آمریکا در سوریه طرف کردها را میگیرد یا ترکیه؟
۱۳۹۵ شهریور ۱۲, جمعه
لحن مقامهای ترکیه علیه آمریکا از عرف دیپلماتیک همیشگی خارج شده است. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه میگوید بر خلاف وعده آمریکا، یگانهای مدافع خلق به سوی شرق رود فرات عقب نشینی نکردهاند. یگانهای مدافع خلق بازوی نظامی "حزب اتحاد دموکراتیک"(PYD) است. دولت ترکیه این حزب را شاخه سوری پ‌ک‌ک می‌داند.
رسانههای ترکیه گفتههای مقامات آمریکائیها را "ضد و نقیض"، "دروغ" و "بازی دوگانه" تحلیل میکنند. روزنامه‌های ترکیه در گزارشهای خود از "دام آمریکا برای تانکهای ترکیه" و "عدم پشتیبانی جنگندههای ائتلاف بینالمللی از نیروهای ارتش آزاد سوریه در مبارزه با داعش در جرابلس" هم خبر میدهند.
بیشتر بخوانید: هشدار آمریکا در خصوص حملات ارتش ترکیه علیه کردهای سوریه
طه آق یول، روزنامهنگار مشهور ترکیه در روزنامه حریت می نویسد: «صداهای متناقضی از آمریکا به گوش می‌رسند. در حالی که وزارت خارجه آن کشور مواضعی متعادل میگیرد، پنتاگون به حمایت همه جانبه از نیروهای یگانهای خلق (پ‌ی‌د) ادامه میدهد. آمریکا اگر به سخنان خود در زمینه عقبنشینی حزب اتحاد دموکراتیک عمل میکرد احتیاجی به عملیات سپر فرات نبود.»
وزیر خارجه ترکیه: با آمریکا مشکل داریم
مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه هم در مصاحبهای با روزنامه "ملیت" گفت که کشورش با مشکلاتی جدی در رابطه با آمریکا دست و پنجه نرم میکند. چاووش اوغلو افزود: «اگر اعضای اتحاد حزب دموکراتیک به شرق رود فرات عقبنشینی نکنند اعتماد به آمریکا به طور کامل از میان خواهد رفت.»
وزیر خارجه ترکیه در مورد مذاکرات ترکیه با آمریکا در زمینه آزادسازی منبج هم گفت: «اوباما به ما قول داد که به محض پایان عملیات، نیروهای حزب اتحاد دموکراتیک به شرق فرات برمیگردند. اما آنها هنوز عقبنشینی نکردهاند. آمریکا میگوید سر حرف خود ایستاده است. وزیر خارجه آمریکا زنگ زد و گفت آنها برمیگردند. جو بایدن نیز گفت آنها عقبنشینی میکنند. اما دیدیم که عقب نشینی صورت نگرفته است. حتی میبینیم که برعکس، علیه ارتش آزاد سوریه اقداماتی مخرب انجام میدهند. ما هم گفتیم اگرعقبنشینی نکنند آنها را هدف قرار خواهیم داد، چرا که آنها در مقابل ما قرار گرفتهاند.»
هشدار ترکیه به آمریکا
به گزارش خبرگزاری آناتولی ترکیه، جان باس سفیر آمریکا در آنکارا به وزارت خارجه احضار شده است. فریدون سینرلی اوغلو، قائم مقام وزارت امورخارجه ترکیه، در ملاقات با جان باس در مورد عملیات سپر فرات در منطقه جرابلس سوریه هشدار داده است.
اما ادامه این تنش به کجا خواهد کشید؟ عماد آبشناس، نویسنده و کارشناس مسائل خاورمیانه از تهران به این پرسش دویچه وله چنین پاسخ میدهد: «ایالات متحده با چالش بزرگی مواجه است، بخاطر اینکه روی نیروهای کرد سرمایهگذاری کرده و حساسیتهای زیادی را برای ترکیه بوجود آورده است. ترکیه قبول نخواهد کرد که کردها قدرت بگیرند، چون کردها نقشههای خود را برای آینده دارند و میخواهند منطقه خودمختار و بعدها دولت مستقل خود را تاسیس کنند. این مسئلهای خطرناک برای ترکیه و دیگر کشورهای منطقه است و میتواند منجر به تجزیه ترکیه بشود و الآن ترکیه با تمام قدرت مقاومت میکند.»
