اروپا و ده سال مریخ نوردی
تحقیقات برای کشف ناشناختهها در سیاره بهرام یا مریخ همچنان ادامه دارند. دهسال پیش نخستین کاوشگر اروپایی با نام مریخ اکسپرس به سوی این سیاره پرتاب شد. مریخ اکسپرس تا کنون بیش از ۱۲هزار بار این سیاره را دور زده است.
ماموریت آغاز میشود
دوم ژوئن سال ۲۰۰۳ میلادی کاوشگر مریخ اکسپرس سفر خود را به سوی این سیاره سرخ رنگ آغاز کرد. برنامه آژانس فضایی اروپا (ESA) از ارسال این کاوشگر انتقال اطلاعات از مریخ به زمین طی یک سال مریخی (۶۸۷ روز) بود. این کاوشگر اما بیش از ۱۰ سال است که تصویرها و محاسبات انجام شده در فضا را به زمین میفرستد.
کاوش همهجانبه
مریخ اکسپرس نخستین طرح اروپایی برای کاوش در مریخ بود. هدف این کاوشگر یکی تهیه نقشهای همه جانبه از مریخ بود و دیگر تحقیق در باره سطح مریخ و ترکیب لایهها و آتمسفر این سیاره سرخرنگ است.
چرخش به دور مریخ
مریخ اکسپرس تا کنون ۱۲ هزار بار دور مریخ چرخیده است. این کاوشگر تاکنون موفق شده با دوربینهای دقیق خود سه-چهارم سطح مریخ را فیلمبرداری کند. به نظر میرسد طرح فیلمبرداری سهبعدی از مریخ به پایاناش نزدیک میشود.
دوربینهای دقیق آلمان
دوربینهای فیلمبرداری مرکز فضائی آلمان (DLR) یکی از هدیههای مهم این کشور در تحقیقات اروپایی در باره مریخ هستند. دوربینهای دقیقی که سطح مارس را از ۹ منظر مختلف ضبط میکنند.
جذابیت بیپایان
سیاره مریخ فقط برای اروپائیان جذاب نیست، دانشمندان سراسر جهان به این سیاره همسایهی زمین توجه دارند. این سیاره شباهتهای بسیاری با زمین دارد. دانشمندان بر این نظرند که تحقیق در باره مریخ میتواند به شناخت انسان نسبت به کره زمین و آینده آن کمک کند.
کاوشگر آمریکا
آمریکا نیز با کاوشگر دیگری در مریخ حاضر است. مریخنورد آمریکا از ششم اوت سال ۲۰۱۲ در مریخ حرکت میکند. این مریخنورد باهزینه ۵/ ۲ میلیارد دلار گرانترین طرح تاریخ آمریکا در مریخ است.
ترکیبات ساختاری مریخ
مریخنورد آمریکا به دنبال ترکیباتی چون نیتروژن، کربن، اکسیژن، هیدروژن، گوگرد و فسفر در کره مریخ است. دانشمندان با تحلیل این مواد میتوانند به تکامل این سیاره طی چهار میلیارد سال پیش پی برند.
بیش از ۴۰ پرواز به سوی مریخ
از سال ۱۹۶۰ تا کنون بیش از ۴۰ فضاپیما به سوی مریخ پرواز کردهاند. بسیاری از فضاپیماهای مریخ در راه با مشکلات فنی روبرو شدند و بعضی از آنها حتی به مدار زمین هم نرسیدند. بیشتر این فضاپیماها متعلق به آمریکا و شوروی سابق یا روسیه کنونی بودهاند. مارس اکسپرس تنها کاوشگر فضائی اروپا است که به سوی مریخ پرتاب شده است.
سال ۶۸۷ روزه
سیاره بهرام یا مریخ (تصویر سمت راست) چهارمین سیاره در سامانه خورشیدی است. فاصله مریخ تا خورشید ۲۲۸ میلیون کیلومتر است. جو آن به طور عمده از دیاکسید کربن و نیتروژن تشکیل شده است. هر یک باری که مریخ به دور خورشید میچرخد معادل ۶۸۷ روز به درازا میکشد و شب و روز آن کمی طولانیتر از کره زمین است.
درههای عظیم ۴۰۰ کیلومتری
تصویرها و محاسباتی که کاوشگر مریخ اکسپرس به زمین فرستاده اطلاعات فراوانی در اختیار دانشمندان قرار دادهاند. در این سیاره آتشفشانها و درههای عظیم فراوانی وجود دارند. طول این درهها حدود ۴۰۰۰ کیلومتر و عمق آنها هفت کیلومتر است. رنگ قرمز این سیاره نیز به خاطر اکسید آهنی است که به صورت گرد در سطح آن پراکنده است.
آب، آب
مریخ دارای دو قطب است که از دیاکسید کربن و یخ تشکیل شدهاند. قطر قطب شمال حدود ۱۰۰۰ مترمربع و ضخامت آن پنج کیلومتر است. قطب جنوب نیز قطرش ۳۵۰ کیلومتر و ضخامتاش ۵/ ۱ کیلومتر است. گفته میشود اطلاعاتی در باره وجود آب در مریخ به دست آمده است.
مریخ جذاب باقی خواهد ماند
آیا زندگی در مریخ وجود داشته است؟ شاید آری، شاید نه. جواب این سوال چندان مهم نیست. مهم این است که مریخ همواره برای بشر سیارهای جذاب باقی خواهد ماند.