آیا با حمله سایبری می‌توان خطر هسته‌ای کره شمالی را دفع کرد؟
۱۳۹۶ مرداد ۲۵, چهارشنبه
در هفته‌های اخیر تهدیدهای کره شمالی و آمریکا علیه یکدیگر بالا گرفته است. کره شمالی در روز استقلال ایالات متحده (۴ ژوئیه/ ۱۳ تیر) نخستین موشک بالستیک قاره‌پیمای خود را آزمایش کرد و کیم جونگ اون، رهبر این کشور، موشک را هدیه‌ای برای آمریکا خواند. یک ماه بعد هم موشکی آزمایش شد که به صورت بالقوه قادر است قلب خاک آمریکا را هدف قرار دهد.
واشنگتن ابتدا چین را فراخواند تا همسایه‌‌اش را کنترل کند. دونالد ترامپ در ادامه پیونگ‌یانگ را با "آتش و خشمی که دنیا هنوز به خود ندیده" تهدید کرد.
مقام‌های ایالات متحده همواره تأکید کرده‌اند که در مقابله با کره شمالی همه گزینه‌ها روی میز خواهد بود. آیا حمله سایبری با هدف از کارانداختن برنامه موشکی و هسته‌ای پیونگ‌یانگ هم می‌تواند گزینه‌ای باشد؟ این پرسشی است که پایگاه اینترنتی "وایرد" به آن پرداخته است.
رهبران کره شمالی با برنامه موشکی، قدرت خود را به رخ می‌کشند. حد نهایت این برنامه ساخت موشکی دوربرد با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای است. پیونگ‌یانگ که برنامه هسته‌ای و موشکی خود را بی‌اعتنا به تهدیدها و تحریم‌های بین‌المللی به موازات هم پیش می‌برد، هنوز به توانایی تکنولوژیک ادغام این دو عرصه نرسیده است. موضوعی که به اعتقاد کارشناسان نظامی دست‌یافتنی است و تنها به زمان نیاز دارد.
"وایرد" از یکی از شماره‌های ماه مارس نشریه آمریکایی "نیویورک‌تایمز" نقل می‌کند که در آن آمده بود، دولت اوباما سال‌ها بر خرابکاری‌های سایبری متمرکز شده بود، با این تصور که همین خرابکاری‌ها دلیل عدم موفقیت ۸۸درصد از آزمایش‌های موشک‌های میان‌برد کره شمالی هستند.
با این حساب، آیا آمریکا می‌تواند از فاصله ۱۱ هزار کیلومتری و با فشردن یک کلید، یکی از دشمنان قسم‌خورده خود را خلع سلاح کند؟
تیم استیونس، استاد امنیت بین‌الملل در دانشگاه "کینگز" لندن چندان خوش‌بین نیست. به اعتقاد او، از آن‌جا که بخش کوچکی از زیرساخت‌های حساس کره شمالی آنلاین هستند و افزون بر این عملیات نظامی اساسا مبتنی بر شبکه نیستند، امکان فلج‌شدن کامل یک عملیات با استفاده از حملات سایبری ناچیز است. البته ممکن است بخشی از آزمایش‌های ناموفق موشکی در کره شمالی در سال‌های اخیر نتیجه خرابکاری‌های سایبری آمریکا بوده باشد.
تجربه خرابکاری در برنامه هسته‌ای ایران با بدافزار "استاکس‌نت"
استیونس در ادامه به بدافزار "استاکس‌نت" اشاره می‌کند که برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی را هدف گرفته بود. او معتقد است که هدف اصلی این بدافزار "ایجاد تردید" در ذهن طرف ایرانی بوده است. او می‌گوید، اگر حملات سایبری کارساز باشند، با توجه به این‌که منشا اختلالات ایجاد‌شده مشخص نیست، حدی از عدم اطمینان به دست‌اندرکاران برنامه موشکی و هسته‌ای کره شمالی القا می‌شود و آنها فکر می‌کنند که فناوری‌شان قابل اطمینان نیست و درست عمل نمی‌کند.
حملات سایبری می‌توانند پیونگ‌یانگ را به سمتی هدایت کنند که در هر آنچه دارد شک کند؛ به کارشناسان خود، به دانش خود یا به توانایی خود. کارشناسان طرفدار این نظریه معتقدند که چون هدف سایبری روشنی در کره شمالی وجود ندارد – مثلا سیستم بانکی یا شبکه برق‌رسانی همیشه آنلاین – حمله به "حاشیه"، جوی از عدم اطمینان ایجاد می‌کند که دستاورد آن با توجه به شرایط موجود کمتر از حمله مستقیم نیست.
"وایرد" در تنظیم گزارش خودش همچنین به سراغ اندرو فاتر، استادیار رشته سیاست بین‌الملل در دانشگاه "لستر" انگلیس رفته است. او معتقد است که جنگ سایبری احتمالا یک دهه است که جریان دارد و آمریکا هم برای خرابکاری سایبری در برنامه هسته‌ای کره شمالی بیکار ننشسته است. به باور فاتر، به دلایل شرایط سیاسی و اجتماعی کاملا بسته در کره شمالی، نفوذ سایبری به این کشور نسبت به ایران بسیار دشوارتر و پیچیده‌تر است و آمریکا به احتمال تلاش می‌کند با ایجاد اخلال در چرخه برنامه موشکی کره شمالی جنگ روانی به راه اندازد.
تیم استیونس از دانشگاه "کینگز" لندن می‌گوید مثلا حساب‌های کاربری اطرافیان رهبر کره شمالی در شبکه‌های اجتماعی می‌توانند هدف حملات سایبری باشند و دستگاه‌های امنیتی آمریکا با رصدکردن این افراد به روابط پی ببرند و امکانی برای نفوذ بیابند. این رویه به حس ناامنی و عدم اطمینان در حلقه اطرافیان کیم جونگ اون هم دامن می‌زند. او با اشاره به این‌که سرویس‌های اطلاعاتی کره جنوبی می‌توانند در این مسیر کمک کنند، تصریح می‌کند که چنین فعالیت‌هایی البته نمی‌توانند جلوی جنگ احتمالی را بگیرند.
با این حساب اگر موشکی آماده شلیک شده باشد، حمله‌ای سایبری راه مطمئنی برای متوقف‌کردن آن نیست؛ اما گزینه‌ای است که می‌تواند در کنار گزینه‌های دیگر مطرح باشد و نباید به‌صورت کامل از آن چشم پوشید.
استیونس در نهایت تصریح می‌کند که با وجود تهدیدهای لفظی، هیچ نشانه‌ای از علاقه دو طرف برای آغاز جنگ وجود ندارد. به نظر او، مثلا اگر شهروندان آمریکا کره جنوبی یا جزیره گوام را ترک کنند، باید نگران بود: «به یک دلیل ساده معتقدم جنگی در پیش نیست: کیم [جونگ اون] به خوبی می‌داند که جنگ پایان کار اوست. با وقوع جنگ دیگر کشوری به نام کره شمالی وجود خارجی نخواهد داشت. امکان درگیری به‌طرز وحشتناکی وجود دارد، اما فکر نمی‌کنم علاقه‌ای برای آغاز جنگ وجود داشته باشد.»
فاتر هم نگران روزی است که دو هواپیما در منطقه‌ای مرزی سر راه هم قرار بگیرند یا در آب‌های منطقه درگیری مختصری رخ دهد. او چنین پیشامدهایی را سرآغاز رخدادهای غیر قابل کنترل می‌داند.