ارگ، ملکه سازها
بیش از ۱۲۰۰ سال است که ارگ در آلمان و اروپا سرودههای دینی را در کلیساها همراهی میکند. این ساز که در منابع فارسی قدیم به آن ارغنون میگویند، به خاطر صدای حجیم و پرطنین، و رنگهای درخشان خود لقب ملکه سازها را گرفته است.
نوای پرشکوه گوتیک
ارگ از سده ۱۴ میلادی عنصری ثابت برای هرکلیسایی بوده است. ارگ از قدیمیترین سازها در فرهنگ اروپائی است. یکی از قدیمیترین ارگهای جهان که هنوز کارایی دارد در منطقه "اُست فریزلند" آلمان قرار دارد. این ساز را استاد هرمانوس در سال ۱۴۵۷ میلادی ساخت.
موسیقی از آشیانه پرستو
بدنه ارگ شبستان ِ کلیسای جامع شهر مونستر آلمان با ساختار با شکوه اواخر دوره گوتیک در سال ۱۳۸۵ ساخته شده است. البته ارگی که اکنون در درون این بدنه جای دارد نوساز است و در سال ۱۹۸۱ بازسازی شده است.
نوای متفاوت
ارگ کلیسای قصر "شْمالکالدنر" در شهر تورینگن آلمان تنها رنگ طلاییاش به چشم می آید. لولههای این ارگ ِ بادی همه از چوب ساخته شدهاند. به همین جهت این ساز که در سال ۱۵۹۰ از طرف دانیل مایر ساخته شده، نوایی منحصر به فرد دارد.
ارگ باارزش دوره باروک
همه ارگهای ساخته شده توسط فریدریش اِشتلواگن دارای ارزش ویژه هنری هستند. این ارگ که در سال ۱۶۵۹ میلادی ساخته شده در کلیسای "ماریین کیرشه" در شهر اشترالزوند در شمال شرق آلمان قرار دارد و یکی از بزرگترین ارگهای آن زمان در اروپا است که هنوز کارایی دارد.
سبک هنری
در کنار ارگسازانی چون فریدریش اِشتلواگن، "آرپ اشنیتکر" تاثیری بزرگ بر ساخت ارگ در شمال آلمان و هلند داشته است. ارگ کلیسای "سن کوزمه" که در سالهای ۱۶۷۵ تا ۱۶۸۸ ساخته شد، اولین اثر بزرگ آرپ اشنیتکر بوده است.
ارگی که با تحسین باخ روبرو شد
ارگ ساخته شده توسط اشنیتکر در سال ۱۶۹۳ ، با چهار صفحه کلید و ۶۷ کلید تعویض صدا، بزرگترین اثر ساخته شده توسط این هنرمند بود. یوهان سباستیان باخ، هنرمند بزرگ آلمان، این ارگ را که در کلیسای "یاکوبی" شهر هامبورگ قرار دارد، میشناخت و به صدای دلپذیر آن علاقمند بود.
ارگی بزرگ در سالنی کوچک
شاید باخ هم ارگ کلیسای "یوهانیس" هامبورگ را که اشنیتکر ساخته بود میشناخت. در سال ۱۸۱۶ قرار بر آن شد که این کلیسا خراب شود. انجمن کلیساهای روستا حاضر به خرید این ارگ شد و آن را در سالنی کوچک جای داد. این ارگ بهترین ارگ حفظ شده ساخت اشنیتکر در حال حاضر است.
اوپوس شماره ۱
گوتفرید زیلبرمن، نیز چون اشنیتکر که در شمال آلمان ارگ میساخت، در ایالت زاکسن این کشور مشغول ساختن ارگ بود. اولین ارگ ساخت او در سال ۱۷۱۴ به پایان رسید و در کلیسای شهر فرایبرگ جای گرفت. این ارگ عظمت فراوانی داشت، اما با اشکالی نیز همراه بود: این ارگ به خاطر نوای بم پرقدرتاش همنوازی سازهای دیگر را دشوار میکرد.
نوایی که گردشگران را جذب میکند
گوتفرید زیلبرمن در ۱۷۵۰، سال پایانی عمر خود، دست به کار ساخت آخرین ارگ زندگیاش زد. این ساز را پس از مرگ زیلبرمن، شاگردش زاخاریاس هیلدبرانت در سال ۱۷۵۳ به پایان رساند. این ارگ را در سال ۱۹۴۵ از کلیسای شهر درسدن آلمان خارج کردند و همین امر سبب شد که با بمباران این شهر، به ارگ ِ تاریخی کلیسا آسیبی وارد نشود. امروز همین ارگ سبب دیدار گردشگران بسیاری از کلیسای شهر درسدن است.
جواهری از هنر دوره گوتیک
کلیسای "نیکولای" انباشته از تجهیزات گرانبهاست. ارگ این کلیسا که در سال ۱۸۴۱ توسط کارل آگوست بوخهولتس ساخته شد را نمیتوان در اولین نگاه دید. این ارگ یکی از قطعات گرانبهای موجود در کلیساست. در اروپای شمالی شمار ارگهای اوایل دوره رومانتیک چون ارگ کلیسای "نیکولای" بسیار اندکاست.
بزرگترین ارگ اروپا
ارگ کلیسای شهر پاساو بزرگترین ارگ اروپا و یکی از بزرگترین ارگهای جهان است. این ارگ دارای ۲۲۳ صفحه کلید و ۱۸ هزار کلید تعویض صداست. میتوان گفت که این ارگ از ترکیب پنج ارگ بوجود آمده است. ارگ کلیسای شهر پاساو در سالهای بین ۱۹۲۸ و ۱۹۸۰ ساخته شد.
مرکز توجه
با ورود به کلیسای "کینگ کالج" در شهر کمبریج بریتانیا نمیتوان ارگ عظیم آن را ندید. این شیوه ساخت و نصب ارگ در مرکز توجه کلیسا پس از جنبش رفرماسیون در دین مسیحیت در بریتانیا رواج کامل یافته بود. در بدنه این ارگ که در سال ۱۵۳۶ ساخته شد، اکنون ارگی به نسبت جدید جاسازی شده است.
نوای افسونگر در شهر سویل
در شهر سویل اسپانیا نیز همچون کلیسای شهر کمبریج بریتانیا، در بدنه ارگ پرابهت کلیسا، ارگی دیگر قرار دارد که ارگساز اسپانیایی آکویلینیو آمزوا در سال ۱۹۰۱ میلادی ساخته است.
ارگ شارل ماری ویدور
در کلیسای "سن سولپیس" پاریس ارگی از پایان دوره رومانتیک خودنمایی میکند. آریستید کاوایهکل، یکی از مشهورترین و نوآورترین سازندگان ارگ در فرانسه، آن را در سال ۱۸۶۲ ساخت. شارل ماری ویدور که با این ارگ مینواخت، سنفونی ارگ خود را برای این ساز نوشته است.