1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله
موسیقی

آهنگساز گوشه‌ها

۱۳۹۹ تیر ۹, دوشنبه

۹ تير ۱۳۰۹؛ ۹۰ سال پيش در چنين روزی همايون خرم در بوشهر زاده شد. پس از انقلاب پيوسته می‌گفت: «عاشق "نوازنده" هرگز از معشوق (ساز) جدا نمی‌ماند.»

https://p.dw.com/p/3eTtB
عکس: Mehr

پدر همايون خرم كارمند شركت نفت و مادرش شيفته موسيقی بود: «مادرم آنقدر به دستگاه‌های موسيقی علاقه داشت كه نام مرا همايون گذاشت.»

هفت ساله بود كه نی‌لبک می‌زد: «روی كُنده‌هايی كه برای پخت و پز استفاده می‌كردند سيم می‌كشيدم و صداهايی از آنها درمی‌آوردم تا اينكه مادرم یک ويلن عروسكی برايم خريد و با همان ساز چند آهنگ زدم. ۱۲ سالم بود كه شاگرد استاد صبا شدم و ۱۵ سال داشتم كه خود ايشان مرا برای تكنوازی به راديو تهران فرستاد و من هم اولين تكنوازی را به خاطر مادرم در دستگاه همايون زدم.»

۱۸ ساله بود كه نخستين آهنگش "پيش‌درآمد شور" را ساخت و از آن پس بيش از ۳۰۰ آهنگ بر روی ترانه‌های تورج نگهبان، رحيم معينی كرمانشاهی، بيژن ترقی و ترانه‌سرايان بنام ديگر ساخت.

شاعر بلندآوازه سايه نخستين ترانه‌اش "سرگشته" يا "تو ای پری كجایی" را بر روی آهنگی از او در دستگاه همايون سروده است.

۲۵ ساله بود كه رشته مهندسی برق را در دانشگاه تهران به پايان رساند: «شيفته رشته و كارم بودم. می‌خواستم تا دكترا ادامه بدهم. در تأسيسات برق بانک ملی كار می‌كردم و فعاليت در راديو را رها كرده بودم اما هر وقت از كار خيلی خسته می‌شدم، موسيقی نجاتم می‌داد.»

۲۷ ساله بود كه به دعوت محمدعلی خادم ميثاق رهبر اركستر راديو، اركستر تازه‌ای تشكيل داد و تا وقوع انقلاب ۵۷، پيوسته در برنامه‌های گوناگون تکنوازی می‌كرد و آهنگ ارائه می‌داد.

ويژگی آهنگسازی او گسترش و افزايش يك گوشه كوتاه رديف موسيقی به یک آهنگ و اثر كامل است.

"رسوای زمانه" ترانه بهادر يگانه که برای اولین بار توسط الهه خوانده شد را در گوشه "مخالف سه‌گاه" ساخته است. اين ترانه با چنان اقبالی روبرو شد كه شهرت سراينده و خواننده‌اش را وامدار آهنگ آن می‌دانند.

آهنگ ترانه "اشک من هويدا شد" سروده بيژن ترقی و با صدای مرضيه را هم در گوشه "بيداد" ساخته است.

او پس از انقلاب از پا ننشست و خصوصی با همكاری جليل شهناز نوازنده بنام تار، ۱۲ ساعت دونوازی در ۱۲ دستگاه و مايه موسيقی ضبط كرد.

در كتاب خاطراتش "غوغای ستارگان" صميمی و خودمانی درباره پديد آمدن آهنگ‌هايش "كه گاه برای خشنود كردن سرايندگان همكار" بوده، بسيار سخن گفته است.

همايون خرم در سال ۱۳۹۱ در ۸۲ سالگی در تهران درگذشت.