آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز • حسینعلی ملاح
در پادکست این هفته "آواهای کم شنیده از دیروز تا امروز" قطعه "رویای هستی" با صدای غلامحسین بنان را انتخاب کرده‌ایم.
قطعه "رویای هستی" را که با نام‌های "معمای هستی"، "نغمه هستی" یا "قصه پرملال" نیز شناخته شده است با شعری از اسماعیل نواب صفا در این برنامه می‌شنوید که به بهانه آن از آهنگساز این اثر، حسینعلی ملاح گفته‌ایم.
اسماعیل نواب صفا در این قطعه سروده است:
«هستی چه بود قصه پر رنج و ملالی
کابوس پر از وحشتی آشفته خیالی»
اسماعیل نواب صفا در کتاب خاطراتش که با عنوان "قصه شمع" از ترانه "رویای هستی" به عنوان یکی از بهترین و شاخص‌ترین ترانه‌هایی که در دوران ترانه سرائیش سروده نام برده و در مورد آن نوشته است: «روانشاد ملاح دو آهنگ ساخته که شعر هر دو از من است. یکی سرود پولاد است و دیگری "رویای هستی" با آهنگی در بیات اصفهان است.»
حسینعلی ملاح، سازنده این اثر متولد سال ۱۳۰۰ در بندرگز بود؛ فرزند آقابزرگ خان ملاح و خدیجه افضل وزیری و نوه دختری بی‌بی‌خانم استرآبادی (بنیان‌گذار اولین دبستان دخترانه و یکی از نخستین پیشگامان حقوق زنان ایران).
پدرش در ۱۴ سالگی برای او ویولنی تهیه کرد و حسینعلی ابتدا نزد معلم نقاشی خود که از موسیقی هم بهره‌ای داشت تمرین را آغاز و سپس نزد اساتیدی هم‌چون ابوالحسن صبا، حسین یاحقی و علینقی وزیری رفت.
حسینعلی ملاح سال‌ها به‌عنوان نوازنده اول ویولن در ارکستر انجمن موسیقی ملی که زیر نظر استاد روح اللّه خالقی اداره می‌شد، همکاری کرد و مدت‌ها سولیست برنامه‌های رادیویی بود و آواز هنرمندانی نظیر غلامحسین بنان و عبدالعلی وزیری را همراهی می‌کرد.
از حسینعلی ملاح در ردیف مردان تاثیرگذار سده اخیر در موسیقی ایران یاد می‌شود. او علاوه بر کار نوازندگی و آهنگسازی از پژوهشگران به‌نام موسیقی در ایران بود.
کتاب‌هایی مانند "شرحی بر رساله موسیقی جامی"، "حافظ و موسیقی"، "سرگذشت کلنل وزیری"، "شرح زندگی غلامحسین درویش"، "پیوند موسیقی و کلام"، "تاریخ موسیقی نظامی"، "فرهنگ سازها" و ... نام برخی از کتاب هایی است که به رشته تحریر درآورد.
ملاح همچنین سال‌ها با هنرستان عالی موسیقی ملی، انجمن موسیقی ملی، دانشکده هنرهای زیبا و وزارت فرهنگ و هنر همکاری داشت.
حسینعلی ملاح در ۲۷ تیر ۱۳۷۱ درگذشت.
پادکست این هفته را بشنوید و مثل همیشه برای ارتباط با ما و رساندن نظرها، پیشنهادها و انتقادهای خود از طریق ایمیل ava.persian@dw.com تماس بگیرید.
در پادکست‌های هفتگی ترانه‌ها و آهنگ‌هایی را به شما معرفی می‌کنیم که کمتر شنیده‌اید. اگر "دیروزی" هستید با آواهای امروزی و اگر "امروزی" هستید با آواهای دیروزی بیشتر آشنا می‌شوید.