اعتراف جهرمی به شکست فیلتر تلگرام در ایران
۱۳۹۹ اسفند ۹, شنبه
سه سال پیش در چنین روزی مهم‌ترین اخبار فضای مجازی فارسی‌زبان فیلتر شدن تلگرام بود. دادسرای فرهنگ و رسانه تهران در آن زمان به شرکت ارتباطات زیرساخت و اپراتور‌های تلفن و ارائه‌دهندگان خدمات ارتباطات ثابت دستور داد راه دسترسی کاربران داخل ایران به وب‌سایت و اپلیکیشن پیام‌رسان تلگرام را مسدود کنند.
در دستور قضایی یادشده تصریح شده بود: «اعمال مسدودسازی باید به نحوی اجرا شود که محتوای شبکه مذکور با هیچ نرم‌افزاری (اعم از فیلترشکن و نظایر آن) در کشور قابل دسترس نباشد.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
اما پس از گذشت سه سال از فیلتر تلگرام وزیر ارتباطات روز شنبه نهم اسفند (۲۷ فوریه) اعتراف کرد که این اقئام نه تنها نتیجه‌ای نداد بلکه جلوی رشد پیام‌رسان‌های داخلی را هم گرفت.
به گفته محمدجواد آذری جهرمی، پیام‌رسان‌های بومی زمانی که فعالیت خود را آغاز کردند توانستند یک و نیم میلیون کاربر جذب کنند. پس از گذشت یک سال تعداد کاربران آن‌ها به ۱۵ میلیون رسید. اما درست در همان سال و زمانی که پیام‌رسان‌ها در حال رشد بودند، پیام‌رسان تلگرام به دستور قضایی فیلتر شد.
ارقام آذری جهرمی درباره جذب کاربران ایرانی به پیام‌رسان‌های داخلی برای نخستین بار عنوان می‌شود و آمار دقیق و قابل اعتمادی تاکنون ارائه نشده است. او تاکید کرد: «فیلترینگی که با رشد پیام‌رسان‌ها همزمان شد و اینطور به نظر رسید که حاکمیت از فیلتر تلگرام برای رشد پیام‌رسان‌ها استفاده کرده است. این همزمانی مردم را از پیوستن به پیام‌رسان‌های بومی که رشد ارگانیک و خوبی داشتند، دچار تردید کرد.
وزیر ارتباطات گفت: «مدیران پیام‌رسان‌های داخلی به این اعتقاد دارند که فیلتر شدن تلگرام روند رشدشان را با وقفه مواجه کرده؛ نظر من نیز همین است که فرآیند فیلترینگ به رشد پیام‌رسان‌ها ضربه زده است.»
عدم اعتماد کاربران به پیام‌رسان‌های داخلی
وزیر ارتباطات درباره تردید کاربران به پیام‌رسان‌های داخلی توضیح بیشتری نداده اما فیلترشدن تلگرام تنها می‌تواند دلایل سیاسی و امنیتی داشته باشد، چونکه حاکمیت تلگرام را بعد از اعتراض‌های دی‌ماه ۹۶ بست.
جمهوری اسلامی تلاش زیادی کرده بود که با راه‌اندازی پیام‌رسان‌های داخلی کاربران ایرانی را جذب کند. اما این اقدام طبق گفته وزیر ارتباطات موفق نبوده و با شکست مواجه شده است.
وقتی تلگرام در ایران فیلتر شد نهادهای حقوق بشری، کارشناسان سایبری و سیاستمداران درباره پیامدهای این اقدام حاکمیت هشدار داده و از همان آغاز گفته بودند که چنین رویکردی نتیجه مطلوبی برای جمهوری اسلامی را در پی نخواهد داشت.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
یکی از انتقادها این بود که افرادی که به پیام‌رسان‌های داخلی مهاجرت کردند مجبور بودند فقط از محتوایی استفاده کنند که توسط حکومت تایید شده است. از همه مهم‌تر این بود که اپلیکیشن‌ها امکان جاسوسی از کاربران را هم فراهم می کردند و این "تردید" به استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی را بیشتر کرد.
افزایش استفاده از فیلترشکن در میان کاربران ایرانی چنان افزایش پیدا کرد که به اختلال در اینترنت و کند شدن آن در ایران منجر شد.
وزیر ارتباطات حتی آن‌زمان هم اعتراف کرده بود که "فیلترشکن‌ها در حال ترویج هستند و مقابله با این حجم از فیلترشکن‌ها کار ساده‌ای نیست".