از گورمان تا گاندی؛ وقتی سیاست به زبان مد سخن می‌گوید

آماندا گورمن نه تنها با شعری که سروده بود، بلکه به خاطر لباسی هم که به تن داشت، به یکی از چهره‌های مطرح مراسم تحلیف جو بایدن بدل شد: پالتویی از میوچیو پرادا طراح لباس فمینیست، گوشواره‌هایش هدیه‌ای از طرف اوپرا وینفری و انگشتری با نقش پرنده‌ای در قفس. گورمن نشان داد که می‌توان از مد به عنوان سلاحی برای کسب آزادی و حقوق بشر استفاده کرد.

مینا هریس، خواهرزاده کامالا هریس معاون رئیس‌جمهور آمریکا، در سال ۲۰۲۰ کمپین مد خود با نام "زن خارق‌العاده" را به راه انداخت. او لباس‌های این کمپین را با الهام از مایا آنجلو، نویسنده و فعال حقوق مدنی اهل آمریکا، طراحی کرد. دو تی‌شرت این مجموعه با نوشته‌های "با رأی بیرونش کنید" و "خاله‌ای که معاون رئیس‌جمهور است" طرفداران زیادی پیدا کردند.

بسیاری از چهره‌های سرشناس از جمله لوئیس همیلتون، راننده فرمول یک اهل بریتانیا (تصویر) با پوشیدن چنین تی‌شرتی از جنبش‌های برابری‌خواهی حمایت کردند. روی تی‌شرت نوشته شده: جان سیاهان ارزشمند است، حقوق زنان حقوق بشر است، مهاجرت کار خوبی است، علم واقعی است و عشق، عشق است.

در مراسم گلدن گلوب ۲۰۱۸ تعداد زیادی از هنرپیشگان زن برای نشان دادن اعتراض‌شان علیه هاروی واینستین تهیه‌کننده مطرح هالیوود و حمایت از جنبش "من هم" لباس سیاه به تن کردند. اوپرا وینفری در سخنرانی‌اش گفت: «سال‌های زیادی وقتی که زنان جسارت به خرج داده و با بیان حقیقت به مقابله با قدرت این مردان برخاستند، کسی آنها را باور نکرد. اما حالا دیگر آن زمان به پایان رسیده است.»

بیانسه و برونو مارس در سال ۲۰۱۶ در اجرای خود در جریان مسابقه نهایی سوپرباول لباس‌هایی از چرم مشکی به تن کردند تا از این راه حمایت خود را از جنبش انقلابی سوسیالیستی "پلنگ سیاه" نشان دهند. این حزب برای حقوق سیاه‌پوستان فعالیت می‌کرد و لباس متحدالشکل اعضای آن پیراهنی آبی، شلوار سیاه، کت چرم مشکی و کلاه سیاه بود.

لیدی گاگا در مراسم ام‌تی‌وی در سال ۲۰۱۰ با لباسی که به تن کرده بود حاضران را شوکه کرد. این خواننده مطرح با لباس و کفشی تهیه‌شده از گوشت خام همراه در این مراسم حاضر شد. این لباس از نقاشی "تجسم" اثر مارک رایدن الهام گرفته شده بود. لیدی گاگا گفت که هدفش از پوشیدن این لباس اعتراض به سیاست "نپرس، نگو" ارتش ایالات متحده آمریکا بوده که حضور همجنسگرایان یا دو جنس‌گرایان را در ارتش ممنوع می‌کند.

البته پوشیدن لباس‌هایی که حاوی پیام سیاسی هستند، می‌تواند ضد خود هم عمل کند. ملانیا ترامپ در جریان بازدید از یک کمپ پناهجویان برای کودکان مکزیکی، کت بلندی را به تن کرد که پشت آن نوشته شده بود: «من واقعا اهمیتی نمی‌دهم، شما چطور؟» دونالد ترامپ در توجیه نوشته روی این کت گفت، خطاب نوشته رسانه‌ها و منتقدان بوده‌اند و نه کودکانی که بانوی اول آمریکا با آنها دیدار کرده است.

کلاه‌های قرمزرنگ با شعار "آمریکا را دوباره عالی کن" محبوبیت زیادی بین هواداران ترامپ داشت. این جمله شعار کارزار انتخاباتی ترامپ در سال ۲۰۱۶ بود. کانیه وست، رپر جنجالی، در جریان دیدارش با ترامپ در کاخ سفید در سال ۲۰۱۸ این کلاه را به نشان حمایت از او سر کرده بود. البته وست بعدها از رئیس‌جمهور پیشین آمریکا فاصله گرفت.

مهاتما گاندی به جای پوشیدن بلوز و شلوار غربی، لباس سنتی هند به نام "دهوتی" را به تن می‌کرد. رهبر سیاسی و معنوی هند امیدوار بود با این لباس به مردم نزدیک‌تر شود. استعمارگران بریتانیایی در آن سال‌ها از شهر منچستر پنبه وارد کرده و در هند می‌فروختند. گاندی در اعتراض به این اقدام خود پای چرخ نخ‌ریسی نشست و لباسی را به تن کرد که خود بافته بود.