آغاز كار دادگاه رسيدگى به پرونده حكومتگران جنايتكار كامبوج

.

قضات و دادستانهاى دادگاه رسيدگى به پرونده جنايتكاران خمر سرخ Khmer-Rouge-Tribunal حدود يك هفته تمام به شور در باره بررسى دوره حكومت پول پوت مشغول بودند. آنها در روز دوشنبه هفته گذشته (۳ ژوييه) طى مراسمى در كاخ پادشاهى در پنوم پنه سوگند خوردند و از آن زمان در حال تعيين چارچوب و مقررات كار دادگاه بودند.

در روز دوشنبه (۱۰ ژوييه) كار دادگاه آغاز مى‌شود. هدف دادگاه برقرارى عدالت براى مردم كامبوج است و نيز مجازات مسؤولان حكومت ترور خمر سرخ.

۱۷ قاضى كامبوجى و ۱۳ قاضى غيركامبوجى، از جمله از ژاپن، فرانسه، امريكا، اتريش، لهستان، استراليا و سرى‌لانكا، در اين دادگاه به قضاوت خواهند نشست. امكان دارد كه مشكل تفهيم، تفاوت در برداشت از مفهوم حق و قانون و ترديد در توانايى و استقلال قضات كامبوجى طى سه سال آينده بر كار دادگاه سايه بيافكند. اما دادستان روبرت پتيت در باره موفقيت اين دادگاه شكى ندارد. پتيت مى‌گويد: ”ساختار و برنامه اين دادگاه در تاريخ همتا ندارد و براى همين بايد تلاش بسيار كرد. اما من مطمئن هستم كه اگر ما با عزم جزم تلاش كنيم، عزمى كه در روزهاى اخير از خود نشان داده‌ايم، دادگاه به هدف خود خواهد رسيد.“

پول پوت، مسؤول اصلى حكومت مخوف خمر سرخ در سال ۱۹۹۸ در آزادى درگذشت. سه تن از معاونان او نيز، نوئون چئا، خيو سامفان و يينگ سارى تا هم امروز آزادند و در شهركى در نزديكى مرز تايلند زندگى مى‌كنند.

قضات دادگاه عالى كامبوج تاكيد مى‌كنند بر اينكه هيچ كدام از اين مسؤولان نبايد از مجازات در امان باشد. هلن يارويس، مشاور دولت كامبوج براى تشكيل دادگاه عالى گفت كه لازم نيست مصونيتى كه دولت كامبوج قائل شده از سوى اين دادگاه رعايت شود. يارويس گفت: ”دو تن از رهبران سابق خمر سرخ هم اكنون در زندان‌اند. اما دادگاه كار خود را محدود به اين دو نفر نخواهد كرد. دولت به صراحت گفته است كه عفو عمومى نخواهد داد و كسانى را كه اين دادگاه مجرم بشناسد عفو نخواهد كرد.“

در دوره حكومت خمر سرخ، از سال ۱۹۷۵ تا ۱۹۷۹، حدود دو ميليون نفر به قتل رسيدند. تمامى يك ملت به طور سيستماتيك در هم كوبيده شد و ريشه‌هاى فرهنگى‌اش نابود گشت. خمرهاى سرخ مى‌خواستند حكومت دهقانى‌اى ناب در كامبوج برقرار كنند. جمعيت شهرنشين، روشنفكران و كسانى كه تا حدودى تحصيل‌كرده بودند به طور سيستماتيك به قتل رسيدند. ملت كامبوج در دوره خمر سرخ تمامى قشر روشنفكر خود را از دست داد. گنجينه‌هاى فرهنگى اين كشور نابود شدند. خمرهاى سرخ مى‌خواستند گذشته اين كشور را از بين ببرند. كودكان را از پدر و مادرشان جدا مى‌كردند و آنان را كه به قتل نمى‌رساندند در اردوگاههاى تربيتى نگاه مى‌داشتند تا از آنان انسانهايى جديد، عناصرى براى جامعه‌اى جديد بسازند.

براى كار دادگاه كامبوج مدت سه سال در نظر گرفته شده است. بسيارى شك دارند كه مسؤولان اصلى آن جنايتها، كه امروز بين ۷۵ تا ۸۰ سال سن دارند، تا پايان كار دادگاه زنده باشند و مجازاتى محتمل را تجربه كنند.