بیشتر بخوانید:"توافق ترکیه و کردهای سوریه برای توقف درگیری"
آبشناس ادامه میدهد: «ترکیه برای ایالات متحده ارزش بالاتری از کردها خواهد داشت و مجبور است یا عقب نشینی بکند و یا ترکیه را قانع خواهد کرد که عقب نشینی کردها را بپذیرد و کردها از خطوط قرمزی که ترکیه تعیین میکند، عبور نکنند.»
عماد آبشناس نتیجه میگیرد سناریوی دیگری نمیتوان در نظر گرفت و آمریکا مجبور است نهایتا عقب نشینی کند.
ایران و روسیه مخالف ادامه حضور ترکیه در سوریه
به نظر این کارشناس ایران و روسیه با ورود ترکیه به خاک سوریه موافق نیستند و تمایل دارند که اگر ترکیه قدمی بردارد این قدم به صورت همکاری مشترک بین ایران و روسیه باشد ونه اینکه ترکیه "خودسر" کاری بکند. روسیه و ایران بیش از هر چیز از این بیم دارند که ترکیه بخواهد یک منطقه پرواز ممنوع برای هواپیماهای سوریه و یا برای استقرار نیروهای مخالف بشار اسد در مناطق حضور ارتش خود ایجاد کند.
عماد آبشناس معتقد است که ایران و دیگر کشورهای منطقه از جمله عربستان در حفظ یکپارچگی سوریه با ترکیه متفقالقولند.
برخلاف گفتههای عماد آبشناس که میگوید "آمریکا ترکیه را به کردهای سوریه ترجیح خواهد داد، سامان رسول پور روزنامهنگار آگاه به مسائل کردها عقیده دیگری دارد. او در گفتگو با دویچه وله تاکید میکند که لزوما قرار نیست آمریکا بین دوگزینه ترکیه و کردها تنها یک همپیمان را انتخاب کند، بلکه این تمایل رهبران ترکیه است که آمریکا آن را بارها رد کرده است.
"آمریکا عملا جانب کردها را گرفته است"
رسول پور تاکید میکند: «اگردقیقتر بخواهیم ارزیابی کنیم، آمریکا عملا جانب کردهای سوریه را گرفته و کمتر به حساسیتهای ترکیه اهمیتی داده است. بارها آقای اردوغان خطاب به آمریکا گفته: "ای آمریکا! یا من یا کردهای سوریه!" و پاسخ آمریکا هم مشخص بوده: ما به همکاری‌مان با کردهای سوریه ادامه خواهیم داد. به عبارتی، آمریکا به درخواست ترکیه پاسخ منفی داده است. بنابراین اگر بخواهیم از روی تحولات دو سال گذشته قضاوت کنیم، عملا آمریکا به حمایت از کردهای سوریه بیشتر اهمیت داده تا به حساسیتهای ترکیه و دقیقا به همین دلیل روابط ترکیه و آمریکا در یک سال گذشته سردتر شده است.»
به گفته رسول‌پور، بدون درنظر گرفتن وزن سیاسی و نظامی کردها احتمالا پروژهای در سوریه نمیتواند به فرجام برسد. سامان رسول‌پور می‌افزاید: «کردها از ابتدای تحولات سوریه، "استراتژی جبهه سوم" را در پیش گرفتند. به عبارتی نه با دولت اسد همسو بودند و نه با اپوزیسیون. این استراتژی مجال بیشتری برای سیاست ورزی به آنها داد. دقیقا به همین دلیل است که امروز میبینیم آنها تنها نیرویی در سوریه هستند که هم با روسیه تعامل دارند و هم با آمریکا و غرب.»
به نظر رسول‌پور، به همان میزان که کردهای سوریه به آمریکا نیاز دارند، آمریکا نیز به توان کردهای سوریه نیاز دارد. او در پایان صحبتهای خود میگوید: «آیا کردها خواهند توانست با همپیمانان فعلی بعد از مرحله پساداعش هم تعامل داشته باشند؟ این پرسشی است که در حال حاضر پاسخ دقیقی برای آن وجود ندارد.»