آينده تايلند پس از كودتاى بدون خونريزى

زمان اين اقدام ماهرانه انتخاب شده بود: تاكسين، رييس بركنار شده دولت تايلند و يكى از ميلياردرهاى جهان، در فضاى مطبوع مجمع عمومى سازمان ملل در نيويورك به سر می‌برد و اكثر تايلنديها نيز در خواب خوش بودند كه تانكهاى ارتش اين كشور در خيابانهاى بانكوك پايتخت تايلند مستقر شدند. اما در روز پس از كودتا نيز می‌توان ديد كه مردم تايلند ميلى ندارند كه براى دفاع از نخست وزيرشان وارد گود شوند.

اين بى‌اعتنايى دلايلى گوناگون دارد: فهرست گناهان تاكسين در عرصه نقض قوانين دمكراسى بس دراز است: سركوبى خشونت آميز اقليت مسلمان در جنوب اين كشور، قلع و قمع اپوزيسيون و همچنين سواستفاده از قدرتش براى پيشبرد اهداف شبكه‌هاى پيچيده اقتصادى كه به وى تعلق دارند.

او بين مردم تايلند شكافى بس عميق ايجاد كرده است. هواداران وى در شمال تايلند از مخالفان و دشمنان سرسخت اپوزيسين هستند كه بيش از همه در جنوب اين كشور فعاليت دارند. او چندى پيش در ارتباط با فروش يكى از كنسرنهاى مخابراتى و ارتباطاتيش، حكمى صادر كرد و خود را از پرداخت مبلغ ۲ ميليارد دلار آمريكا معاف ساخت. اين، اوج سوءاستفاده هاى او بود و قطره‌اى كه كاسه صبر را سرانجام لبريز كرد.

حكومت تاكسين در هر حال بر پايه‌اى دمكراتيك استوار نبود، چرا كه ديوان عالى تايلند انتخاباتى را كه در اوايل تابستان امسال برگزار و از سوى جناح اپوزيسيون تحريم شده بود، غيرمعتبر اعلام كرده بود. تاكسين برخلاف وعدهايش، بار ديگر مقام نخست وزيرى را برعهده گرفت و برگزارى انتخاباتى تازه را كه قرار بود در ماه اكتبر صورت گيرد، دوبار به تعويق انداخت و اين امر نيز به ديگر اقدامات او بى‌شباهت نيست.

اما آيا حال با وقوع كودتا فصلى نيك شروع شده است؟ به هيچ وجه. هنگامى كه تانكها به سوى مقر دولت به حركت درآيند و فرماندهان ارتش كنترل تلويزيون را در دست گيرند، اين نه گامى راسخ به سمت دمكراسى خواهد بود و نه قدمى در راه حفظ قانون اساسی.

اما چه چيزى ژنرالهاى تايلند را بر آن داشت كه دست به كودتا زنند؟ باورهاى آنها به دمكراسى و يا قصد تاكسين به كارگزارى هم‌مسلكان و هوادارانش در پستهاى مهم ارتش اين كشور؟ به اين پرسش هنوز نمی‌توان پاسخى قطعى داد. روند اوضاع بيش از همه به رفتار و موضعگيرى بوميبول پادشاه تايلند بستگى دارد كه امسال شصتمين سالگرد سلطنتش را جشن می‌گيرد و مهمترين شخصيت ثبات‌بخش محسوب می‌شود.

نظاميان تايلند، يكى از ژنرالهاى مورد اعتماد وى را به عنوان جانشين تاكسين برگزيده و اعلام كرده‌اند كه به زودى انتخاباتى تازه برگزار خواهد شد و اين خود گامى اميدبخش است. تايلند بايد هر چه سريعتر به اوضاع عادى خود بازگردد تا نه تنها دمكراسى فضاى بيشترى براى تنفس بيابد، بلكه رونق اقتصادى در اين كشور نيز به خطر نيافتد. هيچ چيزى چون فقر و بدبختى دمكراسى را به خطر نمی‌اندازد، چه در تايلند و چه در ديگر كشورهاى جهان.