آلودگی نفتی در خلیج فارس؛ از خارک تا گناوه

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر از شناسایی آلودگی نفتی خلیج‌فارس در مسیر زیر دریا از خارک تا گناوه خبر داد و گفت عملیات مهار و جمع‌آوری آلودگی نفتی با اعزام دو شناور آغاز شده است.

عبدالرحمن مرادزاده با اشاره به این‌که نشت نفت در سواحل گناوه مربوط به خط انتقال نفت از گناوه به پایانه نفتی جزیره خارک است، افزود که تیم‌های غواصی به منطقه اعزام شده‌اند.

به گزارش روزنامه "پیام ما"، هر ساعت بر سیاهی ساحل گناوه افزوده می‌شود و سه روز است که نفت، راه ساحل را گرفته و هرچه را بر سر راه است آلوده می‌کند.

بیشتر بخوانید: چالش «نشت‌بند» ایران در میانه جوش وخروش پروژه‌های انرژی منطقه

این گزارش می‌افزاید: «ظهر شنبه ۴ شهریور (۲۶ اوت) یک شناور مسافربری لکه نفت را دید و اداره بندر و دریانوردی را خبر کرد. آنها کارشناسان پایش را به دریا فرستادند و روز و شب نفت را از آب گرفتند اما بی‌فایده بود.»

بر اساس این گزارش، محیط زیست گناوه از چند ماه پیش به شرکت نفت نامه فرستاده بوده که  فکری به حال آلودگی‌ها کند. به نوشته "پیام ما" "سالی چند مرتبه آلودگی مشتقات نفتی دریا و ساحل را فرامی‌گیرد و به طور معمول شرکت نفت آخرین کسی است که سر می‌رسد".

بر اساس این گزارش روز یک‌شنبه "بالاخره غواص شرکت نفت به دریا پرید و در اعماق دریا، رد نشتی را در لوله‌های انتقال نفت به خارک گرفت".

عامل نشت: لوله‌های فرسوده چهل سال پیش

گفته می‌شود خط انتقال نفت از گناوه به جزیره خارک، زیر گل‌ولای مدفون است و تا لحظه نگارش گزارش روزنامه "پیام ما" معلوم نیست که این گسترهٔ بزرگ سیاه دقیقاً از کدام نقطه لوله فرسوده، به بیرون جهیده است.

لکه نفتی که فقط دو مایل تا ساحل فاصله دارد، جان زیستمندان دریا و ساحل را تهدید می‌کند. جز اینها، شناگاه‌ها هم آلوده شده و محیط زیست هشدار داده که مردم برای شنا به دریا نروند.

به گزارش فارس، رئیس حفاظت محیط زیست گناوه گفته است: «طبق بازدیدی که کارشناسان اداره بندر از منشا آلودگی انجام دادند، طول آلودگی بسیار گسترده سطح دریا را فرا گرفته و منشا آلودگی در دو مایلی گناوه قرار دارد.»

کامبیز عبداللهی از تمام مردم گناوه خواسته است تا پایان جمع‌آوری آلودگی و لکه‌های نفتی به دلیل خطرات جسمانی و بیماری‌های پوستی، از شنا در دریای گناوه خودداری کنند.

بیشتر بخوانید: نشت نفت ایران برروی آب‌های خلیج فارس

خبرگزاری فارس می‌افزاید، فرسوده بودن لوله‌های نفتی در چند سال اخیر باعث شده هرساله خلیج فارس و دریای شهرستان گناوه بر اثر لکه‌های نفتی آلوده شود و نیاز است شرکت ملی نفت ایران به دنبال نوسازی خطوط لوله نفت باشد.

محمدرضا حاجیانی، کارشناس ایمنی و بهداشت اداره بندر و دریانوردی می‌گوید اینکه ادعا می‌شود آلودگی مربوط به چهارماه پیش است صحت ندارد. این آلودگی که روز شنبه اتفاق افتاده رو به گسترش است و شرکت نفت باید وارد عمل شود و از آن پیشگیری کند.

