آفت‌کشی که به مغز جنین آسیب می‌رساند
۱۳۹۱ اردیبهشت ۱۴, پنجشنبه
این ماده مورچه، بید و حشره را می‌کشد، اما علاوه بر آن بر مغز کودکان نیز آثار زیان‌بخش ماندگاری بر جا می‌گذارد. نام این ماده کلورپیریفوس (Chlorpyrifos) است، از مهم‌ترین انواع حشره‌کش‌های فسفره یا حاوی فسفر که در آلمان نیز مانند بسیاری از دیگر کشورها کاربرد وسیعی دارد.
محققان آمریکایی در پژوهش‌هایی که در مجله علمی Proceedings of the National Academy of Sciences به چاپ رسیده به این نتیجه رسیده‌اند که کلورپیریفوس حجم قشر مغز را کاهش داده و در درازمدت بر عملکرد روانی کودکان تأثیر می‌گذارد.
پژوهش‌های پیشین از تأثیرات زیان‌بخش حشره‌کش‌های حاوی اسید فسفریک بر رشد روانی کودک خبر داده بودند. اما مشخص نشده بود که این آلودگی چه تأثیری بر ساختار مغر و عملکرد آن خواهد گذاشت.
اینک محققان آمریکایی با تحقیق بر ۴۰ کودک نیویورکی در رده سنی بین ۶ تا ۱۱ سال روشن کرده‌اند که این تغییرات چه دامنه‌ای را در بر می‌گیرد. این کودکان در دوران جنینی به کلورپیریفوس آلوده شده بودند.
ویرجینیا راو (Virginia Rauh) و همکارانش از دانشگاه کلمبیا در نیویورک از "نتایج نگران‌کننده" پژوهش‌های خود سخن گفته‌اند.
هانس درکسلر (Hans Drexler)، مدیر مؤسسه پزشکی کار، امور اجتماعی و محیط زیست دانشگاه ارلانگن آلمان نیز با اشاره به کاربرد وسیع این آفتکش در آلمان تأکید کرده است که یافته‌های این کار پژوهشی را باید جدی گرفت. در آلمان کلورپیریفوس در مزارع میوه و انگور کاربرد فراوان دارد، ولی مردم آن را برای مصارف خانگی در باغچه‌های خود نیز به کار می‌برند.
ویرجینیا راو کارشناس دانشگاه کلمبیا هشدار می‌دهد که در مناطق خارج شهری بسیاری از زنان باردار و کودکان خردسال در معرض آسیب این حشره‌کش حاوی فسفر قرار دارند. او معتقد است که آلودگی این کودکان شاید حتی نسبت به کودکان نیویورکی که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفتند، بسیار بیشتر باشد.
همچنین با توجه به اینکه کلورپیریفوس از طریق محصولات کشاورزی وارد زنجیره غذایی انسان‌ها می‌شود آثار زیان‌آور آن بر سلامت عمومی جدی‌تر خواهد شد.
تأثیرات کلورپیریفوس بر مغز
دانشمندان می‌گویند، با آزمایش بر روی کودکان آلوده به کلورپیریفوس به پیامدهای بارز آن در سطح مغز پی برده‌اند. به ویژه بخش‌هایی از مغز که مختص توجه، احساسات، کنترل تکانه‌ها و روابط اجتماعی هستند، بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرند. قشر مغز در برخی مناطق کوچک و ماده سفید زیر آن وسیع‌تر می‌شود.
گذشته از اینها این آفتکش بر بخش‌های مربوط به ویژگی‌های جنسی در مغز کودکان نیز تأثیر می‌گذارد.
در حالت عادی بخش‌هایی از مغز مردان وسیع‌تر و بخش‌هایی دیگر کوچک‌تر از زنان است. اما در کودکانی که به کلورپیریفوس آلوده شد‌ه‌اند این پدیده وارونه می‌شود.
در این کار پژوهشی ۴۰ کودک از زمان تولد تا ۶ و گاهی ۱۱ سالگی مورد بررسی قرار گرفتند. ۲۰ تن از این کودکان در دوران جنینی با بیش از ۴ و ۳۹صدم پیکوگرم کلورپیریفوس در هر گرم سرم خونی آلوده شده بودند. ۲۰ کودک دیگر نیز با مقادیر بسیاری کمتری از این ماده آلوده شده بودند.
در این پژوهش از تمامی کودکان به طور مرتب آزمایش به عمل آمد. همچنین با کمک تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) ساختار مغز این کودکان به طور مرتب مورد تجزیه و تحلیل پژوهش‌گران قرار گرفت.