استقرار سامانه پدافند موشکی آلمان در مرزهای جنوبی ترکیه

ارتش آلمان قرار است که در یک ماموریت مشترک ناتو در نزدیکی مرزهای ترکیه و سوریه شرکت جوید. روزنامه آلمانی زوددویچه در روز شنبه (۲۷ آبان/۱۷ نوامبر) در صفحه نخست خود گزارشی را منتشر کرده که براساس آن ارتش آلمان بزودی سامانه پدافند موشکی با خدمه لازم به ترکیه اعزام خواهد کرد.

بر اساس این گزارش دولت ترکیه قرار است روز دوشنبه (۲۹ آبان/۱۹ نوامبر) رسماَ از ناتو درخواست کند که برای تامین امنیت این کشور دست به استقرار سیستم‌های موشکی در خاک ترکیه زند.

گفته می‌شود که جمیز استاوریدز، فرمانده نظامی ناتو با این درخواست ترکیه سریعاَ موافقت خواهد کرد. ارتش آلمان نیز با اعزام دست‌کم دو واحد پدافند موشکی از نوع "پاتریوت" و گسیل ۱۷۰ نفر پرسنل لازم در این عملیات مشترک شرکت خواهد جست.

هنوز روشن نیست که زمینه‌های حقوقی اعزام سربازان آلمانی به ترکیه چگونه است. دولت آلمان هم اکنون سرگرم بررسی این موضوع است که آیا اصولاَ گسیل سربازان آلمانی در چارچوب عملیات مشترک ناتو به یک کشور عضو، نیازی به تایید پارلمان این کشور دارد یا خیر.

دولت ترکیه به عنوان عضو پیمان ناتو در ۱۰ روز پیش اعلام کرد که خواهان پشتیبانی ناتو در عرصه پدافند هوایی است. استقرار پدافند موشکی ناتو در ترکیه نیز بدین معناست که فرماندهی این پیمان نظامی به نگرانی‌های ترکیه در خصوص تهدیدات هوایی سوریه (از طریق پرتاب موشک یا هواپیماهای جنگنده) پاسخی مثبت داده است.

همکاری طبیعی اعضای ناتو با یکدیگر

به گفته فرماندهی ناتو این ماموریت بر اساس ماده پنچم پیمان آتلانتیک شمالی صورت نمی‌گیرد و تنها در چارچوب حمایت ناتو از یک کشور عضو باید قلمداد شود. بر طبق ماده پنچم پیمان ناتو در صورت حمله به خاک یک کشور عضو، دیگر اعضا موظفند که به یاری هم‌پیمان خود بشتابند.

در پیمان ناتو تنها سه کشور آمریکا، آلمان و هلند مجهز به جدیدترین پدافند موشکی از نوع PAC3 هستند. این سامانه موشکی که نوع مدرن و پیشرفته "پاتریوت" محسوب می‌شود قادر به انهدام جنگنده یا موشک‌های مهاجم است.

به نظر می‌رسد که دولت ائتلافی آلمان کمک به ترکیه در چارچوب عملیات مشترک ناتو را از جمله وظایف خود می‌داند. این قرائت در اصل منطبق بر همبستگی و هم‌یاری اعضا در پیمان ناتو به شمار می‌آید.

توماس دمزیر، وزیر دفاع آلمان در روز پنج‌شنبه (۲۵ آبان/۱۵ نوامبر) در پی نشستی مشترک با وزیران دفاع فرانسه، لهستان و اسپانیا در پاریس گفت: «اگر این ماموریت به اجرا گذاشته شود، تنها در خدمت دفاع از خاک ترکیه است و نباید به معنای مداخله در جنگ داخلی سوریه تلقی شود.»

در محافل سیاسی برلین گفته می‌شود که اعزام سامانه موشکی پاتریوت به ترکیه منطبق با روح همبستگی کشورهای ناتو است و خصلتی کاملاَ تدافعی دارد، اما در صورت تهاجم به خاک ترکیه قطعاَ از این سامانه موشکی استفاده خواهد شد و استقرار آن نباید تنها به عنوان "پشتیبانی روانی" تلقی شود.

از سوی دیگر استقرار پدافند موشکی ناتو در خاک ترکیه به نوعی تحکیم مواضع آنکارا در قبال بحران سوریه نیز به شمار می‌آید.

تاثیر بازدارنده سامانه پدافند موشکی

بطور معمول اعزام نیروهای ناتو در کشورهای عضو نیازمند اجازه‌ی ویژه‌ای از سوی پارلمان‌های ملی نیست و تصمیم آن بر عهده فرماندهی ناتو نهاده شده است. اما در صورتی که سربازان آلمانی درگیر یک جنگ ناخواسته در ترکیه شوند، باید پارلمان این کشور این عملیات را تایید کند.

تا روز جمعه (۱۶ نوامبر) ناتو درباره شمار سامانه‌های موشکی اعزامی به ترکیه تصمیمی نگرفته بود. هر واحد پدافند موشکی تنها منطقه محدودی را پوشش می‌دهد.

نیروی هوایی آلمان حدود ۲۴ واحد پدافند موشکی از نوع پیشرفته‌ی پاتریوت در اختیار دارد. هر واحد پدافند هوایی حدود ۸۵ خدمه دارد. گفته می‌شود که شمار واحدهای پدافند هوایی آلمان در چارچوب "نیروهای واکنش سریع" (NRF) مخفی نگاه داشته می‌شود. از آنجایی‌که این واحدها اصولاَ سیار هستند، کمتر از ۱۰ روز می‌توان این سامانه دفاع موشکی را به ترکیه منتقل کرد.

روزنامه زوددویچه در تفسیری در همین رابطه می‌نویسد: «سامانه پدافند موشکی پاتریوت موظف به دفاع از ترکیه است. نگرانی آنکارا از تهدیدات سوریه بی‌اساس نیست و حملات هوایی اخیر سوریه این موضوع را تایید می‌کند. اما اگر این سامانه موشکی بر حکومت سوریه و شورشیان تاثیری بازدارنده داشته باشد، باید آن را به فال نیک گرفت.»

مقامات رسمی ترکیه و آلمان هنوز استقرار سامانه پدافند موشکی در مرزهای جندبی ترکیه را تایید نکرده‌اند.