مشخص نیست متولی دریا کیست؟

غلامرضا نعمتی، عضو انجمن یاوران سبزاندیش طبیعت از صیادی شنیده که روزها پیش در خلیج فارس لکه‌ای نفتی دیده و لابد همان لکه بزرگ است که راهی گناوه شده است. او به ساحل سر زده و سیاهی را در طول ساحل سه‌کیلومتری دیده است. می‌گوید: «مشکل اینجاست که کسی زیر بار نمی‌رود»، او می‌پرسد: «متولی دریا کیست؟ کسی نمی‌داند.»

نعمتی افزود، در دریا هم سازمان بنادر و دریانوردی فعالیت می‌کند، هم سازمان‌های شیلات و محیط زیست و هم وزارت نفت. به گفته او: «پیگیری فعالان محیط زیست تا ظهر دیروز یکشنبه نشان می‌داد کسی زیر بار آلودگی نفتی نرفته است، نه شرکت‌نفت فلات قاره، نه پایانه‌های نفتی و نه سکو‌ها.»

گفته می‌شود غواص‌هایی که به دریا رفته‌اند می‌گویند احتمالاً خط لوله سوراخ شده، اما معلوم نیست دقیقاً از کجا. این خط لوله مربوط به قبل از انقلاب است و دیگر خیلی فرسوده شده است. با اینکه برای جمع‌آوری آلودگی نفتی "بوم‌گذاری" شده است، اما تا وقتی لوله‌ها نشتی دارند، بی‌فایده است.

این فعال محیط زیست می‌گوید: «بوم را در سطح دریا پهن می‌کنند و نفت و آلودگی‌های روغنی را جذب می‌کنند. با این روش جلوی آلودگی بیشتر ساحل را می‌شود گرفت، منتها به شرطی که آلودگی ادامه نداشته باشد. باز هم نفت تکه‌تکه به ساحل می‌رسد.»

بیشتر بخوانید: نشت پساب‌های خطرناک پتروشیمی به آب‌های خورموسی

به گفته این عضو انجمن یاوران سبزاندیش طبیعت، بعد از نامه‌نگاری‌های اداره محیط زیست با نفتی‌ها "قرار شده خطوط فرسوده نفت را جابه‌جا کنند". او افزود ۱۲سال پیش هم چنین وعده‌ای داده بودند.

 خبرگزاری شانا در مهرماه ۱۳۹۰ از قول رئیس وقت پایانه‌های نفتی خارک گفته بود که "خطوط لوله انتقال نفت با چهل سال قدمت، نفت خام را برای صادرات و ذخیره‌سازی به پایانه‌های نفتی خارک منتقل می‌کنند" و تعمیر خطوط لوله جزو "پروژه‌های خوب در حال اجرا" است. 

کامبیز عبداللهی، رئیس اداره محیط زیست شهرستان گناوه می‌گوید، مسیر فعلی که قدیمی و فرسوده است، از میدان نفتی امام‌علی با چهار لوله انتقال به خارک می‌رود. ظاهراً قرار شده خطوط نفت را جابه‌جا کنند.

عبداللهی افزود: «این آلودگی که هر سال چند بار تکرار می‌شود، هم برای محیط زیست انسانی خطر دارد، هم بر اکوسیستم دریا تأثیرات منفی می‌گذارد. آبزیان ما و آبزی‌پروری‌هایی که در ساحل است، تهدید می‌شود. باید هر طور شده، پیش از هر کاری منشأ آلودگی را شناسایی کرد.»

به گفته اداره محیط زیست گناوه، پاکسازی دریا و ساحل چند روزی طول می‌کشد و رد سیاه نفت بالاخره از دریا پاک می‌شود اما صیادان هم می‌دانند که دیر یا زود نفت دوباره از لوله‌های فرسوده بیرون می‌زند.