آلمان: وضعیت حقوق بشر در آسیای مرکزی باید بهتر شود

گونتر نوکه (Günter Nooke) مسئول امور حقوق بشر در دولت آلمان که تا کنون چندین سفر رسمی به کشورهای آسیای مرکزی انجام داده و با مقامات جمهوری‌های آسیای مرکزی دیدار کرده، در گفت‌وگویی با بخش فارسی دویچه وله تأیید می‌کند که وضعیت حقوق بشر در اولویت‌های سیاست دولت آلمان در آسیای مرکزی قرار دارد.

او دراین باره می‌گوید: «نخستین سفر رسمی من به عنوان مسئول حقوق بشر دولت آلمان به کشورهای آسیای مرکزی بوده، به دلیل اینکه اتحادیه اروپا به سیاست و استراتژی نوینی در قبال این کشورها نیاز داشت. آلمان و اتحادیه اروپا از این کشورها درخواست کرد که به حقوق بشر احترام بگذارند.»

به ویژه قزاقستان که قصد دارد در سال ۲۰۱۰ ریاست «سازمان امنیت و همکاری اروپا» را به عهده بگیرد باید به حقوق بشر احترام بگذارد. نوکه در این رابطه خاطرنشان می‌سازد: «ما از رهبران این کشورها درخواست کردیم که به مفاد قراردادهائی که در سازمان امنیت و همکاری اروپا در خصوص رعایت حقوق بشرامضا کردند، عمل کنند. آنها متعهد شده‌اند به به حقوق بشر احترام بگذارند و از این لحاظ کشورهای آسیای مرکزی نقش مهمی به عهده گرفته‌اند.»

این منطقه از لحاظ انرژی نفت و گاز اهمیت دارد ولی همسایگی آن با افغانستان و ایران و ثبات این منطقه برای جهان نیز بسیار مهم است. آیا سفر گونتر نوکه، مسئول امور حقوق بشر در دولت آلمان و ملاقات او با مقامات دولت های آسیای مرکزی تا بحال تاثیر مثبتی در وضعیت حقوق بشر داشته است؟

برخی از مدافعین حقوق بشر و کارشناسان محلی به سیاست های آلمان با تردید می‌نگرند. آنها انتقاد می‌کنند که آلمان به دلیل تامین نیازهای انرژی خود سیاست سازشکارانه و محتاطانه‌ای را در قبال دیکتاتورهای منطقه در پیش گرفته است.

ساجیده میرزا، روزنامه نگار و صاحبنظر ازبک در گفت‌وگویی با بخش فارسی دویچه وله اظهار می‌دارد که به سیاست «گفتگوی انتقادی» آلمان در قبال کشورش خوشبین نیست: «با دیکتاتورها زبان یافتن خیلی مشکل است. اولین قدم‌هائی که برای دیالوک و گفتگو با یک دیکتاتور انجام داده می‌شود، حتی در آغاز بی نتیجه هم باشد، اقدام خوبی است. منظورم این است که حکومت‌ها، یعنی حکومت های دیکتاتوری باید تحت نظارت باشند و آلمان هم از طریق مکالمه می‌خواهد همین عمل را انجام بدهد. بنظر من اقدام بدی نیست، اما من به نتیجه اش خوشبین نیستم.»

ولی گونتر نوکه ، مسئول امور حقوق بشر آلمان این گونه انتقادها را رد می‌کند: «وظیفه من دفاع از حقوق بشر است. در اصل این تفکر درست نیست که همیشه منافع اقتصادی را در تقابل با مسئله دفاع از حقوق بشر تلقی بکنیم. من فکر می‌کنم در درازمدت منافع اقتصادی و دفاع از حقوق بشر مغایرتی با هم نخواهند داشت.»

گونتر نوکه، مسئول امور حقوق بشر ضمن اشاره به منافع اقتصادی روسیه و چین در این منطقه متذکر می‌شود که سیاست اتحادیه اروپا و آلمان در آسیای مرکزی در رابطه با حقوق بشر، نسبت به روسیه و چین بهتر عمل کرده و تاثیر گذار بوده است. اتحادیه اروپا همراه با توسعه روابط اقتصادی با کشورهای آسیای مرکزی تلاش کرده است در شکل گیری جامعه مدنی، احترام به حقوق بشر به این کشورها کمک می‌کند.

بسیاری از مدافعین حقوق بشر در آسیای مرکزی نیز این نظر را تائید می‌کنند و می‌گویند برای چین و روسیه گسترش روابط اقتصادی با این کشورها اولویت دارد و در خصوص احترام به حقوق بشر، آزادی های مدنی چین و روسیه با بسیاری از همسایگان خود در آسیای مرکزی درک مشترکی دارند.

طاهر شیرمحمدی