یابی به راهکار یا نتیجه مشخص پایان یافت٬ اگرچه قدرت‌های غربی تاکید کردند که اقدام نظامی برای تامین امنیت شهروندان غیرنظامی همچنان گزینه‌ای است که ممکن است در آینده نزدیک آن را انتخاب کنند.
به گزارش خبرگزاری رویترز٬ این نشست که با حضور ۱۵ عضو شورای امنیت برگزار شد٬ بدون تصویب قطعنامه یا صدور بیانیه درباره بحران رو به گسترش سوریه به کار خود پایان داد. آخرین نشست شورای امنیت سازمان ملل نیز بار دیگر شکاف میان قدرت‌های غربی و چین و روسیه بر سر مساله سوریه را به نمایش گذاشت و به نظر می‌رسد با توجه به موضع چین و روسیه٬ تصویب قطعنامه‌ای که انتخاب گزینه «مداخله نظامی» را میسر سازد در شرایط کنونی غیر ممکن است.
کشورهای غربی به تاکید و صراحت خواهان کناره‌گیری بشار اسد از قدرت‌اند٬ اما چین و روسیه مدافع حفظ وضع موجود در سوریه‌اند و تا کنون دو قطعنامه شورای امنیت علیه حکومت سوریه را وتو کرده‌اند. به همین خاطر٬ ممکن است قدرت‌های غربی با اجماع در خارج از ساختار شورای امنیت٬ مانند آنچه در سال ۱۹۹۹ در کوزوو رخ داد٬ زمینه مداخله نظامی را فراهم کنند.
وزاری خارجه کشورهای همسایه سوریه٬ از جمله ترکیه٬ اردن٬ لبنان و عراق نیز در این نشست حضور داشتند و از سوی دیگر٬ وزرای خارجه آمریکا٬ چین و روسیه از شرکت در این نشست خودداری کردند. کمتر از نیمی از اعضای شورای امنیت وزرای خارجه خود را به این نشست فرستاده بودند و از میان اعضای دائم این شورا نیز فقط وزرای خارجه بریتانیا و فرانسه حضور داشتند.
حمایت تلویحی ترکیه از مداخله نظامی در سوریه
ترکیه٬ از همسایگان سوریه و از حامیان براندازی رژیم بشار اسد٬ که از زمان آغاز خیزش مردمی و درگیری‌ها در این کشور٬ بسیاری از شهروندان سوری به خاک آن پناهنده شده‌اند٬ روز پنجشنبه (۹ شهریور٬ /۳۰ اوت) اعلام کرد که طرح‌های سازمان ملل برای پایان دادن به خشونت در سوریه تا کنون هیچ نتیجه ملموسی برای مردم این کشور نداشته و از قدرت‌های جهانی خواست که برای ساماندهی به سیل آوارگان و پناهجویان سوری٬ درون مرزهای سوریه کمپ‌های مخصوص پناهندگان ایجاد کند. شمار پناهجویان سوری در ماه‌های اخیر و با گسترش تنش‌ها٬ سیری اکیدا صعودی در پیش گرفته است.
احمد داوداوغلو٬ وزیر امور خارجه ترکیه که کشورش بارها بر ضرورت کناره‌گیری بشار اسد از قدرت تاکید کرده٬ روز پنجشنبه در نشست شورای امنیت گفت: «ما تا چه زمانی باید بنشینیم و نظاره‌گر این باشیم که نسلی از شهروندان در اثر بمباران بی‌هدف از بین می‌روند؟ انتظار ما این بود که این نشست نتایج ملموسی برای کمک به مردم تحت ستم سوریه داشته باشد٬ اما ما اکنون هیچ چیز جدیدی برای گفتن به شهروندان سوری نداریم.»
آقای داوداوغلو افزود: «اگر ما در برابر این جنایت آشکار علیه بشریت که در برابر چشمان‌مان رخ می‌دهد اقدام لازم را انجام ندهیم٬ شریک جرم محسوب خواهیم شد.»
فرانسه و بریتانیا پیش از آغاز نشست شورای امنیت در روز پنجشنبه اعلام کرده بودند که طرح ایجاد پناهگاه‌های ویژه برای شهروندان غیرنظامی را در دست بررسی دارند. ویلیام هیگ٬ وزیر امور خارجه بریتانیا در این‌باره گفت: «ما برای طیف گسترده‌ای از احتمالات٬ طرح‌هایی در نظر گرفته‌ایم٬ اما واضح است که ایجاد یک منطقه امن در سوریه بدون مداخله نظامی میسر نخواهد بود.»
ایجاد «منطقه امن» یا «منطقه بی‌طرف» در سوریه نیازمند تصویب قطعنامه مربوط به برقراری وضعیت پرواز ممنوع در شورای امنیت است که به گفته دیپلمات‌های غربی چنین طرحی به احتمال قریب به یقین با مخالفت روسیه و چین روبرو خواهد شد.
سازمان ملل هشدار داده است که ایجاد منطقه امن لزوما در هر شرایطی نمی‌تواند راهکار موثری باشد. آنتونیو گوترس٬ کمیسر عالی پناهندگان سازمان ملل در این‌باره گفت: «تجربه‌های تلخی وجود دارد که نشان می‌دهد حفاظت موثر از جان شهروندان غیرنظامی و امنیت آنها در موارد معدودی از این طریق محقق شده است.»
افزایش کمک‌های انسانی به شهروندان سوری
فرانسه و بریتانیا اعلام کردند که بر میزان کمک‌های انسانی به شهروندان سوری خواهند افزود. بر این اساس قرار است بریتانیا ۳ میلیون پوند (۴/۷۴ میلیون دلار) و فرانسه ۵ میلیون یورو (۶/۲۵ میلیون دلار) دیگر هم به ساماندهی وضعیت شهروندان بحران‌زده سوری اختصاص دهند.
لوران فابیوس٬ وزیر امور خارجه فرانسه اعلام کرد که بخشی از کمک‌های انسانی به مناطقی که تحت کنترل مخالفان سوری است ارسال خواهد شد تا گروه‌های محلی بتوانند با بهره‌گیری از آنها به بهبود وضعیت آوارگان و آسیب‌دیدگان کمک کنند.
بر اساس آمار سازمان ملل٬ در ۱۷ ماهی که از آغاز خیزش مردمی و بحران سیاسی پی‌آمد آن در سوریه می‌گذرد٬ بیش از ۲۱ هزار نفر کشته شده‌اند و بیش از ۳۰۰ هزار نفر نیز از مرزهای این کشور گریخته‌اند. تعداد آوارگان سوری نیز از مرز ۳ میلیون نفر گذشته است. کسر بزرگی از آوارگان و پناهجویان سوری در ترکیه اسکان یافته‌اند.